De Molen van Kortenberg was een houten korenwindmolen op het Hoogveld, die aan de Leuvensesteenweg grenst.

De staakmolen werd in 1851 opgericht door Henri Claes, landbouwer te Sterrebeek. We achten het niet uitgesloten dat de molen van elders werd overgebracht, maar er is ons geen vroegere standplaats bekend.

Het was een standaardmolen met twee steenkoppels op niet-ombouwde teerlingen. Tot op het laatst bestonden de wieken uit houten borst- of pestelroeden. De molen was wel op een hoogte, maar niet op een molenwal gelegen.

We vinden de molen nog niet aangeduid op de Atlas der Buurtwegen (ca. 1846), maar wel reeds op de kadasterkaart van P.C. Popp (ca. 1860). De molen was gelegen aan de zuidzijde van de Leuvensesteenweg. De verkaveling met de straatnaam Grote Hoeve kwam op de plaats van de windmolen. De Grote Hoeve mondt uit in de Windmolenstraat die ook verwijst naar de Molen van Kortenberg.

Bij akte verlden voor notaris Wijdemans op 29 juli 1862, werd de molen vekocht aan Justin Van Doren (°Sterrebeek 1834 - +Kortenberg 1877 - De familienaam werd later Vandoren geschreven). Justin huwde met Joanna Maria Vandoorne (Kortenberg, 1829-1926), de dochter van Henri Van Doorne, herbergier van afspanning "In den Mechelschen Toren". Deze afspanning was gelegen vlak bij de molen, en werd later als molenaarshuis beschouwd. In de voorgevel is nog een ring aanwezig om het paard of de koe aan de herberg vast te maken, wanneer de klanten een pint gingen pakken. Zo kwam Justin Van Doren als burgemeesterszoon vanuit Sterrebeek in Kortenberg terecht, alwaar hij landbouwer-molenaar-herbergier werd. Justin Van Doren zag de goede verdiensten van de molenaars bij zijn twee schoonbroers: Victor De Coster (1828-1910) uit Sterrebeek, molenaar in Duisburg en Alexius Vanderhulst (1828-1908), eerst molenaar en burgemeester te Veltem, later burgemeester van Meerbeek.

Na het overlijden van Justin Vandoren op 22 december 1877, erfden zijn weduwe en 7 kinderen de molen (kinderen: Josephine, Seraphine, Augustina, Valentina, Vitalia, Joannes-Josephus en Victor). Bij akte verleden voor notaris Beckers op 25 januari 1886 kwam de molen toe aan zoon Joannes-Josephus of "Jef" Vandoren (1859-1917), gehuwd met Marie Hauwaerts uit Zaventem.

De molen werd in 1913 in opdacht van Jules Vandoren gesloopt. Hij was dan niet meer in gebruik. Jules liet een nieuwe cilindermolen bouwen in de Snuifstraat (Maria-Christinastraat). Het molenhuis staat nog steeds aan de Leuvensesteenweg nr 74. De huidige Windmolenstraat, die door het Hoogveld loopt en de Leuvensesteenweg verbindt met de Hoogveldstraat en Broekhoven, heeft haar naam te danken aan deze molen.

Lieven DENEWET, Henri VANNOPPEN  & Luc VAN BIERVLIET

Over molenaar Justin Vandoren (Luc Van Biervliet)

De herberg "In den Mechelsen Toren".
We geven hierbij eerst de voorouderreeks van Justinus Vandoren.
1. Henri Van Doren x Joanna Mommens
2. Marcus Van Doren (Kampenhout 1637-Everberg 1695)
    x Elisabeth Van Beveren uit Everberg
3. Claudius Vandoren (°Everberg 1667)
    x Maria Vanden Balck (+Herent 1727)
4. Petrus Vandoren (Herent 1704 - Sterrebeek 1785), smid
    x Judoca Jaspers (Steenokkerzeel 1708-1771)
5. Judocus Vandoren (Sterrebeek 1747-1821)
    x Anna-Maria Vanderhaeghen (Everberg 1756-Sterrebeek 1841)
6. Jan-Frans Vandoren x Johanna Ermens
7. Justinus Vandoren

De familie Van Doren stamde uit Sterrebeek. Petrus of Peeter Van Doren was smid in het huis "De Zwaan" op de hoek van de Mechelsesteenweg en de Kerkstraat te Sterrebeek. Zijn zoon Judocus Van Doren (+1821à nam De Zwaan over. Hij huwde Anna-Maria Vanderhaeghen (1756)1841) uit Everberg. Dit echtpaar werd in hetzelfde huis opgevolgd door Jan-Frans Van Doren (1798-1871), die met Joanna Maria Ermens (1797)1856) uit Humelgem huwde. Jan-Frans Van Doren was burgemeester van Sterrebeek van 1861 tot 170. Zijn oudste zoon Felix-Judocus Van Doren (1825-1890) werd pastoor van Bertem.

