Molenzorg

Erembodegem (Aalst), Oost-Vlaanderen


Algemeen
Collectie
Verdwenen Belgische Molens
Naam

Molen van het Lokerenveld

Ligging
Lokerenveldstraat 34
9320 Erembodegem (Aalst)

zuidoostzijde
zijde Ninovesteenweg (nr. 28)
Boekhoutberg
grens met Aalst
kadasterperceel B1228


toon op kaart
Type
Staakmolen, later stenen windmolen
Functie
Korenmolen, oliemolen, runmolen
Gebouwd
1645 (hout) / 1771 (steen)
Verdwenen
voor 1745 / 12.03.1876, grote stormschade / 1900, sloop ingekorte romp
Beschrijving / geschiedenis

De Molen van het Lokerenveld was een stenen oliewindmolen aan de zuidoostzijde van de Lokerenveldstraat (nr. 45), zijde Ninovestenweg (nr. 28), op de grens met Aalst.

Oospronkelijk stond op het Lokerenveld een houten korenwindmolen die mits octrooi in 1645 werd opgericht. Deze was voor 1745 verdwenen: we zien hem immers niet meer staan op de Villaretkaart (1745-1748).

Joannes (Jean) Mertens kreeg op 20 augustus 1770 het octrooi van de Oostenrijkse keizerin Maria Theresia voor de oprichting van een oliewindmolen, op een partij land, groot 1 dagwand, palende ten noorden aan een eigendom van Peeter Vanden Berge, ten oosten aan de "groote heerebaen van Alest op Geeraertsbergen", ten zuiden en ten westen aan eigendommen van Jan Tack.
Jean Mertens liet de stenen "wint stampmolen" in de zomer van 1771 bouwen door "meester" Pieter Lybaert uit Hofstade. De molen draaide voor de eerste keer op 31 december 1771.

We zien hem al aangeduid op de Ferrariskaart (ca. 1775) met het rood symbool van een stenen windmolen, in de Atlas der Buurtwegen (ca. 1842) met het rond grondoppervlak van een stenen molen, op de topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850) en op de kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1860) met een kleine figuratieve afbeelding van een stenen molen.

In 1864 en 1875 werd tevens melding gemaakt van een schorsmoleninrichting.

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: De Wolf Pieter Jan, landbouwer te Erembodegem
- 07.09.1849, verkoop: Van Cauter-De Wolf Pieter Jozef, landbouwer te Aalst (notaris Evit - pachthoeve en molen)
- 05.03.1853, verkoop: Wittock Eduardus Philippus, molenaar te Aalst (gehucht Schaarbeek) (notaris Van der Heyden - hoeve met molen)
- later, erfenis: de erfgenamen (overlijden van Eduardus Wittock)
- 15.10.1864, verkoop: Lievens Pierre, zonder beroep te Aalst (notaris Breckpot)
- 22.10.1864, verkoop: Van Nerum Philippe Jean, ex-beheerder van de middelbare school te Aalst (notaris D'Huygelaere)
- 24.11.1864, verkoop: Cautaert-De Gols Pierre Jean, landbouwer te Aalst (nsotaris D'Huygelaere - schorsmolen)
- 21.07.1874, verkoop: Rosseel Frans, molenaar te Erembodegem (notaris Aretns)
- 10.05.1875, verkoop: Van Londersele Desideer, molenaar te Aaigem (notaris Arents)
- 18.10.1875, verkoop: Sadones Hortensia, van goed gescheiden met haar man Menschaert Jozef, molenarin te Aalst (notaris Michiels - stenen windmolen)
- 29.05.1877, onteigening: Van Londersele Desideer, eigenaar te Aalst (notaris Arents)
- 25.02.1882, verkoop: Moyersoen Frans, koopman te Aalst (een gedeelte van een afgebroken windmolen)
- 29.06.1894, erfenis: de erfgenamen (overlijden van Frans Moyersoen)
- 06.01.1896, deling: a) Van Overstraeten-Hyde Leo, handelaar te Aalst en b) Van den Bogaert-Van Overstraeten Modest, brouwer te Willebroek (notaris Limpens - magazijn)
- 15.10.1898, verkoop: De Vuyst Eduard, onderingenieur te Ath (notaris De Pauw - magazijn in puin, voorheen windmolen)

De storm van 12 maart 1876 bracht grote schade toe. De overgebleven  romp werd voor 1882 iingekort en verbouwd tot magazijn, gebruikt door Frans Moyersoen. Deze werd in 1900 gesloopt.

Naast de windmolen stond een olierosmolen waarvan het gebouw met een groot deel van het interieur nog bestaat. Zie onder: Erembodegem (Aalst), "Stampkot" (Belgisch Molenbestand, bestaande molens).

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Bijlagen

De Werkman, 17.03.1876
Stormnieuws. Te Zomergem is de vermaarde zaag- en maalmolen (Amerikaans stelsel) met 58 zeilen, in stukken geslagen. Men rekent de schade op 20.000 fr. Te Ledeberg is de bloemmaalderij des heeren Aerts, ingestort. Te Mazenzele is een houten windmolen omvergevallen. In den stal en 't peerd is dood. De oude molen op den Boechoutberg te Erembodegem, heeft veel geleden. Te Plassendale is een molen vernield en te Sint-Denijs een molen verbrand. Te Desteldonk is de graanmolen van d' heer E. Verschaffel door een rukwind as en zeilen ontnomen en verbrijzeld.

De Denderbode, 03.02.1889
Dagboek uit 1771. Aangaende den wintmolen in het Lokerenveld (Erembodegem), heden gedeeltelyk afgebroken, nu dienende tot bergplaets of magazyn, eigendom van den heer Frans Moyersoen, treffen wy in ons dagboek het volgende aen: 1771. Desen somer is gemaeckt den wint stampmolen op den Lokerencauter door sieur Joannes Mertens en gemaeckt door meester Pieter Lybaert, meulenmaecker woonende te Hofstade. Den eersten keer gedraeid den 31 December 1771.

De Denderbode, 02.10.1898; 06.10.1898
Notaris Limpens (Aalst). Eenen eigendom bestaende in zeven werkmanswoningen, windmolen, magazijn en land te Erembodegem, Lokerenveld B 1228, 1227b en volgende.

Literatuur

Archieven
Algemeen Rijksarchief Brussel, Financiële Raad, nr. 1884 (oprichtingsoctrooi 1770)

Gedrukte bronnen
De Werkman, 17.03.1876
De Denderbode, 03.02.1889 (met citaat uit: "Dagboek uit 1771").
De Denderbode, 02.10.1898; 06.10.1898

Werken
Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Eerste aflevering. De arrondissementen Aalst en Dendermonde" in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XIV, 1960, 3 (Gent, 1962);
Herman Holemans, Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 2. Gemeenten D-E, Rotem, Studiekring Ons Molenheem, 1998.
De Potter F.-Broeckaert J., "Geschiedenis van de gemeente der provincie Oost-Vlaanderen", Gent (1895), reeks V, dl.
Gaublomme V., Beknopte geschiedenis van Erembodegem, Het Land van Aalst, II, 1950, 6.

Stuur uw teksten over deze molen  | 
Stuur uw foto's van deze molen
  
Laatst bijgewerkt: woensdag 11 december 2019

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in database zoek op provincie Stuur een algemene e-mail over molens vorige pagina Home pagina Naar bestaande molens