Op de wijk Kortemark-Elle stonden twee windmolens.

Bij de volkstelling van 1748 te Kortemark werd Maurits Vandepitte opgetekend als een van de vier molenaars op Kortemark. Zijn neef Petrus werd de volgende eigenaar van de houten Ellemolen (zie aldaar), maar die kreeg het moeilijk door de opkomst van talrijke andere molens op het einde van de 18de eeuw. Zijn dochter Juliana huwde in 1832 met Franciscus Doom, een ondermenend man uit Gits. Op een stuk grond van zijn schoonvader Petrus, aan de overkant (zuidzijde) van de Ieperstraat, bouwde hij in 1833 een hoge stenen stellingmolen, de (Stenen) Ellemolen. Deze werd aanvankelijk ingericht als oliemolen, maar spoedig ook als korenmolen.

Opeenvolgende eigenaars:
- 1833, opbouw: Vandepitte-Bossuyt Pieter, de weduwe, molenarin te Kortemark
- 25.06.1849, erfenis: de kinderen (overlijden van de weduwe Bossuyt van Pieter Vandepitte)
- 13.12.1853, deling: Doom-Vandepitte Fran�ois Xaverius, arbeider te Kortemark (notaris Dieryckx)
- 04.19.1875, erfenis: de weduwe, de kinderen en kleinkinderen (overlijden van Xaverius Doom)
- 03.07.1876, verkoop: Packet Auguste, molenaar te Kortemark (notaris Dieryckx - graan- en oliewindmolen)
- 12.05.1881, verkoop: De Roo Alexander, koopman te Nieuwpoort (notaris Wyffels)
- 22.06.1881, verkoop: Willaert D�sir�, molenaar te Hooglede (notaris Wyffels)
- 14.07.1896, erfenis: Willaert-Vandenbussche Pieter en kinderen, molenaars te Kortemark (notaris Dieryckx - stenen graan- en oleiwindmolen)

Molenaars Willaert
Willaert Philippus Jacobus, �Zarren 10.05.1810, +Koekelare 02.09.1883, gehuwd met Carolina Coucke
Willaert Petrus, �Hooglede 28.03.1871, +Torhout 10.10.1956, gehuwd met Silvie Van den Bussche en later met Elodie Gunst.

In 1835 werd er de eerste stoommachine van de huidige fusiegemeente Kortemark geplaatst. In 1846 bestond de rosmolen nog steeds.� De stenen Ellemolen werd in 1857 op dezelfde grondvesten herbouwd, terwijl de houten Ellemolen in 1858 werd gesloopt.

Jacob Van Der Beke, dagloner te Kortemark, viel eind februari 1846 uit de molen. Zijn rechterbeen was zodanig verbrijzeld dat men genoodzaakt was het been boven de knie af te zetten. De operatie gebeurde door dokter Roelens te Lichtervelde, bijgestaan door de dokters Van Meideren uit Kortemark en Berten uit Hooglede.

Met de�stenen Ellemolen voor de wind. Het molen- en olieslagersbedrijf van Franciscus Doom werd een grote�zaak met veel personeel.

Na de dood van Franciscus in 1875 nam de molenaarsfamilie Packet de zaken over. Deze kon echter de sterke traditie van de Ellemolen niet waarmaken. De zaak ging in 1881 failliet en de molen werd verkocht aan D�sir� Willaert. Zijn zoon Petrus volgde hem op. Zo leefde en werkte Petrus met zijn talrijk gezin en vier molenaarsknechten in het begin van de 20ste eeuw op zijn Ellemolen.

De stenen stellingmolen was dus ook voorzien van een motor aangedreven door stoom uit twee ketels. Zij stonden in verbinding met een schoorsteen van 35 � 40 m hoog. Hij moest zo hoog zijn om een fel vuur te bekomen om zo voldoende stoom te verkrijgen. Er werd daar�veer vijf uur op voorhand gestookt. Soms overbodig, wanneer intussen de wind plots opstak. De olieslagerij was eerder primitief van uitrusting. De persen waren nog van bout gemaakt. De molen had boven het gelijkvloers nog vijf verdiepingen. Op het gelijkvloers was het maga�zijn ondergebracht. Op de eerste verdieping de zaadzolder en op de tweede, de meelzolder, waar het gemalen graan bewaard werd. De maalstenen lagen op de steenzolder op de derde ver�dieping. In die tijd werd nog geen zuivere bloem gemaakt. Er waren drie koppels ste�nen: een Franse, een Engelse en een Hollandse. De voorraad graan liep langs een buizenstelsel van op de vierde verdieping naar beneden. Dan was er nog de hoogste of vijfde verdieping, de kap met de aandrijfwielen. Ter hoogte van de maalzolder op de tweede verdieping was langs buiten aan de molen een gaanderij die rondom de molen liep.

