Molenzorg

Vilvoorde, Vlaams-Brabant


Algemeen
Collectie
Verdwenen Belgische Molens
Naam

Brugmolen
Gasthuismolen
Benedenmolen
Kleynmolen
Derveloismolen

Ligging
Klein Molenstraat
1800 Vilvoorde

op de Woluwe
kadasterpercele D535


toon op kaart
Type
Onderslag watermolen
Functie
Korenmolen
Gebouwd
voor 1454
Verdwenen
1892 - maart, sloop
Beschrijving / geschiedenis

Sedert de 13e eeuw liep de Woluwe door de Klein Molenstraat. De Brugmolen of Gasthuismolen, later Beneden- of Kleynmolen genoemd, was gelegen op de Woluwe. Dankzij het debiet en niveauverschil werden vijf watermolens in werking gesteld. Was eigendom van het hospitaal die hem aan anderen overdroeg maar het recht bheield er zijn eigen graan te doen malen. In 1544 werd de molen vermeld als zijnde gelegen rechtover de brouwerij van de stad. In maart 1892 is de Derveloiswatermolen afgebroken.

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Delvaux Louis, burgemeester te Vilvoorde
- later, mutatie: Dervelois-Lauwers Franciscus Belloni, de weduwe, te Vilvoorde
- 1879, rectificatie: Dervelois Victor, molenaar te Vilvoorde
- 26.01.1882, verkoop: Dervelois-Van Campenhout Philidoor Jozef, molenaar te Vilvoorde (notaris Dumortier)
- 08.03.1892, verkoop: Stad Vilvoorde (akte burgemeester)

De stad Vilvoorde kocht de watermolen (toen: Derveloismolen) in 1892 aan met het doel hem te slopen, hetgeen in maart van dat jaar gebeurde.

Aan het begin van de Klein Molenstraat, bij de Lange Molenstraat, werd in 1892 een metalen watertoren opgericht met 500 kubieke meter inhoud. De watertoren werd uitgerust met een turbine, die werd aangedreven door de Woluwe en water oppompte uit een put en zo de stad van drinkwater voorzag. Op 7 mei 1893 werd dit kunstwerk in het bijzijn van koning Leopold II, koningin Marie-Henriett en de leden van de Koninklijke familie officieel ingehuldigd. Reeds in 1894 werd er een stoomtuig geplaatst. Anno 1953 werd deze watertoren echter ontmanteld en afgebroken door een gespecialiseerde firma.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Bijlagen

Adelijn Calderon, "Historiek der straten van Vilvoorde", Leuven, Uitgeverij Jan van Helmont, 1993, p. 168-169.
De Klein Molenstraat ligt tussen de Lange Molenstraat en de J.B. Nowélei. Sedert de 13e eeuw liep de Woluwe door deze straat. Dit is ons bevestigd door de dienst Stadswerken, wier gebouw op de overwelvingen van deze beek staat. Dankzij het debiet en niveauverschil werden vijf watermolens in werking gesteld. In maart 1892 is de Derveloiswatermolen afgebroken. Aldus luidde men het einde van de Vilvoordse watermolens in. Aan het begin van de Klein Molenstraat, bij de Lange Molenstraat, heeft men in 1892 een metalen watertoren opgericht met 500 kubieke meter inhoud. Op 7 mei 1893 werd dit kunstwerk in het bijzijn van koning Leopold II, koningin Marie-Henriett en de leden van de Koninklijke familie officieel ingehuldigd. Anno 1953 werd deze watertoren echter ontmanteld en afgebroken door een gespecialiseerde firma. In 1934 werd een voorstel tot het ruimen en opvullen van de Woluwe in de Klein Molenstraat door het College aanvaard.

Literatuur

1200 jaar Vilvoorde, Vilvoorde, 1980.
Adelijn Calderon, "Historiek der straten van Vilvoorde", Leuven, Uitgeverij Jan van Helmont, 1993, p. 168-169.
Biesemans L., Vilvoorde: ons heden is zijn verleden, Vilvoorde,  1990.
de Ferraris J., Kabinetskaart der Oostenrijkse Nederlanden. Opgenomen op initiatief van graaf de Ferraris, heruitgave Pro Civitate,  Brussel, 1965.
Nauwelaers J., Histoire de la Ville de Vilvorde, 2 delen, Brussel,  1941. Van Impe F.A., Beknopte geschiedenis van Vilvoorde, 2003.
Van Overstraeten J., Gids voor Vlaanderen, Antwerpen, 1966;  herwerkte uitgave onder leiding van Vandeputte O., 1995.
Verbesselt J., Het ontstaan en de ontwikkeling van de stad  Vilvoorde, in Eigen Schoon en de Brabander, jaargang XXXIII, nummers 1-2,  januari-februari 1950, p. 1-28.
Verbesselt J., Het parochiewezen in Brabant tot het einde van de 13e  eeuw. Deel XI. Tussen Zenne en Dijle, Pittem, 1972, p. 7-99.
Verheyden A.L.E., Onze stad Vilvoorde, Vilvoorde, 1977.
Wauters A., Histoire des environs de Bruxelles, Boek 6-B, Heruitgave  van de originele tekst van 1855, Brussel, 1972.
M.A. Duwaerts e.a., "De molens in Brabant", Brussel, Dienst voor Geschiedkundige en Folkloristische Opzoekingen van de Provincie Brabant, 1961.
Holemans Herman, "Kadastergegevens: 1835-1985. Brabantse wind- en watermolens. Deel 3: arrondissement Halle-Vilvoorde (M-Z)", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem", 1992.
Frans Ringoot, "De molens van Vilvoorde", Ons Molenheem (Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem), 1999, jan.-maart, nr. 1, p. 10-15.

Stuur uw teksten over deze molen  | 
Stuur uw foto's van deze molen
  
Laatst bijgewerkt: vrijdag 30 december 2016

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in database zoek op provincie Stuur een algemene e-mail over molens vorige pagina Home pagina Naar bestaande molens