Molenzorg

Hooglede, West-Vlaanderen


Algemeen
Collectie
Verdwenen Belgische Molens
Naam

Volmerbekemolen

Ligging
Bergstraat 4
8830 Hooglede

westzijde
hoek met Kleine Hazewindstraat
2,9 km NW v.d. kerk
kadasterpeceel A1149


toon op kaart
Type
Staakmolen met open voet
Functie
Korenmolen
Gebouwd
voor 1549
Verdwenen
1911, sloop
Beschrijving / geschiedenis

De Volmerbekemolen was een houten korenwindmolen aan de zuidwestzijde van de Bergstraat, aan de overzijde van de vroegere molenaarshoeve (nr. 4), op de hoek met de Kleine Hazewindstraat, op 2,9 kilometer ten noordwesten van de kerk van Hooglede.

De molen wordt aangeduid op:
- Ferrariskaart (ca. 1775), met het bruin symbool van een staakmolen: "Volmerbeke Molen"
- Atlas der Buurtwegen (1844): "Volmersbekemolen"
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850): "M(oul)in de Vonderbeke
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1860): "Moulin de Volmersbeek"

Het was de banmolen van de heerlijkheid Volmerbeke.
Hij werd voor 1550 gebouwd. De molen was bij een boerderij gelegen.
Het molenerf was doorheen de eeuwen eigendom van de opeenvolgende heren van Volmerbeke. De molen was één van de weinige in de streek die niet vernield werd tijdens de godsdiensttroebelen. In 1588 werd hij samen met de heerlijkheid Volmerbeke verkocht aan de Roeselaarse koopman Gillis Coucke.

Toen na de brandstichting van Hooglede-centrum in augustus 1590 er geen windmolen meer aanwezig was in het centrum van Hooglede, werd overwogen om de Volmerbekemolen aldaar over te brengen, maar dat plan ging niet door, o.m. door de tegenstand van de eigenaar van de molenwal van de vernielde molen.

De molen werd door de heren van Volmerbeke steeds aan molenaars verpacht.

Ook na de Franse revolutie bleef het kasteel in het bezit van de adellijke familie van Rockelfing de Nazareth. Op  24 september 1891 werd de molenhoeve verkocht aan landbouwer Jozef Colpaert-Vergote, landbouwer te Gits (zie bijlage).

Eigenaars sinds 1834
- 1834, eigenaar: van Rockelfing de Nazareth Louis Carolus, eigenaar te Gent
- 14.12.1860, deling: Kervyn d'Oudmoreghem - van Rockelfing de Nazareth Valentinus Ludovicus Ghislenus (de vrouw), eigenares te Mariakerke (notaris Eggermont)
- later, erfenis: Kervyn d'Oudmoreghem - van Rockelfing de Nazareth Valentinus Lodewijk Ghislenus, de weduwe en consoorten (overlijden van Valentinus)
- 19.03.1873, deling: Kervyn d'Oudmoreghem - van Rockelfing de Nazareth Valentinus Lodewijk Ghislenus, de weduwe, eigenares te Mariakerke (notaris Lammens)
- 17.10.1886, erfenis: Kervyn d'Oudmoreghem - van Rockelfing de Nazareth Valentinus Lodewijk Ghislenus, de kinderen (overlijden van de weduwe)
- 15.12.1887, deling: Geelhand - Kervyn d'Oudmoreghem Alfred Dieudonné Paul Joseph, eigenaar te Schoten (notaris Vanassche)
- later, erfenis: de weduwe (overlijden van Alfred Geelhand)
- 24.09.1891, verkoop: Colpaert-Vergote Joseph, landbouwer te Gits (notaris Vanassche)
- 05.04.1905, erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden van Joseph Colpaert)

Rond 1850 was Carolus Cloet de pachter-molenaar.

De laatste molenaar was Victor Maes. Op "Schuwe Maandag" 19 oktober 1914, werd zijn hoeve bestormd door het Reserve Infanterie Regiment nr. 215, aangevoerd door Oberst von Oertzen, dat zich op de Vosseberg in twee colonnes had gesplitst. Nabij deze hoeve had rond de middag een Franse artilleriebatterij gestaan die de Duitsers bij het Leenbos had beschoten. De verbittering voor de Duise verliezen aldaarwerd uitgewerkt op Victor Maes. Hij werd bruut uit de kelder gehaald, waar hij juist bezig was met boter karnen. Ze dwongen hem mee op te stappen met de Duitse colonne naar Staden. In die colonne bevonden zich onder meer ook negen gegijzelde mannen uit Gits. Victor Maes zou nooit meer terugkeren: hij werd gefusilleerd in Staden. Hij werd slechts 36 jaar oud. In december 1914 werd hij ontgraven en bijgelegd nabij de tramlijn naast zes andere neergeschoten burgers. Pas na de oorlog werd zijn stoffelijk overschot naar Hooglede overgebracht.

In 1911 werd de molen gesloopt. Er bleken grote herstellingen nodig te zijn.
Spijtig genoeg is van de molen geen foto bekend. De molensteen op de boerderij (aan de overkant van de Bergstraat) is het enige wat nog aan de aloude Volmerbekemolen herinnert. 

Lieven DENEWET

Bijlagen

Huurder-molenaar Carolus Cloet op de Volmerbekemolen te Hooglede

Ouders
Emanualis Cloet, geboren te Ardooie op 4 augustus 1766. Hij was gehuwd te Hooglede op 5 mei 1791 met Rosalia Hoet, geboren te Hooglede op 24 juni 1766 en er overleden op 10 juni 1816. Rosalia Hoet was de dochter van Petrus Hoet (°Hooglede 21.08.1711 - Hooglede 22.10.1780), gehuwd te Hooglede op 7 mei 1745 met Maria Joanna Doom.

