De Molen van Battenbroek was een houten korenwindmolen die rond 1300 werd opgericht op het gehucht Battenbroek, op de Molenvlietdijk, dichtbij de huidige autoweg E 19 (Antwerpen-Brussel).

De standaardmolen werd in zijn lange loopbaan vele keren vernield.
Hij werd door de benden van Maarten van Rossum afgestookt in 1542.
Na zijn heropbouw, werd hij in 1576 wederom afgebrand, deze keer door de Spanjaarden.
De heropgerichte molen werd verkocht aan de abdij van Roosendaal, maar begaf het.
Deze abdij richtte in 1618 een nieuwe molen op.
In 1660 werd, steeds op dezelfde plaats, een vijfde windmlen gebouwd.
Deze zou standhouden tot hij op 28 september 1914 met vele woningen in de vlammen opging bij de inval van de Duitsers.

Een kadastraal document uit 1821 beschrijft de molen als volgt: "Cette commune (= Walem) possède un moulin à farine mû par le vent, situé S(ecti)on A n° 246, appartenant à M. Edouard De Meulenaer. Cette propriété a été loué par bail passé avant le notaire Lenoir à Walhem, sous la date du 23 mars 1807 à Pierre Verkaeren, moyennant la somme de 500 florins argent de Brabant, et les contributions, qui, pour l'année 1821, reviennent à fl. 17,23 argent du Pays-Bas. Ce bail comprend, outre le moulin, 2 parties de prés, d'une contenance de 2 bonniers, 40 verges 20 aunes, dont les frais d'endigage ausquels leur situation dans le polder donneraient lieu, étaient à la charge du locataire. Ventilation faite de ces dernières propriétés le revenu brut de ce moulin revient à f. 297,55 et net de f. 198,37."

Een ander kadasterdocument, van rond 1830, meldt: "in hout vervaerdigd, hebbende eenen omgang en twee paer steenen, gunstig gelegen niet verre van de dorpskom, verhuurt aan N. Van Espen, te Walem).

Eigenaars na 1820:
- voor 1820, eigenaar: De Meulenaer Edouardus Jean Jacques, rentenier te Antwerpen (verhuurd sinds 1807 aan Pierre Verkaeren; rond 1830 aan Van Espen, Walem).
- 03.03.1836, verkoop: Van Hoeckhens Jan, koster te Walem (notaris Van Hoochten)
- 09.07.1844, verkoop: a) De Knijff-Dutrieu Emile Jean J acques, eigenaar te Sint-Katelijne-Waver en b) De Knijf Zoé Marie Caroline, eigenares te Antwerpen (notaris Dams)
- later, erfenis: a) De Knijff-Dutrieu Emile Jean Jacques, de weduwe en kidneren, eigenaars te Sint-Katelijne-Waver en b) De Knijff Zoé Marie Caroline, eigenares te Antwerpen (overlijden van Emilie De Knijff)
- 12.01.1854, deling: De Knijff Zoé Marie Caroline, rentenierster te Sint-Katelijne-Waver (notaris Dams)
- later, erfenis: de erfgenamen (ovelrijden van Zoé De Knijff)
- 23.07.1869, deling: De Knhjijff Marie Caroine Emilie, echtgenote Mouriau de Meulenaecker Adolphe Henri Philippe, militair te BNrusel (notaris De Keersmaecker)
- 04.11.1869, verkoop: Coppens-Van Ravesteyn Theodoor Charles Marie, eigenaar te Walem (notaris Van Meerbeeck)
- later, erfenis: de weduwe en kinderen (ovelrijden van Theodoor Coppens)
- 29.03.1897, verkoop: Hofmans-Verrept Petrus Franciscus, landbouwer te Rumst (notaris Beullens)
- 13.06.1907, erfenis: en de kinderen (ovelrijden van vrouw Verrept)

Zoals gemeld, werd de molen afgebrand tijdens de inval van de Duitsers op 28 september 1914. Deze keer volgde er geen heropbouw.

In 1980 was een deel van de molenwal nog aanwezig en lagen er nog halve molenstenen voor de toegangsdeur van de vroegere molenaarswoning.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Willy Van Hoof, "De molen van Battenbroek", www. waverlandsedingen.be (bijgewerkt op 02.11.2011)
De voormalige abdij Roosendael bezat twee windmolens. Eén stond in Battenbroek, destijds onder de gemeente Walem, nu onder Mechelen.
De molen behoorde gedurende honderden jaren toe aan de abdij maar werd tijdens de Franse periode verkocht als 'zwart goed'. Het was een standaardmolen (standaard: staak waarrond de ganse molen draait).
Tijdens de 'kwade week', einde september- begin oktober 1914 werden alle molens in de streek, om militaire redenen, vernield.
Rond het jaar 1980 was er nog een weinig restant van de molen: de molenaarsterp (berg) en enkele molenstenen die aan de inkom van de deur dienst deed.
De molen van Battenbroek voor de Eerste Wereldoorlog (foto)
Volgende restanten waren in 1980 nog te zien:
De 'terp' (berg) van de molen (foto)
Een halve molensteen voor de deur van het vroegere molenhuis (foto)

H. Holemans & P. Lemmens, "Molens van Klein-Brabant, Mechelen en de Rupelstreek", Nieuwkerken-Waas, Ten Bos, 1987, p. 47-48.
H. Holemans & P. Lemmens, "Molens der Zuiderkempen", Nieuwkerken-Waas, 1978.
H. Holemans, "Wind- en watermolens van de provincie Antwerpen. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 3. Gemeenten P-Z", Opwijk, Studiekring Ons Molenheem, 2011, p. 50-51.
G.K. Kockelberg, "De Molens van Mechelen", in: Ons Molenheem, s.l., s.d. [2005], p. 18-20, ill.
H. Thys, "Molens in het arrondissement Mechelen, circa 1865-1870", in Heemkundig Handboekje voor de Antwerpse Kempen, Borgerhout, jg. 14, 1966, p. 3-14.
P. Lemmens, "Molenoverzicht uit het arrondissement Mechelen van 1830 tot heden", Borgerhout, 1963. Overdruk uit het Heemkundig handboekje voor de Antwerpse randgemeenten, 1963, X, nummer 4.
V. Bollansee, "De Gerschiedenis van Waalhem, met die van België in verband gebracht", Mechelen, [1905].
T. Coremans, "Bijdragen tot de geschiedenis van Waelhem", Mechelen, [1912].
P.J. Goetschalckx, "Abdij van Roosendaal", in: Bijdragen tot de Geschiedenis, I, 1902, p. 265-269.
A. Goetstouwers, De oorkonden van de Abdij van Roosendaal der orde van Citeaux, I, Tongerlo, 1956.
A. Goetstouwers, "Geschiedenis der Vrijheid Walem", Sint-Katelijne-Waver - Mechelen, 1979.
B. Van Doninck, "Abdij Roosendaal", in: Bijdragen tot de Geschiedenis, II, 1903? p. 265-270.
J. Verbesselt, Het parochiewezen in Brabant tot het einde van de 13e eeuw. Deel XIV. Tussen Zenne en Dijle IV, s.l., s.d., p. 156-161.
A. Wauters, "Histoire des environs de Bruxelles", II, Brussel, 1855, p. 643-659.
Willy Van Hoof, "De molen van Battenbroek", www. waverlandsedingen.be (bijgewerkt op 02.11.2011)