Molenzorg

Tienen, Vlaams-Brabant


Prentkaart SBP (coll. David Fillet)
Algemeen
Collectie
Verdwenen Belgische Molens
Naam

Moutmolen
Mulkmolen

Ligging
Mulkstraat
3300 Tienen

nabij Getestraat
Mulk (wijk)
op de Grote Gete
50°48'1.35"N 4°55'45.17" E
kadasterpercelen E203c en F434
(dubbelmolen)


toon op kaart
Type
Onderslag watermolen
Functie
Korenmolen, moutmolen, runmolen, oliemolen
Gebouwd
voor 1400 / 17de eeuw
Verdwenen
einde 16de eeuw, oorlog / ca. 1894, ontmanteld / 1930, sloop molengebouw / 2007, instorting schuur
Beschrijving / geschiedenis

De Mulkmolen of Moutmolen was een watermolen op de voorstad Mulk, op de Grote Gete, in de huidige Mulkstraat nabij de Getestraat, op 42,31 meter boven de zeespiegel. Deze vroegere banmolen werd reeds in 1400 vermeld en was in leen van de heren van Oplinter-Heverlee.

Het groeide uit tot een molencomplex met een mout-, graan-, olie- en schorsmolen. Na de verwoesting tijdens de godsdiensttroebelen op het einde van de 16de eeuw, werd de molen in de 17de eeuw heropgericht.

Op de andere oever (perceel E203c) werd in 1842 een oliemolen gebouwd.

Eigenaars na 1820:
a) de molen op het perceel F434:
- voor 1834, eigenaar: Meeus Pierre en zusters, te Tienen
- 20.08.1841, verkoop: Fontaine-Wauthier Pierre Joseph, fabrikant te Tienen tnotaris Janssens)
b) de molen op het perceel E203c
- 1842, opbouw: Fontaine-Wauthier Pierre Joseph, fabrikant te Tienen
- 18.11.1904, erfenis: Fontaine François Henricus en zijn consoorten, eigenaar te Ramillies (overlijden van Pierre Joseph Fontaine)

Het molengbouw op het perceel F434 was in 1830 ingericht als een korenmolen en werkte in 1850 ook als schorsmolen. Het malen stopte in 1867, en het gebouw bleef over als landgebouw.
De oliemolen op de andere oever (perceel E203c) werd in 1906 uitgebroken, werkte nog een tijdje als graanmolen en werd in 1916 omschreven als magazijn. Volgens een andere bron werd de watermolen al rond 1894 uit bedrijf genomen, na de verlegging van de Grote Gete als gevolg van overstromingen in 1891 en 1893. De gebroeders Herve baatten op het einde van de 19e eeuw een textielfabriekje uit in de vroegere molengebouwen. Deze diende verder als magazijn en werd in 1930 grotendeels afgebroken. In de jaren 1960 bleef nog één enkel wankel gebouw over dat gebruikt werd als stal.

Na de instorting van de schuur in 2007 werd het laatste restant van het molencomplex opgeruimd.

Eduard SWINNEN & Herman HOLEMANS

Bijlagen

Raymond Billen, "Knaepen tekende Moutmolen jaar voor de sloop", Het Nieuwsblad, 29.01.2014.
Tienen - Armand Knaepen (+1982) schilderde en tekende heel wat stadszichten van de eerste helft van de vorige eeuw. Dat geeft onder andere dit beeld van de verdwenen Moutmolen nabij de Getestraat.
Door reacties van lezers werd de aandacht vernieuwd voor molenechos.org, een databank met vele verdwenen, bewaarde, soms herbestemde molens. Die gegevens worden bijgewerkt, voor Tienen onder andere door Eduard Swinnen. Het valt op dat in Hoegaarden drie watermolens gerestaureerd zijn (en energie opwekken) terwijl in Tienen evenveel kansen teloor zijn gegaan. Molenecho's verzamelt talloze foto's, ook van het restant van de moutmolen aan de Getestraat (ingestort in 2007).
De databank geeft echter niet de hierbijgaande foto van de tekening van dezelfde Moutmolen, een werk van Armand Knaepen. Zijn stadszichten hingen/hangen in het stadhuis en zijn nu verzameld in het Toreke. Deze kleine krijttekening is opgenomen in het boekje 'Molens te Tienen' van Herman Holemans en Werner Smer (1981). De auteurs beschrijven de molen, die ooit eigendom was van de heren van Oplinter en van Meldert, die in 1894 werd ontmanteld maar tot 1930 in gebruik bleef als landbouwbedrijf. Toen werd het gros ervan gesloopt, op de stalling na waarvoor in de jaren zeventig de klassering nog werd afgewezen.
Dit monumentale complex kan de vergelijking doorstaan met de 's Hertogenmolens in Aarschot. Stel je voor dat er nu ook een gelijkaardige horecabestemming in zou tot stand kunnen komen... Het monumentale complex lag in de weiden van de Getestraat. De Gete is er verlegd. De molen stond aan de rivier, toen dichter bij Mulk. De tekening van Knaepen dateert van 1929. Hij liet ook zicht na van de, wel degelijk gerestaureerde, Gasthuismolen. Die beelden zijn niet op websites van het stadsmuseum te vinden. Voor een documentair inzicht dien je entree te betalen.

Literatuur

Herman Holemans & Werner Smet, "Wind-, water-, rosmolens te Tienen", Nieuwkerken, Ten Bos, 1981, 32 p. (Studiekring "Ons Molenheem, Studie nr. 1);
P. Dewalhens, "Molens te Tienen", in: Brabant, XII, 1960, nr. 6, p. 2-7;
M.A. Duwaerts e.a., "De molens in Brabant", Brussel, Dienst voor Geschiedkundige en Folkloristische Opzoekingen van de Provincie Brabant, 1961;
Herman Holemans, "Kadastergegevens: 1835-1985. Brabantse wind- en watermolens. Deel 5: arrondissement Leuven (M-Z)", Kinrooi, Studiekring 'Ons Molenheem', 1994;
Els De Kinderen, "Ons rijke Brabant. Tienen: de molens en de evolutie die zij doormaken", in: De Belgische Molenaar en Levende Molens. Vakblad voor de maalderij, graan- en veevoerderhandel, Officieel orgaan van het Landelijk Verbond der middelgrote en kleine maalderijen, Maandblad, Ravels, jg. 79 (1984), p. 215-218, ill.
Raymond Billen, "Knaepen tekende Moutmolen jaar voor de sloop", Het Nieuwsblad, 29.01.2014.

Overige foto's

<p>Moutmolen<br>Mulkmolen</p>

Prentkaart. Verzameling Ons Molenheem

<p>Moutmolen<br>Mulkmolen</p>

Prentkaart. Verzameling Ons Molenheem

<p>Moutmolen<br>Mulkmolen</p>

Prentkaart SBP. Verzameling Ons Molenheem

<p>Moutmolen<br>Mulkmolen</p>

De schuur. Foto Peter Joncker, 2007 (kort voor de instorting)

Stuur uw teksten over deze molen  | 
Stuur uw foto's van deze molen
  
Laatst bijgewerkt: zondag 1 mei 2016

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in database zoek op provincie Stuur een algemene e-mail over molens vorige pagina Home pagina Naar bestaande molens