Hun zoon:
Carolus Cloet, geboren te Hooglede op 15 september 1793, gehuwd te Hooglede op 6 oktober 1828 met Anna Theresia Vanhonsebrouck, geboren te Werken op 30 januari 1799.

Kinderen:
1. Juliana Cloet, geboren te Hooglede op 31 juli 1829 en er overleden op 19 augustus 1829
2. Juliana Cloet, geboren te Hooglede op 21 juni 1830.

--------

De laatste huurder-molenaar Victor Maes

Ouders
Ivo Maes (°Zwevezele 1835), gehuwd te Zwevezele in 1869 met Amelia Goormachtig

Zoon:
Victor Maes, geboren te Zwevezele in 1878, overleden te Staden op 19 oktober 1914 (door de Duitsers gehaald uit zijn kelder op de molenhoeve, waar hij bezig was met boterkarnen, meegevoerd naar Staden en er neergekogeld - zie in de basistekst)
Victor Maes was gehuwd met Maria Coleta Vandevyvere, geboren te Tielt in 1880 en overleden te Hooglede in 1953. dochter van Petrus Vandevyvere en Clementina Rosalia De Leersnyder (die huwden te Schuiferskapelle in 1877),

Kinderen
1. Frits Antoon Maes, geboren te Hooglede in 1908 en overleden te Hooglede in 1951
2. Jeanny Helene Maria Maes, geboren te Hooglede in 1909 en er overleden in 1924
3. Michel Jozef Maes, geboren te Hooglede in 1911 en er overleden in 1981, gehuwd met Maria Louisa Lietaert, geboren te Rumbeke in 1912 en overleden te Hooglede in 1999. Dochter Erna Maes gehuwd met Norbert Vanroose (hun kinderen: Katelijn Vanroose, Frederik Vanroose)
4. Nestor Arthur Maes, geboren te Hooglede in 1913 enn er overleden in 1987. Hij was gehuwd met Elza Alice Lepoudre, geboren te Hooglede in 1910 en overleden te Roeselare in 2002. Hun kinderen: Lena Maes, gehuwd met Gabriël Labeeuw en Gilbert Maes, gehuwd met Lisette Serry
5. Irène Maria Maes, geboren te Hooglede in 1912 en overleden te Roeselare in 1910, gehuwd met Maurits Herman Lammertyn, geboren te Wingene in 1907 en overleden te Hooglede in 1985
6. Albert Maes, geboren te Hooglede in 1915 en er overleden in 1994, gehuwd met Maria Demmaré.

Literatuur

Archieven
Rijksarchief Gent, Familiearchieven (familie de Rockolfing)
Gewestelijke Directie van het Kadaster te Brugge

Uitgegeven bronnen
Ferrariskaart (ca. 1775)
Atlas der Buurtwegen (1844)
Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)
Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1860)

Werken
Lieven Denewet, Windmolens vroeger en nu. Hooglede-Gits, Hooglede, 1979.
Karel De Flou, "Toponymisch Woordenboek van Westelijk Vlaanderen ..." (onder Volmerbeke, Volmerbekemolen)
Herman Holemans, Westvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel III. Gemeenten H-J, Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1995, p. 31.
Désiré De Laey, Geschiedkundige aanteekeningen over Hooghlede, Roeselare, J. De Meester- Roeselare, 1902.
Freddy Anckaert & F. Vanacker, Hooglede door de jaren heen, Hooglede, 1995, 2 dln
Marcel Vermeulen, Hooglede in vroeger dagen, Hooglede, 1973.
Geert Hoornaert, Roeselaarse molenkroniek (vervolg - 2), Rollarius, XX, 1991, 1.
Geert Hoornaert, Roeselaarse molenkroniek (vervolg - 3 en slot), Rollarius, XXII, 1993, nr. 2.
G. Dumon, Over Roeselaarse Handelaarsfamilies in de 16de eeuw (Coucke-Deechbroot), Vlaamse Stam, XXXI, 1995.
Guido Aerbeydt, Jan Deechbroot, Rollarius, XIX, 1990, nr. 1.
E. Strubbe, Prosopografische studie, fiche Lauwers Coucke, in: De Magistraat van het Schependom Roeselare 1578-1626, Roeselare, 2004, p. 152-154.
E. Strubbe, Prosopografische studie, fiche Gillis Coucke, in: De Magistraat van het Schependom Roeselare 1578-1626, Roeselare, 2004, p. 154-156.
Paul Billiet, Staden 1914-1918.
Mededeling door landbouwer Michel Maes, bewoner van de vroegere molenhoeve en zoon van de laatste molenaar Victor Maes, aan Lieven Denewet in 1979.
Jozef Maes, "Rondom de oude molens van Hooglede", De Belgische Molenaar, 22.06.1976.
Dirk Verhelst, "Vleugels boven Hooglede-Gits 1914-1918", Koekelare, 2008,  p. 37.
"Edward Vermeulen (Warden Oom). Nalatenschap", Langemark, Vonksteen, 1964, p. 23-24.

Mondelinge info
Nestor Maes (Hooglede, 1913-1987), landbouwer op de vroegere molenaarshoeve, zoon van de laatste molenaar Victor Maes, aan Lieven Denewet in 1979.

Stuur uw teksten over deze molen  | 
Stuur uw foto's van deze molen
  
Laatst bijgewerkt: maandag 6 mei 2019

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in database zoek op provincie Stuur een algemene e-mail over molens vorige pagina Home pagina Naar bestaande molens