Molenzorg

Schriek (Heist-op-den-Berg), Antwerpen


Prentkaart (coll. D. Vandenbulcke, Staden)
Collectie
Verdwenen Belgische Molens
Naam

De Molenschrans
Noteleerhoevemolen

Ligging
Leuvensebaan 42
2223 Schriek (Heist-op-den-Berg)

westzijde
nabij hoek Tuindijk
400 m Z v.d. kerk
kadasterperceel B659

Geo positie
Type
Staakmolen met open voet
Functie
Korenmolen
Gebouwd
16de eeuw / 1656
Verdwenen
1946, sloop
Allemolens
05952 (Ten Bruggencatenummer)
Beschrijving / geschiedenis

De Molenschrans of de Noteleerhoevemolen was een houten korenwindmolen aan de westzijde van de Leuvensebaan (nr. 42), nabij de hoek met Tuindijk, op 400 meter ten zuiden van de kerk, binnen de oude vluchtschans voor de dorpelingen.

Deze molen dateerde uit de 16de eeuw. Na zijn verwoesting tijdens de godsdienstoorlogen (einde 16de eeuw) werd hij pas in 1656 heropgericht.

We zien hem aangeduid op de Fricxkaart (1712), de Ferrariskaart (ca. 1775) met het bruin symbool van een standaardmolen en met de benaming "C(en)se Molen Schrans" en op de topografische kaart van Vandermaelen (ca. 1850).

Aan de zuidoostzijde van de windmolen (kadasterperceel B659bis, thans huisnummer 44) bevond zich in het midden van de 19de eeuw een graanrosmolen, type buitenrosmolen, om ook in windstille periodes te kunnen malen. We zien hem aangduid in de Atlas der Buurtwegen (ca. 1842) en op de kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855)

Rond 1830 werd de standaardmolen als volgt omschreven in het kadaster: "in hout vervaardigd, hebbende eenen omgang en twee paar steenen, hij is gunstig elegen bij het dorp en in goeden staat , niet verhuurd".

In 1755 werd de molen verpacht aan Lucia Van Calster, weduwe van Jan Van den Broeck en kinderen: "een Corenwintmolen gemeynlijck genoemt de Molenschransz gelegen onder Grootlooy".
De molenaarsfamilie Van den Broeck bleef de molen pachten, verwierf de molen voor 1830 en verkocht hem op 16 augustus 1876 aan Amandus Van IJssel-De Neuter. Landbouwer Philibert Van Herck-Andries verwierf de molen op 13 september 1907.

Eigenaars na 1830:
- voor 1830, eigenaar: Van den Broeck Franciscus, de weduwe, molenarin te Schriek
- 17.07.1832, deling: a) Van den Broeck Melchior (voor 2/8), b) Meylemans Jean (voor 1/8), c) Van den Broeck Jean (voor 1/8), d) Van den Broeck Petrus, de erfgenamen, e) Raeymackers (vor 3/16) en f) Vermijlen Jan Norbertus (notaris Heylen)
- 03.11.1864, verkoop: Van den Broeck Melchior, molenaar te Schriek (notaris Caluwaert)
- later, erfenis: de kinderen (overlijden van Melchior Van den Broeck)
- 16.08.1876, verkoop: Van IJsel-Deneuter Amandus, handelaar te Schriek (notaris Verstraeten)
- 07.09.1901, erfenis: de weduwe en kinderen (overlijden van Amandus Van IJsel)
- 04.09.1905, deling: de weduwe (notaris De Bie)
- 13.09.1907, verkoop: (van het gebouw) Van Herck-Andries Philibertus, landbouwer te Schriek met erfpacht voor een termijn van 40 jaar (de grond blijft aan Van Ijsel) (notaris De Bie)
- later, erfenis: (van de grond) a) Van IJsel Ghislain, zonder beroep te Schriek, b) Van IJsel Raoul Marie Joseph, constructeur te Leuven en c) Van IJsel-Roex Adolphe Marie Joseph, de weduwe
- 17.12.1931, verkoop: (van de grond) Van Herck-Andries Philibertus, landbouwer te Schriek (notaris Busschouts)
- 23.12.1941, gift: Van Herck-Geens Jozef, molenaar te Schriek (notaris Schuermans)

De laatste eigenaar Jozef Van Herck-Geens ontmantelde de standaardmolen eigenhandig in 1946.
De molenaarswoning (huisnr. 44) werd omgebouwd tot de electrozaak Scheirs, naast het vroegere Belgacomgebouw. Van de omwaterde grachten is heden niet veel meer te bespeuren.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Literatuur

Archieven
Gemeentearchief Heist-op-den-Berg, nr. 51/378, p. 41 e.v. (pachtbrief 1755).

Werken
J. Verellen, "Parochiegeschiedenis van Schriek en Grootlo", 1956.
Hermans Holemans & P.J. Lemmens, "Molens der Zuiderkempen", Nieuwkerken, 1978, p. 99-101.
P.J. Lemmens, "Molenoverzicht uit het Arrondissement Mechelen van 1830 tot heden", Heemkundig Handboekje voor de Antwerpse Randgemeenten, Kwartaalschrift, Borgerhout, Gitschotel Buurschap, Jg. 10, 1962, nr. 4, p. 6 (ill.) en 8.
H. Thys, "Molens in het arrondissement Mechelen, circa 1865-1870", in Heemkundig Handboekje voor de Antwerpse Kempen, Borgerhout, jg. 14, 1966, p. 3-14.
Ceuppens Erik & Lambaerts Marc, "Schriek-Grootlo, Grootloo-Schrieck, Het fotografisch verleden".
Karel Lemmens, "De geschiedenis van Schriek en Grootlo".

Overige foto's

<p>De Molenschrans<br>Noteleerhoevemolen</p>

Prentkaart (coll. L. Denewet, Hooglede)

<p>De Molenschrans<br>Noteleerhoevemolen</p>

Prentkaart

<p>De Molenschrans<br>Noteleerhoevemolen</p>

Coll. KIK-IRPA (Instituut voor het Kunstpatrimonium), Brussel

Stuur uw teksten over deze molen  | 
Stuur uw foto's van deze molen
  
Laatst bijgewerkt: woensdag 30 augustus 2023

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in database zoek op provincie Stuur een algemene e-mail over molens vorige pagina Home pagina Naar bestaande molens