De Donckermolen of Labusmolen was een graanwatermolen met onderslagrad op de thans overwerlfde Maelbeek, aan een vroeger zijweggetje, de Molenaarsweg, van de huidige Molenstraat. Die Molenaarsweg was een pad dat tot aan de Maalbeek liep. Hier aan de oever bevond zich reeds in 1280 een watermolen.

In 1326 werd de molen bewoond doro Walter de Clivere, Labus genaamd, vandaar de benaming Labusmolen, en in 1448 door Jan de Donckere, hetgeen leidde tot de benaming Donckersmolen. Deze naam werd in het Frans verkerd vertaald in "Moulin Obscur".

Rechtover deze molen kocht Houwaert de befaamde heuvels van de Wijngaerdberg. Een van de beste wijnsoorten die de hertogen van Brabant bezaten, kwam van deze plaats.

Eigenaar trond 1830 was Jan Georges Herinckx, eigenaar te Sint-Joost-ten-Node.

De molen werd afgebroken bij de overwelving van de Maalbeek en werd met dat doel in februari 1860 aangekocht.

----------------------

Quant au second moulin (op de Maelbeek), le Labusmolen ou Donckermolen (Molendinum dictum Labusmolen, situm apud Ophem, 1300. On mentionne aussi, à Ophem, une ferme dite 't hof Vanderelst, près la Moelenstraete ou rue du Moulin; en 1752, il existait encore, de ce côté, une hoff van Ophem) Jean, fils de Gerelin, le greva de deuc setiers de seigle au profit de l'hôpital Saint-Jean de Bruxelles (mai 1300); Walter de Clivere dit Labus y habitait en 1326, et Jean De Donckere, en 1448. 

Alphonse Wauters: Histoire des Environs de Bruxelles, 1855, livre 8A, heruitgave 1973, p 35.
Quant au second moulin (op de Maelbeek), le Labusmolen ou Donckermolen (Molendinum dictum Labusmolen, situm apud Ophem, 1300. On mentionne aussi, à Ophem, une ferme dite 't hof Vanderelst, près la Moelenstraete ou rue du Moulin; en 1752, il existait encore, de ce côté, une hoff van Ophem) Jean, fils de Gerelin, le greva de deuc setiers de seigle au profit de l'hôpital Saint-Jean de Bruxelles (mai 1300); Walter de Clivere dit Labus y habitait en 1326, et Jean De Donckere, en 1448. 

Archives - Archieven
Algemeen Rijksarchief Brussel, Kaarten en plattegronden in handschrift, nr 2997.
Henri Cammaerts (beëdigd landmeter), Figuratieve kaart van de vijvers van Sint-Joost-ten-Node, 1589, 4 f°.
Algemeen Rijksarchief Brussel, Kaarten en plattegronden in handschrift, nr. 219, A. Royet, Figuratieve kaart van de steenweg aan te leggen op de dijk langs de vijvers van Etterbeek vanaf de Leuvensepoort, 1724.
Algemeen Rijksarchief Brussel, III, 3298, XXXI, Brussel, 1812, G. Jacowick, Plan routier de la ville de Bruxelles et ses environs, 1812.
Koninklijke Bibliotheek, III, 1718 tot III, 1729, G. De Wautier,  Carte manuscrite de Wautier, Bruxelles et ses environs en 1821.
Koninklijke Bibliotheek Brussel, II 18.590, E. Recueil de cartes et de projets de la ville de Bruxelles entre 1782 et 1902.
Université libre de Bruxelles (ULB), Dossier prosopographique, p. 23-24 (1278) (communicé par Olivier Meert, 27.04.2017)
Archives centrales iconographiques et Laboratoire (depuis 1957: KIK-IRPA).

