Molenzorg

Ertvelde (Evergem), Oost-Vlaanderen


Prentkaart. Verzameling Ons Molenheem
Algemeen
Collectie
Verdwenen Belgische Molens
Naam

Dorpsmolen
Gillismolen
Molen Gillis
Molen van Molenhoek

Ligging
Molenstraat 25
9940 Ertvelde (Evergem)

zuidzijde
tegenover de Garenstraat
Molenhoek
400 m O v.d. kerk
kadasterperceel D185


toon op kaart
Type
Staakmolen
Functie
Korenmolen
Gebouwd
1741
Verdwenen
1949, sloop
Beschrijving / geschiedenis

De Molen Gillis was een houten korenwindmolen aan de zuidzijde van de Molenstraat (nr. 25), tegenover de Garenstraat, op 400 meter ten zuidwesten van de kerk van Ertvelde. Hij kreeg zijn benaming naar de molenaarsfamilie Gillis, eigenaar-molenaar van 1833 tot aan de sloop. De eerste was Lieven Gillis-Willems, in 1880 opgevolgd door Jacob Gillis-Buyle (1880) en in 1911 door August Gillis-Roegiest.

De staakmolen werd in 1741 gebouwd.

We zien de molen afgebeeld op de Ferrariskaart (ca. 1775) met het bruin symbool van een staakmolen, in de Atlas der Buurtwegen (ca. 1844), de topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850) en de kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855).

In november 1802 werd door de eigenaars Jooris en Francies Goethals te Ertvelde te pacht of te koop aangeboden: een schone korenwindmolen voorzien van drie koppels stenen, benevens een gerieflijk woonhuis, boomgaard en groentenhof, staande in de gemeente Ertvelde. Het is voordien een vrije maalderij geweest. Inlichtingen bij de eigenaars zelf, of bij notaris van Acker te (Oost-)Winkel. (Gazette van Gend, nrs. 902 en 904 van 8 en 15 november 1802, of 17 en 24 brumaire jaar XI)

In 1813 had de dorpsmolen een dagproductie van 1275 kilogram bloem, hetzij 22 hectoliter graan (1520 kilogram; 1 hectoliter rogge = 69 kg). Gerekend met een normale dagtaak van 8 uur komt men tot een uurproductie van 190 kilogram.

Eigenaars:
- voor 1802-1807, eigenaars: Goethals Joris en Francies, Ertvelde
- 1807: openbare verkoop
- voor 1833, eigenaar: Van Acker Pieter Francis, notaris te Winkel
- later, eigenaar: a) Van Acker Albine en b) Gillis Lieven, molenaar te Wachtebeke
- 18.11.1833, verkoop: Gillis Lieven, molenaar te Ertvelde (notaris Vermeersch)
- later, huwelijk: Gillis-Willems Lieven
- 20.06.1871, erfenis: Gillis-Willems Lieven, de weduwe (overlijden van Lieven Gillis) of Gillis Lieven (overlijden van vrouw Willems)
- 05.10.1880, erfenis: Gillis-Buyle Jacob, molenaar te Ertvelde (overlijden van Lieven of de weduwe)
- 01.11.1911, erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden van Jacob Gillis)
- 02.12.1915, erfenis: de kinderen (overlijden van de weduwe Buyle van Jacob Gillis)
- 24.10.1916, deling: Gillis-Roegiest August, molenaar te Ertvelde (notaris Vermeersch)
- 23.01.1948, erfenis: Gillis August, zonder beroep te Ertvelde (overlijden van vrouw Roegiest)

In 1873 werd bij de molen een stoommaalderij gebouwd.

De staakmolen werd in 1949 gesloopt. Op de hoek van de Molen- en de Garenstraat staat thans een kleine, vrij natuurgetrouwe replica. Het molentje is in het bezit van de gemeente Evergem, die instaat voor het onderhoud. De elektriciteitsaandrijving van de wieken werd in 2018 afgesloten, aangezien het al tien jaar niet meer aangewend werd en er vaste aansluitingskosten moesten betaald worden.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Literatuur

Gedrukte bronnen
- Gazette van Gend, 1801.
- Gazette van Gend, nrs. 902 en 904 van 8 en 15 november 1802, of 17 en 24 brumaire jaar XI.
- Gazette van Gend, 1807.

Werken
- A. De Vos, Geschiedenis van Ertvelde, Ertvelde, 1971, p. 747.
- S., "Dagproductie van een graanwindmolen in de 19e eeuw", Molenecho's, X, 1982, 3, p. 113.
- Vanacker D. & Hendryckx M., "Langs Het Kanaal", Gent, 1982.
- Wolfaert G., "Oude Prentbriefkaarten van Evergem", Evergem, 1982.
- Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Tweede aflevering. De arrondissementen Eeklo en Gent, in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XV, 1961, 2 (Gent, 1962);
- Herman Holemans, Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 2. Gemeenten D-E, Rotem, Studiekring Ons Molenheem, 1998.
- "De gebouwen van uw streek. 1880-1980. Beelden van een eeuw. Meetjesland-Leiestreek", Bijlage aan Het Nieuwsblad, 25.11.2010.

Persberichten
- Joeri Seymortier, "'Molen van Ertvelde' draait niet meer", Het Laatste Nieuws, 22.08.2018.

Overige foto's

<p>Dorpsmolen<br>Gillismolen<br>Molen Gillis<br>Molen van Molenhoek</p>

Prentkaart. Verzameling Ons Molenheem

<p>Dorpsmolen<br>Gillismolen<br>Molen Gillis<br>Molen van Molenhoek</p>

Prentkaart 1920. Verzameling Ons Molenheem

<p>Dorpsmolen<br>Gillismolen<br>Molen Gillis<br>Molen van Molenhoek</p>

Verzameling Ons Molenheem

<p>Dorpsmolen<br>Gillismolen<br>Molen Gillis<br>Molen van Molenhoek</p>

Verzameling Ons Molenheem

Stuur uw teksten over deze molen  | 
Stuur uw foto's van deze molen
  
Laatst bijgewerkt: dinsdag 4 september 2018

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in database zoek op provincie Stuur een algemene e-mail over molens vorige pagina Home pagina Naar bestaande molens