Molenzorg

Stabroek, Antwerpen


Prentkaart D.V.D. nr. 9903, in 1904 Verzameling Ons Molenheem
Algemeen
Collectie
Verdwenen Belgische Molens
Naam

Hoge Molen
Armenmolen
Molen van Ettenhoven
Houtenmolen

Ligging
Grote Molenweg 78
2940 Stabroek

zuidwestzijde
hoek met Binnenpad
kadasterperceel C405


toon op kaart
Type
Staakmolen
Functie
Korenmolen
Gebouwd
voor 1550 / 1601 / 1644
Verdwenen
1584, oorlog / 1626, oorlog / 1915, sloop
Beschrijving / geschiedenis

De Hoge Molen, Armenmolen, Houtenmolen of Molen van Ettenhoven was een houten korenwindmolen aan de zuidwestzijde van de Grote Molenweg, op de hoek met Binnenpad, in Ettenhoven.

De standaardmolen werd voor 1550 gebouwd en was in het bezit van de Tafel van de Heilige Geest.

Tijdens de godsdiensttroebelen in 1584 werd de molen in brand gestoken. Hij werd heropgericht in 1601 voor 6000 gulden.

Het Armenbestuur verhuurde hem in 1614 aan Philip Cornelissen.

Een lang leven was deze nieuwe molen niet gegund: in 1626 werd hij door de Spaanse troepen verwoest.
Pas in 1644 volgde de heropbouw.

Naast de windmolen stond, op hetzelfde kadasterperceel C405, van voor 1834 tot 1873 een graanrosmolen, type buitenrosmolen, om ook in windstille periodes te kunnen malen. Deze rosmolen werd in 1873 iets meer westelijk van de windmolen geplaatst, richting Binnenpad, op het kadasterpceel C407b. In 1912 werd hij gesloopt.

We zien de molen aangeduid op:
- Ferrariskaart (ca. 1775), met het bruin symbool vann een standaardmolen, met de benaming "Moulin de Staebroeck"
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1842) met het grondoppervlak van een standaardmolen op teerlingen
- Topografische kaart van Vandermaelen (ca. 1850) met de naam "M(oul)in de Stabroek"
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855) met een figuratieve tekening van een standaardmolen met de naam "Moulin de Stabroeck".

De Tafel van de Heilige Geest, later Bureel van Weldadigheid, verpachtte de molen aan de volgende molenaars:
- Philip Cornelissens (1614)
- Adam Eggermons (1675)
- Quirijn Eggermons (1682)
- Aert Van Boestel (1683-1692)
- Pieter Wyndricx (1692-1700)
- Balten Van Geel (1700-1709)
- Adam Eggermons (1709-1712)
- Jan De Boeck (1712- 1739)
- Corneel Janssen Philips (1730)
- Jacob Maes (1749-1761)
- Jan Philips (1762)
- Benedict Perdaens (1772)
- Guillaume Cauwenbergh (1774)
- Jos Van Aert
- Henricus Van Steen
- Jan Philips (1801)
 - Jan Baptist Philips (1834)
- voor 1834, eigenaar: a) Conard Jean en consoorten, eigenaars te Antwerpen en b) Het Bureel van Weldadigheid te Stabroek
- 18.04.1834, verkoop: a) Philips Jan Baptiste en consoorten, molenaar te Stabroek en b) Het Bureel van Weldadigheid te Stabroek (notaris Verhaert)
- 29.08.1871, verkoop: Het Bureel van Weldadigheid te Stabroek (notaris De Bruyn)

Kadastrale beschrijving uit 1829: "deze molen staat op een kleinen afstand van het dorp, is van hout vervaardigd, heeft twee paar steenen welke moeilijk tegelijk kunnen werken, is in goeden staat en wordt verhuurt".

De laatste pachters waren: Antoon Lauwers (1866), Henri De Langh (1875), Cornelis Hubrechts (1884), Petrus Swinnens (1888) en Frans Verboven.

In 1915 werd de staakmolen gesloopt.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Literatuur

H. Holemans & P.J. Lemmens, Molens van de Voorkempen en van Groot-Antwerpen, Nieuwkerken, Ten Bos, 1983, p. 96-97.
Herman Holemans, "Wind- en watermolens van de provincie Antwerpen. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 3. Gemeenten P-Z", Opwijk, Studiekring Ons Molenheem, 2011, p. 35.
Herman Holemans, "Provincie Antwerpen - Volledig overzicht van bestaande & verdwenen wind- water- & rosmolens", Kinrooi, Studiekring "Ons Molenheem", 1986, p. 68.
G. Kockelberg, Historische molenvermeldingen in en om Antwerpen. Een blik op de 1000-jarige geschiedenis der Antwerpse molens", Antwerpen, 1986, p. 115-116.
S. De Lie, "In Stabroek staat een te redden molen", in: De Toerist, 1958, p. 271;
H. Simon, "De windmolen van Stabroek", in: Bruggeske, II, 1971, p. 12-13;
E. Joppen, "De molens [van Stabroek]", in: Polderheem, Uitgave van de Heemkundige Kring van de Antwerpse Polder, Antwerpen-Zandvliet, jg. 11, 1976, nr. 2, p. 31-35.
E. Joppen, "De Hogemolen te Stabroek", Ons Molenheem (Studiekring Ons Molenheem), 1997, nr. 3, juli-september, p. 67-72.
A. Elias van Stabrouck, "Bijdragen tot de geschiedenis van Stabroek".
P. Goetschalckx, "Stabroek in 1614 en 1615", Bijdragen tot de Geschiedenis, IV 1905, p. 354-378.
H. Holemans, "Tweemaal verplaatste molens III", Ons Heem, XXII, 1968, p. 234-235.
Hugo Lambrechts-Augustijns, "Een dodelijk ongeval aan de molen van Ettenhoven", in: Polderheem, 2006, nr. 3, p. 25-26.
Hugo Lambrechts-Augustijns, "Molenaar Philips Cornelissens te Stabroek, 17de eeuw", Polderheem, 2009, nr. 1, p. 21-26.

Stuur uw teksten over deze molen  | 
Stuur uw foto's van deze molen
  
Laatst bijgewerkt: maandag 10 april 2017

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in database zoek op provincie Stuur een algemene e-mail over molens vorige pagina Home pagina Naar bestaande molens