Molenzorg

Gijzelbrechtegem (Anzegem), West-Vlaanderen


Algemeen
Collectie
Verdwenen Belgische Molens
Naam

Molen van Grijsloke
Stoopmolen
Molen Destoop
Molen ter Speyter

Ligging
Bouvelostraat 45
8570 Gijzelbrechtegem (Anzegem)

ten Z v.d. hoek met de Dolderstraat
700 m N v.d. kerk
kadasterperceel A46


toon op kaart
Type
Staakmolen
Functie
Korenmolen, oliemolen
Gebouwd
voor 1450 / voor 1770
Verdwenen
1860, brand
Beschrijving / geschiedenis

De Molen van Grijsloke was een houten korenwindmolen aan de westzijde van de Bouvelostraat (nr. 45), ten zuiden van de hoek met de Dolderstraat.

De staakmolen was altijd de enige van de voormalige gemeente Gijzelbrechtegem.

In 1450 werd de "Meulenbergh" vermeld.

We zien hem afgebeeld op:
- kaart van de kasselrij Oudenaarde (1669) in Stadsarchief Oudenaarde
- de Villaretkaart (1745-1748)
- de Ferrariskaart (ca. 1775)met het bruin symbool van een staakmolen met de benaming "Molen ter Speyter"
- de Atlas der Buurtwegen (ca. 1844) met de benaming "Stoopmolen, Moulin"
- de topografische kaart van Vandermaelen (ca. 1850)
- de kadasterkaart van P.C. Popp (ca. 1855) met de benaming "Stoop molen".

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Destoop-Delanghe Ignatius Ivo, molenaar te Gijzelbrechtegem
- 18.07.1850, erfenis: Destoop Agatha, echtgenote Devos Jan-Baptist, herbergierster te Sint-Eloois-Vijve (overlijden van Ignatius Destoop)
- 25.03.1853, verkoop: Vanderdonck Angelus, molenaar te Gijzelbrechtegem (notaris Storm)
- 29.10.1857, verkoop: Raepsaet Petrus, de erfgenamen, landbouwer te Kwaremont (notaris Vandenstapele)
- 05.05.1860, verkoop: Van den Hende Ivo, molenaar te Ooigem (notaris Vandenstapele - "le moulin est totalement incendié").

Deze staakmolen brandde af in 1860 en werd niet meer herbouwd. Tijdens de brand was de parochiepastoor op retraite in Brugge. Bij zijn terugkeer was hij zo verwonderd dat de molen verdwenen was, dat hij zijn parochie bijna niet meer herkende. Volgens hem behoorde de molen bij de parochie en zonder de molen was er iets te kort.

In de jaren 1930 was de molenplek ingenomen door de boomgaard van de toenmalige burgemeester van Gijzelbrechtgegem. Er bestond toen nog een kelder die als bergplaats voor de molenbenodigheden gebruikt werd.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Bijlagen

Torie Mulders (pseudoniem van Hector Vindevogel), "De windmolens tussen Schelde en Leie", in: Handelingen van de Koninklijke Geschied- en Oudheidkundige Kring van Kortrijk, XXII, 1946-1948, p. 46-107 (82).
Gijzelbrechteghem
Waar heden den boomgaard is van den burgemeester, is in 't jaar 1863 de Grijze Lokie afgebrand.
Den Eerweerden Heer Pastoor der parochie, van eene driedaagsche retret uit Brugge terugkerende de molen niet meer ziende, was geheel verwonderd, tot zoo ver dat hij bijna zijne parochie niet verkende. Volgens hem, de molen behoorde bij de parochie en zonder de molen vond hij dat er iets te kort was.
Er bestaat nog eenen kelder die in den tijd als bergplaats voor de molenbenoodigheden gebruikt wierd.

Literatuur

Archieven en landkaarten
- kaart van de kasselrij Oudenaarde (1669) in Stadsarchief Oudenaarde
- de Villaretkaart (1745-1748)
- de Ferrariskaart (ca. 1775)met het bruin symbool van een staakmolen met de benaming "Molen ter Speyter"
- de Atlas der Buurtwegen (ca. 1844) met de benaming "Stoopmolen, Moulin"
- de topografische kaart van Vandermaelen (ca. 1850)
- de kadasterkaart van P.C. Popp (ca. 1855

Gedrukte bronnen
Coppieters Stochove E., "Cartulaire de l'Abbaye d'Elseghem", in: Handelingen Maatschappij Geschiedenis en Oudheidkunde te Gent, 1908, p. 148 (vermelding uit 1450).

Werken
Torie Mulders (pseudoniem van Hector Vindevogel), "De windmolens tussen Schelde en Leie", in: Handelingen van de Koninklijke Geschied- en Oudheidkundige Kring van Kortrijk, XXII, 1946-1948, p. 46-107 (82).
S., "Het bouwjaar van een windmolen te Gyselbrechtegem", Molenecho's, X, 1982, 3, p. 109.
P. Mattelaer, Molens van groot-Anzegem, in: 33ste Jaarboek van de Geschied- en Heemkundige Kring "De Gaverstreke", Waregem, 2005, p. 147-198.
G.K. Kockelberg, Molens van Anzegem, in: Ons Molenheem, XXX, 2005, nr. 2, p. 28-32.
Herman Holemans, Westvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 2. Gemeenten D-G, Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1994.

Stuur uw teksten over deze molen  | 
Stuur uw foto's van deze molen
  
Laatst bijgewerkt: maandag 2 april 2018

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in database zoek op provincie Stuur een algemene e-mail over molens vorige pagina Home pagina Naar bestaande molens