Molenzorg

Handzame (Kortemark), West-Vlaanderen


Prentkaart ca. 1900. Verzameling Ons Molenheem
Algemeen
Collectie
Verdwenen Belgische Molens
Naam

Molen Braem
Handzamemolen
Nieuwstraatmolen

Ligging
Nieuwstraat
8610 Handzame (Kortemark)

Muishoek
400 m NW v.d. kerk
kadasterperceel C85


toon op kaart
Type
Staakmolen, later stenen stellingmolen
Gebouwd
voor 1701 / 1847
Verdwenen
1914-1918, oorlog
Beschrijving / geschiedenis

De Molen Braem, Handzamemolen of Nieuwstraatmolen werd oorspronkelijk opgericht als een houten korenwindmolen in de huidige Handzaamse Nieuwstraat, ter hoogte van de huidige gebouwen van de firma Braem, op 400 meter ten noordwesten van de kerk.

 De oudst bekende vermelding is "Hantsaeme Meulen" in een oorkonde van 1701.
We vinden hem aangeduid op de Ferrariskaart van ca. 1775, als enige molen van Handzame-dorp, met het bruin symbool van een staakmolen.

Molenaar Ivo Braem kocht deze molen aan in 1836. Deze werd in 1843 getaxeerd als korenwindmolen categorie 1.

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Bruneel Carolus, molenaar te Handzame
- 1836, verkoop: Braem-Vanmiddelem Ivo, molenaar te Handzame
- 27.07.1853, erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden van Ivo Braem)
- 18.02.1885, erfenis: de kinderen (overlijden van de weduwe Vanmiddelem van Ivo Braem)
- 16.10.1900, erfenis: a) Braem Richard, molenaar te Handzame en b) Braem-Darras Felix, molenaar te Bovekerke
- 19.09.1901, erfenis: Braem-Darras Felix Venantius, molenaar te Bovekerke (overlijden van Richard Braem)
- 15.03.1912, gift: a) Braem-Vermeersch Jules (voor naakte eigendom), molenaar te Handzame en b) Braem-Darras Felix Venant (voor vruchtgebruik), handelaar te Bovekerke (notaris Dewulf)

Ivo Braem kreeg op 6 mei 1847 de toestemming van de Bestendige Deputatie van de provincie West-Vlaanderen om zijn staakmolen te vervangen door een stenen stellingmolen voor het malen van graan en slaan van olie.

In 1855 werd het binnenwerk van de molen volledig vernieuwd na een zware brand.

Richard en August, de zonen van Ivo Braem, volgden hun vader op in 1853. Zij bleven echter ongehuwd, maar ze werden bijgestaan door hun neef Jules Braem uit Bovekerke, wiens vader ook molenaar was. In 1901 stond Jules na het overlijden van zijn ooms er alleen voor, maar hij werd bijgestaan door zijn knecht August Hosten. In 1908 werd de (Handzame-)Nieuwstraat aangelegd waardoor "Braems molen" een betere toegang en een nieuwe naam kreeg.

Tijdens de eerste wereldoorlog bleef de molen draaien tot eind 1917 iedereen verplicht werd Handzame te verlaten. De molen werd bij de Duitse aftocht van 1918 vernield. Bij hun terugkeer in 1919 vond de familie Braem alleen maar puin. De molen werd niet meer heropgebouwd, want in een mechanische olieslagerij zag Jules een betere toekomst. In 1930 werd het bedrijf volledig vernieuwd en het werd in stand gehouden tot in 1954. Daarna werd door Albert en Frans Braem, zonen van Jules, een handel begonnen in tractoren en autobenodigdheden.

Lieven DENEWET, Michel LOWIE & Herman HOLEMANS

Literatuur

M. Lowie, Handzame 1801-1976 dit was onze gemeente, Aartrijke, 1994, p. 107-109.
M. Lowie, Waar de molenwieken hebben gedraaid in Handzame, in Jaarboek van de heemkundige kring "Crekel Beke", Kortemark, 1990, p. 35-48.
M. Werbrouck., Oude en nieuwe straten te Kortemark na de fusies, s.l., 1978, p. 70-71.
Christiaan Debusschere, Molengemeente Kortemark, Kortemark, MolenMagazine, 2003;
Herman Holemans, Westvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel III. Gemeenten H-J", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1995.

Stuur uw teksten over deze molen  | 
Stuur uw foto's van deze molen
  
Laatst bijgewerkt: donderdag 7 april 2016

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in database zoek op provincie Stuur een algemene e-mail over molens vorige pagina Home pagina Naar bestaande molens