Molenzorg

Geluwe (Wervik), West-Vlaanderen


Duitse oorlogsfoto 1915, coll. Ton Meesters, Breda, uitg. als prentkaart door Sichting Levende Molens, Roosendaal, 2007.
Algemeen
Collectie
Verdwenen Belgische Molens
Naam

Stroomkemolen
Molen Goemaere

Ligging
Lourdesstraat
8940 Geluwe (Wervik)

westzijde
hoek Kerkhofstraat
400 m O v.d. kerk
kadasterperceel C1055


toon op kaart
Type
Staakmolen, later stenen bergmolen
Functie
Korenmolen, oliemolen
Gebouwd
1692 (octrooi pas in 1696) / na 1775
Verdwenen
1937 - zomer, sloop
Beschrijving / geschiedenis

De Stroomkemolen (naar de ligging) of molen Goemaere (naar de molenaars) was aanvankelijk een houten en later een stenen graanwindmolen op de doek van de Lourdesstraat en de Kerkhofstraat, op 400 meter ten oosten van de kerk van Geluwe.

Van de negen molens die op Geluwe draaiden heeft de Stroomkemolen het langst stand gehouden.

Hij werd zo genoemd omdat hij op de wijk 't Stroomke stond, vlak bij de verdwenen herberg van die naam. Deze wijk werd in 1649 vermeld als "de straete van stroomken ter leyewaert" en de bijgelegen hoeve in 1660 "huisinghe scheure ende stallynghe ghenaempt het stroomken" en in 1734 een "stroomkens straete".

Jan-Frans Ignaas Van Elslande bekwem in 1696 de vergunning om een oliewindmolen te bouwen. Hij heeft dan met een eenmalige betaling zich vrijgekocht van de betaling op het gebruik van de wind. Koster-schoolmeester Joos Berten stond reeds in 1692 vermeld als eigenaar. Dit wijst er op dat de molen reeds was opgericht voordat het octrooi was verleend.

Tussen 1775 en 1830 werd de houten molen omgevormd in een stenen bergmolen.

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Van Elslande-Opsommer Karel, eigenaar te  Geluwe
- 14.09.1841, erfenis: de kinderen (overlijden van Karel Van Elslande)
- 06.02.1867, verkoop: a) Dumortier Jan-Baptist, eigenaar te Geluwe en b) Dumortier Leonie, eigenares te Geluwe (notaris Delefortrie)
- 30.09.1877, verkoop: Goemaere-Delrue Charles Louis, bakker te Geluwe (notaris Delefortrie)
- 21.12.1912, erfenis: en de kinderen (overlijden van vrouw Delrue)
- 09.02.1923, verkoop: Goemaere-Vandendriessche Jules Clement, molenaar te Geluwe (notaris Dupont)

In 1840 werd de molen gebruikt door de kinderen van J. Bouve-Basyn uit Wervik, namelijk: Jozef, Louis en Amelie Bouve. Zij overleden alle drie ongehuwd in Gelwue. In 1865 verpachtten zij de molen aan Charles Goemaere, uit een bekend Geluws molenaarsgeslacht. Tien jaar later kon Charles Goemaere de molen aankopen. Hij veranderde de molen in een korenmolen, echter met behoud van de twee pletstenen, waarmee hij voortaan lijnkoeken plette tot poeder, zogenaamd oliebrood. Daarbij kwam nog een broodbakkerij en later een bloemhandel tot stand, naast een slachterij.

In de 18de-20ste eeuw was de molenaarsfamilie Goemaere er werkzaam. Voor 1800 was er molenaar Pieter Francis Goemaere, geboren te Loker en gehuwd met Maria Josepha Lefebre. Zoon Charles Louis Goemaere, gehuwd met Genoveva Rose, volgde zijn vader op rond 1810. Kleinzoon Clement François Goemaere werd eigenaar van de Terhandmolen in 1870, Victor Louis Goemaere werd molenaar in Wervik en achterkleinzoon Charles Goemaere kwam in 1875 op de Stroomkemolen terecht.