Plans - Kaarten
Van Deventer J., “Brussel en omgeving” (ca. 1560), in Wauters, A. (o.l.v.), "Atlas des villes de la Belgique au XVIe s. Cartes et plans du géographe J. de Deventer exécutés sur les ordres de Charles Quint et de Philippe II", Brussel, s.d.
"Kabinetskaart der Oostenrijkse Nederlanden in opdracht van hertog de Ferraris", ca. 1775.
Vandermaelen Ph., "Atlas cadastral du Royaume de Belgique. Plan parcellaire de la commune de Saint-Josse-ten-Noode avec les mutations jusqu'en 1836", Brussel, 1836.
"Atlas des chemins vicinaux, Saint-Josse-ten-Noode", Sint-Joost-ten-Node (gemeentehuis, Dienst Stedenbouw), ca. 1844.
Popp, P.C., "Plan parcellaire de la commune de Saint-Josse-ten-Noode", ca. 1860.

Sources imprimées - Gedrukte bronnen
Rapport sur l'administration et la situation des affaires de la commune de Saint-Josse-ten-Noode, sinds 1837.
Bulletin communal de Saint-Josse-ten-Noode, sinds 1858. Rapport sur l'administration et la situation des affaires de la commune de Saint-Josse.

Ouvrages - Werken
Brabantica, III, p. 834 e.v.
Camby J., "Saint-Josse-ten-Noode dans le passé. Esquisse historique", Brussel, 1952.
Chenedolle, "Les rues de Bruxelles", 1851.
De Cacamp F., “Un coup d’oeil panoramique sur l’histoire de Saint-Josse-ten-Noode”, Les Cahiers de l’ancien Saint-Josse, I, 1, 1966, pp. 5-9.
Danckaert L., "L'évolution territoriale de Bruxelles: La cartographie de 1550 à 1840", Brussel, Arcade, 1968 (Uitgaven van het Nationaal Centrum voor de Geschiedenis van de Wetenschappen, 2).
Danckaert L., "Brussel: vijf eeuwen cartografie", Tielt, Lannoo, 1989.
De Seyn E., Dictionnaire historique et géographique des communes belges, A. Bieleveld, Bruxelles, 1925.
Du Jacquier Y., "Saint-Josse-ten-Noode au XIXe siècle. Promenade à bâtons rompus", La Hulpe, 1960.
Du Jacquier Y., "Saint-Josse-ten-Noode au temps des équipages. Nouvelles promenades à bâtons rompus", Terhulpen, 1963.
Duwaerts M.A. e.a., Les moulins du Brabant, Brussel, 1961.
Hasquin H. (red.), Gemeenten van België : geschiedkundig en administratief-geografisch woordenboek. 2. Wallonië-Brussel, Gemeentekrediet van België, Brussel, 1983.
Hymans L., Hymans P., Bruxelles à travers les âges, Brussel, 1982-1985.
Jacobs Roel, "Een geschiedenis van Brussel", Tielt, Lannoo.
Laporte J., "Een andere kijk op Sint-Joost-ten-Node", Antwerpen, 1969.
Laporte J., "Saint-Josse-ten-Noode en cartes postales anciennes", Zaltbommel, 1972.
Martens Mina, "Censier ducal", p. 61.
Van Bemmel E., "Histoire de Saint-Josse-ten-Noode et de Schaerbeek", Sint-Joost-ten-Node, 1869.
Van Wijnendaele Jacques, "Une rivière disparue: le Maelbeek".Verbesselt J., "Parochiewezen in Braban"t, Zoutleeuw, 18, 1950-1969, pp. 24-36.
Verniers L., "Bruxelles et son agglomération de 1830 à nos jours", Bruxelles, Les Éditions de la Libr. Encyclopédique, 1958.
Vire L., "La distribution publique d'eau à Bruxelles, 1830-1870", Bruxelles, 1973 (Pro Civitate, collection d'histoire - collectie geschiedenis 33).
Wauters Alphonse, "Histoire des Environs de Bruxelles", 1855, livre 8A, heruitgave 1973, p 59.

Mailberichten
Wim Van den Eynde, Laken, 03.12.2013.