Vermanders molen was een stenen bergmolen uit de 19de eeuw, ingericht als koren- en oliemolen. HIj stond aan de Iepersteenweg, een paar honderd meter voorbij het voormalige klooster van de Zusters van de Heilige Jozef.

Opeenvolgende eigenaars sinds 1834:
- voor 1834: Syoen Augustinus, koopman te Woumen
- 02.07.1868, verkoop: de Coninck de Merckem-Verhaeghe Gustaaf Joseph Hubert, eigenaar te Woumen (notaris Deseck)
- 14.12.1880, verkoop: Vermander-Knockaert August, olieslager te Woumen (notaris Valcke)

De laatste molenaar was dus August Vermander. Bij de geboorte van zijn oudste dochtertje Marie Melanie Josephine Colette op 28 oktober 1872 was August 32 jaar "maalder wonende alhier". Zijn vrouw Romanie Cnockaert was volgens dezelfde geboorteakte toen 39 jaar oud, "molenarin alhier".
Marie Vermander huwde op 11 j uni 1902 te Woumen met Edward Frans Depré, molenaar te Beernem. Zoals o.m. ook uit de geschiedenis van twee andere Woumense molens blijkt (de Plaatsemolen en de molen Vanrobaeys), was het de gewoonte dat molenaars hun bruid vaak gingen zoeken in het molenaarsmilieu.

Vermanders molen werd eveneens in de eerste wereldoorlog vernield. Op de standplaats van de molen richtte Leon Vermander (°Woumen, 30.11.1875), zoon van August, een mechanische maalderij op die na hem tot garage werd omgebouwd. Deze maalderij bezat een generator die in de vroege jaren 1920, zij het soms op gebrekkige en vaak onberekenbare wijze, het dorp van elektriciteit voorzag.

Lieven DENEWET

J. Vlaeminck, Bijdragen tot de geschiedenis van Woumen, Beernem, 1983, p. 248-249.
Herman Holemans, West-Vlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 8. Gemeenten V-Z, Opwijk, Studiekring Ons Molenheem, 2005, p. 74-75.
H. Demoen, Het Diksmuidse van toen, Een verzameling beknopte historische gegevens, aangevuld met historische foto's en prentbriefkaarten, Brugge, 1984, p. 144.
J. Vlamynck, Woumen in oude prentkaarten, Zaltbommel, 1972.
H. Missiaen & P. Vanneste m.m.v. F. Gherardts & O. Scheir, Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Diksmuide, Deel I: Deelgemeenten Diksmuide, Beerst, Esen, Kaaskerke, Keiem en Lampernisse, Deel II: Deelgemeenten Leke, Nieuwkapelle, Oostkerke, Oudekapelle, Pervijze, Sint-Jacobskapelle, Stuivekenskerke, Vladslo en Woumen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL18", 2005.
Jozef Maes, "Woumen en zijn verdwenen molens", De Belgische Molenaar, 07.01.1976, p. 6-7.
(L. Goeminne), "De oude molens te Woumen (W.Vl.)", Molenecho's, XII, 1984, 4, p. 320-321.
Mailbericht John Verpaalen, 28.04.2013.