Molenaar Charles Goemaere huwde met Silvie Delrue, geboren te Dadizele op 12 november 1849. Hieruit werden de volgende kinderen geboren:
- Albert, geboren op 6 december 1879, die zijn vader opvolgde als molenaar en op 19 juli 1937 door ongeval om het leven kwam, ongehuwd
- Marie-Louise, geboren op 30 oktober 1880, gehuwd met Achiel Hollebeke
- Joseph, georen op 27 maart 1883, gehuwd met Paulina Bekaert
- Jules, geboren op 23 september 1884, gehuwd met A. Vandendriessche
- Maurits, geboren op 22 mei 1886, die achtereenvolgens molenaar werd te Wevelgem en Emelgem, gehuwd met X. Godderis
- Julia, geboren op 26 februari 1888, overleden op 20 februari 1890
- Emma, geboren op 29 januari 1890, gehuwd met Prosper Talpe. Ze vestigden zich op de maalderij - gewezen windmolen Delobel - te Beselare.
Vader Charles Louis Goemaere overleed op 22 maart 1926 in de maalderij van zijn schoonzoon Prosper Talpe, in zijn 87ste levensjaar.

De Stroomkemolen werd in werking gehouden door de zonen Albert en Jules Goemaere-Vandendriessche. Het was de enige molen te Geluwe die de eerste wereldoorlog overleefde  en in werking bleef. Hij overleefde de oorlog omdat hij dienst deed als hoofdverbandplaats en met een rood kruis getekend was. Jammer genoeg geraakte hij in de jaren 1925-1935 haast volledig ingebouwd met te hoge huizen in de omgeving. Zo zagen de eigenaars zich verplicht tot afbraak over te gaan. In de zomer van 1937 sloopte aannemer Theofiel Lecleir de molen.

Op dezelfde plaats kwam een mechanische maalderij tot stand. Deze werd nog in 1965, samen met een graan- en bloemhandel, uitgebaat door de twee zonen van Jules Goemaere.

Jozef MAES

Bijlagen

Carlo De Winter, "Zomerreeks: Wervikcq in oude prenten: deel 7", Het Nieuwsblad, 15.08.2012.
Wervik - Tijdens de zomermaanden brengen we jullie hier een reeks 'Wervicq in oude prenten'. De laatste drie foto's zijn verdwenen molens in Gheluwe. Vandaag presenteren we jullie een foto van Goemaere's Molen, ook gekend als Stroomkemolen. Deze stenen bergmolen was gelegen langs de Lourdesstraat en heeft van alle molens in Geluwe het langs gefunctioneerd.

Literatuur

A. Debuf e.a., Geluwe, zo was het..., Geluwe, 1985.
D. Decuypere, R. Denys, Geluwe in oude prentkaarten, Zaltbommel, 1973.
E. Huys, Geschiedenis van Geluwe, derde aangevulde uitgave ingeleid door N. Maddens en bijgewerkt door D. Decuypere, Tielt, 1977.
Herman Holemans, "Westvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel III. Gemeenten H-J", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1995, p. 50-51.
Luc Leplae, Windmolens in Geluwe, Geluwe, B.G.J.G., 1991, 25 p.
Carlo De Winter, "Zomerreeks: Wervikcq in oude prenten: deel 7", Het Nieuwsblad, 15.08.2012.
www. vandenbulcke-stamboom.be (beheerder: Donald Vandenbulcke, Staden)
Mailbericht Donald Vandenbulcke, Staden, 10.03.2012.
Jozef Maes, "De laatste molen van Geluwe", De Belgische Molenaar, LX, 1965, p. 282.
Logie Julien, Het octrooi van de oliewindmolen van Albert Vuylsteke, Verslagen en mededelingen van de Stedelijke Oudheidkundige Commissie Wervik. Jaarboek 2006, p. 31-50.

Overige foto's

<p>Stroomkemolen<br>Molen Goemaere</p>

Prentkaart Nels, jaren 1920

Stuur uw teksten over deze molen  | 
Stuur uw foto's van deze molen
  
Laatst bijgewerkt: zaterdag 16 mei 2015

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in database zoek op provincie Stuur een algemene e-mail over molens vorige pagina Home pagina Naar bestaande molens