De "stenen Ellemolen" werd in oktober 1914 door Franse schildwachten bezet, maar bleef gespaard. Bij de Duitse inname van Kortemark werd deze hoge stenenmolen gebruikt als uitkijkpost.

Tijdens het geallieerde eindoffensief van september 1918 bliezen de Duitsers de molen en het huis op. Het hele complex was vernield, maar de schoorsteen bleef blijven staan.

De molen werd niet meer heropgericht. Rond 1920 werd het huis heropgebouwd en er werd gemalen in een voorlopige maalderij. In 1922 werd een mechanische maalderij met gasmotor gebouwd. In 1947 werd er van gas op mazout overgeschakeld.

In 1940 werd de maalderij aan Petrus� zoon Leopold Willaert verkocht. Hij en zijn zoon Marc Willaert zouden het bedrijf verder uitbouwen tot een moderne maalderij en veevoederbedrijf (Voeders Willaert nv, thans Ellemolen nv).

Zie ook: Kortemark, (Houten) Ellemolen

Lieven DENEWET, Marcel WERBROUCK & Herman HOLEMANS

Standaerd van Vlaenderen, 03.03.1846, p. 2.
Jacob Van Der Beke, daglooner te Cortemarck, is door eenen val uyt den molen van den heer Doom aldaer, het regter been zoodanig verbryzeld geworden, dat men genoodzaekt is geweest het been boven den knie af te zetten. De operatie is geschied door den heer doktor Roelens te Lichtervelde, bygestaen door de heeren doctoren Van Meideren te Cortemarcq en Berten te Hooglede.

Gedrukte bronnen
Standaerd van Vlaenderen, 03.03.1846, p. 2.

Werken
E. D(e) K(inderen), "De Ellemolen te Kortemar - Als tante Ernestine vertelt...", De Belgische Molenaar, LXXIII, 1978, 2, p. 18-19.
Marcel Werbrouck, "Van molens en molenaarsgeslachten: acht eeuwen molengeschiedenis te Kortemark", in: Jaarboek Heemkundige kring "Crekel Beke" Kortemark, 1990, p. 61-126;
Christiaan Debusschere, "Molengemeente Kortemark", Kortemark, MolenMagazine, 2003.
Herman Holemans, West-Vlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1980, Deel IV, Gemeenten K-L, Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1997.
P. Vanneste, S. Baert & S. Creyf, "Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Kortemark, Deel I: Deelgemeente Kortemark en Handzame, Deel II: Deelgemeenten Werken en Zarren, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL42", 2010.
Marcel Stevens, Archiefbeelden Kortemark, Brussel, 2000, p. 35 (iconografie).
Marcel Stevens, Kortemark. Een tedere terugblik, Roeselare, 1992, p. 94 (iconografie).
Marcel Stevens, Kortemark. Er was geen mooier dorp dan het onze. Een wandeling door het verleden, Roeselare, 1991.
Lorthiois Jacques, "Flandre Occidentale. Meuniers et moulins de West-Flandre", L'Interm�diaire des G�n�alogistes, n� 170, XXIX, 1974, 2, p. 116-126 (121).
Marcel Werbrouck, Oude en nieuwe straten te Kortemark na de fusies, s.l., 1978, p. 79-81.
Verhaeghe M., Uit het verleden van Kortemark, Brugge, 1953, p. 183.
Vogels O., Kortemark op Krekebeke. Dorp en streke door de eeuwen heen, Zedelgem, 1990, s.p.
Duitse oorlogsfoto 1917, coll. Wilfried Deraeve, Oostnieuwkerke. Uitgave als prentkaart, Stichting Levende Molens, Roosendaal.