Molenzorg

Antwerpen, Antwerpen


Algemeen
Collectie
Verdwenen Belgische Molens
Naam

Het Slot
Het Schaap

Ligging
Ellermanstraat
2000 Antwerpen

noordzijde
overgang met Viaduct-Dam
ten N v.d. Lange Dijkstraat enDambruggestraat
Stuivenberg
voormalig Goederenstation
kadasterperceel E184


toon op kaart
Type
Staakmolen
Functie
Runmolen, later korenmolen
Gebouwd
voor 1578 / voor 1690
Verdwenen
1859, sloop
Beschrijving / geschiedenis

Het Slot of Het Schaap was een standaardmolen op Stuivenberg, ten noorden van de overgang van de Ellermanstraat en de Viaduct-Dam, ten noorden van de samenloop van de Lange Dijkstraat met de Dambruggestraat, waar later het Goederenstation van de NMBS kwam. De standaaardmolen stond iets ten zuiden van "den Keyser".

In 1578 was hij ingericht als schorsmolen en behoorde toe aan Jan Robijns. Hij werd voor 1690 heropgericht als een korenmolen en in 1692 wederom door het Huidenvettersambacht van Antwerpen ingericht als een schorsmolen. Het Maaldersambacht veranderde de schorsmolen "Het Slot" in een graanmolen, die sindsdien "Het Schaep" werd genoemd.

We zien hem aangeduid in (op):
- het Album van Jan Van Lyere, 1698)
- de Ferrariskaart (ca. 1775) met het symbool van een standaardmolen
- het Album van De Rijck (1812)
- de Atlas der Buurtwegen (1840).

De molen maalde in 1794 voor de Franse republiek onder de benaming "Het Schaep".

Eigenaars en molenaars:
- 1578, eigenaar: Jan Robijns
- 1628, verkoop: Josina Van Rostele verkocht 1/8 aan A. Aertsen en Petronella Coenen.
- 1630, verkoop: A. Richard verkocht 1/8 aan A. Aertsen en Petronella Coenen.
- 1641, verkoop: dit vierde deel aan Marc Verhaegen en Agnes Michiels. Beiden kochten nog 1/4 van Agnes Cremers, weduwe van Petrus Verstrepen en bezaten samen dan de halve molen.
- 1670, erfenis: Verhaegen overleed en werd opgevolgd door Jan Segers.
- 1692, verkoop: dppr Segers aan het Huidenvettersambacht van Antwerpen  De molen werd ingericht voor het malen van run of eikenschors voor het looien van huiden. De geldschieters waren: Andreus Bokkaert, Joris Berdinx en Antoni Pauwels, elk voor 1/16, Jan Schuyt 1/12 en J. Berdinx met J. Van Bussum elk voor 1/24.
- 1698, eigenaar: E. Peeters
- later: zijn weduwe Elisabeth
- later, verkoop: door Elisabeth aan Maria en Anna Van Gorik
- 1711: Antoni Pauwels verkreeg 1/24 van Jan Van Buscom en Jan Baptist Saelmaeckers 1/6 van Anton Pauwels
- 1713: Jan Govaert werd eigenaar van 1/16 bij scheiding tussen hem en Margrita Govaerts.
- 1716: Jean Schuyt liet 1/12 aan Abraham Cornelissen en Jan Van Buscom liet zijn 1/6 deel aan Cornelis De Wael; 1/20 deel ging van Jan Baptist Saelmaeckers naar Cornelis De Wael en 1/12 van Abraham Cornelissen naar een derde.
- 1718: 11/24 werd verdeeld tussen Isabella en Maria Saelmaeckers
- 1727: Jacobus Bosschaert liet 1/6 deel aan zijn kinderen
- 1721: 5/24 van Geordinus Bordine kwamen toe aan Abraham Cornelissen en Johannes Van Dongen, ieder voor de helft bij transport van Gudula Bordinx
- 1732: bovengenoemd 1/6 deel van Michiel Matthijssens ging naar Jacobus Bosschaert.
- 1734: over de 11/24 van de vrouwen Saelmaeckers en de 15/24 van Cornelissen Bosschaert-Van Dongen bij transport van Jan François Van Nos.
- 1746, verkoop: aan Carel Leeman voor 3400 gulden.
- 1750, verkoop: Jan Baptist Peeters.
- 1753: Gerard Van Laethem.
- 1760: het Maaldersambacht veranderde de schorsmolen "Het Slot" in een graanmolen die de benaming "Het Schaep" kreeg
- 1775, verkoop: Jacobus Sergeysels
- 1794: de molen maalde voor de Franse Republiek onder de benaming "Het Schaep".
- voor 1834, eigenaar: Eliaerts Joannes-Baptiste, molenaar te Antwerpen
- 13.03.1841, erfenis: de kinderen: a) Eliaerts Jean-Baptiste, molenaar te Antwerpen, b) Eliaerts Pierre Joseph, molenaar te Antwerpen, c) Eliaerts Pierre Jean, molenaar te Antwerpen en d) Eliaerts Catherine, zonder beroep te Antwerpen (overlijden van Joannes Baptiste Eliaerts)
- 14.04.1847, deling: Eliaerts Pierre Joseph, molenaar te Antwerpen (notaris Lemmers)
- 09.08.1858, verkoop: van Beckhoven Caspar, burgemeester te Zundert (NL) (notaris Van den Wijngaert)

De standaardmolen werd in 1859 gesloopt. De aankoop door Caspar van Beckhoven, burgemeester van Zundert in 1858, liet vermoeden dat hij dit deed met het oog op verplaatsing van de molen naar Zundert.
Caspar van Beckhoven kwam uit een molenaarsfamilie. Hij was vijftig jaar lang burgemeester van Zundert van 1840 tot 1890. Zijn broer was o.a. pachter op de molen De Hoop in Princenhage. In 1870 werd Caspar eigenaar van deze molen en zijn broer pachtte van hem. Lang voor 1859 heeft Van Beckhoven geprobeerd een molen op te richten in Zundert. Dit werd hem niet toegestaan. Hij is verder nooit eigenaar geweest van een molen aldaar.

Lieven DENEWET & Georges KOCKELBERG

Literatuur

Werken
Georges Kockelberg, "Historische molenvermeldingen in en om Antwerpen. Een blik op de 1000-jarige geschiedenis der Antwerpse molens", Antwerpen, 1986, p. 51.
Herman Holemans & P.J. Lemmens, "Molens van de Voorkempen en van Groot-Antwerpen", Nieuwkerken, 1983.
Herman Holemans, "Provincie Antwerpen - Volledig overzicht van bestaande & verdwenen wind- water- & rosmolens", Kinrooi, Studiekring "Ons Molenheem", 1986, p. 9.
Frans Kools, "Acht eeuwen molens in Zundert en Rijsbergen", 1992.
Herman Holemans, "Wind- en watermolens van de provincie Antwerpen. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 1. Gemeenten A-G", Opwijk, Studiekring "Ons Molenheem", 2009, p. 12.

Websites
Nederlandse Molendatabase. Verdwenen Molens. Zundert, De Eendracht.

Mailberichten
Ton Meesters, Breda, 11.01.2015.

Stuur uw teksten over deze molen  | 
Stuur uw foto's van deze molen
  
Laatst bijgewerkt: zondag 2 april 2017

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in database zoek op provincie Stuur een algemene e-mail over molens vorige pagina Home pagina Naar bestaande molens