Molenzorg

Heestert (Zwevegem), West-Vlaanderen


Algemeen
Collectie
Verdwenen Belgische Molens
Naam

Hoogmolen
Keibergmolen

Ligging
Kwadestraat 5
8551 Heestert (Zwevegem)

oostzijde
hoek met Molenstraat
2 km NW v.d. kerk
Keiberg
Molenberg


toon op kaart
Type
Staakmolen op torenkot
Functie
Korenmolen
Gebouwd
voor 1669
Verdwenen
1918 - oktober, vernield / 1929, sloop
Beschrijving / geschiedenis

De Hoog- of Keibergmolen was een houten korenwindmolen, aanvankelijk op teerlingen en later op een torenkot, aan de oostzijde van de Kwadestraat (tegenover nr. 5), op de hoek met de Molenstraat.

De staakmolen werd voor 1669 gebouwd.

We vinden hem aangeduid op:
- de kaart van de kasselrij Oudenaarde (1669, Stadsarchief Oudenaarde) als een staakmolen met de benaming "Haut Moulin de Hootrieu"
- "Carte des Camps  d'Hautrive et de St. Aloi Vive" van ridder de Beaurain (1691)
- Fricxkaart (1712)
- Villaretkaart (1745-1748) als een staakmolen met de benaming "Moulin d'Eestert"
- Ferrariskaart (ca. 1775), met het bruin symbool van een staakmolen met als benaming "Hoogen Molen"
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1845) met als benaming "Hoogmolen, Moulin"
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850) als "Hoog Molen"
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (1855) als "Hoog Molen".

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: De Fraey Jan-Baptist, te Heestert
- later, eigenaar: a) De Fraey Louis, molenaar te Heestert, b) De Fraey Octavie, te Heestert, c) De Fraey olette, te Heestert, d) De Fraey Françoise, te Heestert en De Fraey Rosalie, te Heestert
- 12.03.1840, verkoop: Maes-Decock Josephus, molenaar te Ooigem (notaris Deschietere)
- later, erfenis: de erfgenamen (overlijden van Josephus Maes)
- 26.10.1880, verkoop: Vergauwen Joannes Josephus, eigenaar te Gent (notaris Decock)
- 29.03.1881, erfenis: a) Vergauwen Octave, eigenaar te Gent en b) Vergauwen Georges, eigenaar te Gent (overlijden van Josephus Vergauwen)
- 19.04.1882, deling: Vergauwen Georges Edouard Benjamin Maria, eigenaar te Gent (notaris Nève)
- 08.12.1905, erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden van Georges Vergauwen)
Molenaar Alberic Baert vertrok op 7 november 1919 naar Zwevegem.

Het was een grote, goed ingerichte staakmolen op torenkot, voorzien van een stoommachien, die van ver zichtbaar was en van een heel goede windvang genoot vanuit alle richtingen. In de 19de eeuw was Augustinus ("Tinie") Baerter molenaar. Zijn broer Pierre wilde zelf ook een eigen molen hebben en verwierf de Molen te Malgré in de Kwadestraat te Heestert (zie aldaar).

De Hoogmolen werd in oktober 1918 vernield. Het torenkot met de staak en de steenbalk, bleef nog bestaan tot de afbraak in 1929. Meteen was het laatste overblijfsel van de windmolens te Heestert verdwenen.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Bijlagen

Torie Mulders (pseudoniem van Hector Vindevogel), De windmolens tussen Schelde en Leie, in: Handelingen van de Koninklijke Geschied- en Oudheidkundige Kring van Kortrijk, XXII, 1946-1948, p. 46-107 (86).
Heestert.
Meer Noord-Westweerd op den bergkant stond de Hoogmolen of Keibergmolen van Tinie Baert.
Schoone, groote welingerichte staakmolen op torrekot met stoommachien. Die molen stond te prijke, zichtbaar uren in het ronde, te winde zooals geen eene en gebruikt door mulders van 't oud bloed.
Ze was wijd en zijds gekend om haar meel en draaide al de winden af.
Lange nog na de oorlog (1914-1918) bleef de stake van de Hoogmeulen boven het torrekot uitsteken met daarboven den steenbalke, 't was 't laatste en 't eenige wat nog van de windmolens te Heestert overbleef; zoo vergaat alles, al wat aan de oudheid denken doet.
Over zoowat tachtig jaren was het bij Pierre Baert, den broeder van Autgustinus - vandar de naam Tinie Baert -, opgekomen dat hij ook wilde op zijn eigen mulder zijn met een eigen molen.
Moeilijkheden gelijk dewelke werden over 't hoofd gezien, hij wilde malgré mulder zijn, vandaar het bouwen van de Molen te Malgré, die stond op een paar boogscheuten van d'Hoogmeulen naar de kant van 't Banhout.
Ze is over omtrent veertig jaren afgegbroken en publiek op den dam verkocht. 't Is de eerste openbare verkooping van een windmolen die ik bijgewoond heb. Maar 't was de laatste niet!...
De windmolens verdwijnen, de wijde wallen rond de oude boerenhoven worden gevuld, de eeuwenoude bosschen worden uitgeroeid, de oude kerken die aan de oorlogswoede ontsnapten, zooals de schoone kerk te Heestert, branden af.
De kerk te Heestert is afgebrand op Nieuwjaarsdag 1931 terwijl ik de kronijken van de windmolens van Heestert aan 't neerpennen was.

Literatuur

Archieven en landkaarten
- kaart van de Kasselrij Oudenaarde (1669, Stadsarchief Oudenaarde) 
- "Carte des Camps d'Hautrive et de St. Aloi Vive" van ridder de Beaurain (1691)
- Fricxkaart (1712)
- Villaretkaart (1745-1748)
- de Ferrariskaart (ca. 1775)
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1844) 
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855)

Werken

Torie Mulders (pseudoniem van Hector Vindevogel), De windmolens tussen Schelde en Leie, in: Handelingen van de Koninklijke Geschied- en Oudheidkundige Kring van Kortrijk, XXII, 1946-1948, p. 46-107 (85-86).
J. Bataille, H. Demeulenaere, S. Vroman & J. Deloof, Onze molens nu en toen. Heestert, Moen, Otegem, Sint-Denijs en Zwevegem, Kortrijk, 1994, p. 106-107.
P. Vanneste, Nog molens in Zwevegem, Heestert en Otegem..., in Zanen en Zanten, I, 1997, p. 51-55.
A. De Gunsch & S. De Leeuw m.m.v. T. Callens, Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Zwevegem, Deelgemeenten Zwevegem, Heestert, Moen, Otegem en Sint-Denijs, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL26, 2006.
Herman Holemans, Westvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel III. Gemeenten H-J, Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1995.
Mailbericht Eduard Swinnen, 16.12.2013.

Stuur uw teksten over deze molen  | 
Stuur uw foto's van deze molen
  
Laatst bijgewerkt: maandag 9 maart 2020

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in database zoek op provincie Stuur een algemene e-mail over molens vorige pagina Home pagina Naar bestaande molens