De andere zoon Justin Vandoren trouwde in Kortenberg in de afspanning "In den Mechelschen Toren" in. Justin Vandoren vinden we in de bevolkingsregisters terug als molenaar, landbouwer en tapper, drie beroepen die hij tegelijkertijd uitvoerde. De "Almanach du Commerce et de l'Industrie" van 1862 gaf molenaar en pachter ("fermier"). Hij was toen ook cijnskiezer. In 1888 vinden we zijn weduwe "Veuve J. Vandoren" als "cabaretière-aubergiste".

Twee dochters trouwden met molenaars: Maria-Theresia Vandoren (1827-1907) met Victor De Coster (1928)1910) uit Sterrebeek, molenaar te Duisburg, en Maria-Theresia-Rosalia Van Doren (1829-1909) gehuwd met Alexis Vanderhulst (1828)1908) eerst molenaar en burgemeester te Veltem, later burgemeester van Meerbeek. De familienaam Van Doren werd later Vandoren geschreven. Opvallend is dat de families Van Doren en Van Doorne dezelfde voorouders hadden, nl. Marcus Van Doren en Elisabeth Van Beveren.

Justinus Vandoren (Sterrebeek 1834-Kortenberg 1877) huwde Joanna Maria Vandoorne (Kortenberg 1829-1926), de dochter van Henri Van Doorne uit "De Stad Mechelen" en kwam zo als burgemeesterszoon vanuit Sterrebeek in Kortenberg terecht.

Ze hadden 7 kinderen:
- Josephine Van Doren gehuwd met Marcellinus Van Espen, pachter op De Leeuw op het gehucht Voskapel en schepen van Nossegem
- Seaphine Vandoren, gehuwd met schrijnwerker Jan-Baptist Mommaerts te Kortenberg
- Augustina Vandoren (Kortenberg, 1869-1940), gehuwd met landbouwer Gustaaf Hoogeras (Everberg 1866-Kortenberg 1947). Augustina volgde haar vader op "In de Mechelschen Toren".
- Valentina Vandoren, gehuwd met August De Wulf
- Vitalia Vandoren (+1927), die eerst met Emile De Smedt (+1882) huwde en later met Jozef Maes te Kortenberg (+1927)
- Joannes-Josephus of "Jef" Vandoren (1859-1917), die de molen overnam en met Marie Hauwaerts uit Zaventem huwde
- Victor Vandoren (1864-1930), muziebestuurder van Eendracht te Kortenberg, eerst gehuwd met Pauline Verhoeven, daarna met Bertha Noppen.

Vannoppen Henri e.a., "Kortenberg", , Kortenberg, Cultuur-Historische Vereniging van Eprs-Kwerps, 1988.
Vannoppen Henri, "Kortenberg 1095- 1995", Averbode, Antwerpen, 1995.
Vannoppen Henri, "Archiefbeelden Kortenberg", Tempus, 2003.
Vannoppen Henri, "Honderd Kortenbergse gebouwen", Boek & Vorm, 1991.
Van Biervliet Luk, "Genealogie van de families Vandoren en Van Biervliet"
M.A. Duwaerts e.a., "De molens in Brabant", Brussel, Dienst voor Geschiedkundige en Folkloristische Opzoekingen van de Provincie Brabant, 1961.
Herman Holemans, "Kadastergegevens: 1835-1985. Brabantse wind- en watermolens. Deel 4: arrondissement Leuven (A-L)", Kinrooi, Studiekring 'Ons Molenheem', 1993.
Atlas der Buurtwegen, ca. 1846 (nog geen molen te zien)
Kadastrale Atlas P.C. Popp, Kortenberg (eigenaar was Henri Claes, landbouwer te Sterrebeek)
"Almanach du Commerce et de l'Industrie", 1862 (vermeldingen van molenaar Henri Claes en Justin Vandoren)
Brief van Henri Vannoppen aan Luk van Biervliet, 19.01.2013.
Brief van Luk van Biervliet aan Donald Vandenbulcke, 08.03.2013.
Brief van Donald Vandenbulcke aan Lieven Denewet, 08.03.2013.