Eernegem (Ichtegem), West-Vlaanderen
Paardenmanège
8480 Eernegem (Ichtegem)
In de vroegere boerderij aan de Kriekestraat 27 werd rond 1900 een paardenmanège pgericht waarmeehaver en gerst geplet (gecilinderd) werd. Voorheen werd ook een kleine dorsmachine aangedreven. Deze machines stonden in een thans verdwenen schuur opgesteld. Het paard was aan een trekstok gespannen; een leistok leiddehet paard rond.
Om te dorsen liep het paard met de zon mee, om te cilinderen lilep het paard tegen de richting van de zon. Met één paard kon 200 kg per uur gecilinderd worden, met twee paarden kwam met tot 300 kg per uur.
De in de grond bevestigde gietijzeren molen bestond uit een rond dekstuk waarop vier trekstokken bevestigd waren. Onderaan dit dekstuk grepen 69 naar onder gerichte tanden in een klein tandrad (14 tanden) dat bevestigd was op een groter rad waarvan de 77 tanden een klein verticaal geplaatst rad (13 tanden) aandreven. Dit laatste was gemonteerd op een as, bestaande uit drie delen met cardankoppeling. Deze sneldraaiende as bracht uiteindelijk de beweegkracht van de paardenmanège over naar de aan te drijven machine op de schuur. Op de molen stond: "LEON CLAEYS ZEDELGHEM BELGIË".
Nog in 1976 nam Luc Devliegher uit Brugge, die een inventaris samenstelde van alle rosmolens in de kuststreek, een foto van de werkende paardenmanège. Deze werd september 1992 overgebracht naar het Provinciaal Domein Bulskampveld te Beernem (zie aldaar). Ter plaatse is er niets meer te zien: de hele boerderij is verdwenen.
Luc DEVLIEGHER
Zie ook: Beernem, Manège van Eernegem
Luc Devliegher, "Rosmolens in de Westvlaamse kuststreek", in: Biekorf, LXXVI, 1975-1976, p. 324-325; ook verschenen als monografie (Brugge, 1977, 110 p. en 1983, 154 p. - 2de herziene uitgave: Provinciaal Museum van het Bulskampveld te Beernem, Katalogen en Bijdragen, 2).
