Vanaf de 13e eeuw stonden aan de huidige Lange Molenstraat de molens van de hertog. Aan de overkant van deze straat bevonden zich de Harsmolens of Nederstenmolens. Deze werden nadien Smoutmolens genoemd. Er waren vijf watermolens: twee stroomafwaarts en drie stroomopwaarts t.o.v. de Lange Molenstraat. Het zijn de eerder vermelde Nederstenmolens, de Brugmolen rechtover de stadskam (later ook Beneden- of Kleynmolen geheten en eigendom van het Gasthuis), de Middel- of Middelste- of ook nog Gommaringenmolen en tenslotte de Bovenste- ook Gansemolen genoemd. In 1802 bouwde men aan de samenvloeiing van de Woluwe en de Zenne een zesde molen.

De Nederstemolens (later Smoutmolens) waren twee watermolens op de Woluwe nabij de samenvloeiing met de Zenne. Ze waren omringd door de eigendommen van de heren van Herlaer en waren reeds in de 14de eeuw in twee delen gesplitst. Hun jaarlijkse opbrengst werd in deze periode po 31 mudden koren geschat.

Toen de stad Brussel het plan opvatte een sluis te bouwen op de Zenne, aan de Ham, dienden de moleneigenaars Laurent 't Serclaes, Violette genaamd, en René Wyflet een klacht in. Ze stelden dat dit hen schade zou berokkenen vanwege de ligging van hun molens nabij de samenvloeiing van de Woluwe en de Zenne.

Laureys 't Serclaes was eigenaar van de Nederste Molen in in 1434-51.  Hij was hertogelijk ontvanger van  Tervuren-Vilvoorde (1444-56) en een bastaard van Batholomeus, gezegd "Violette".  In 1466 schonk Laureys 't Serclaes deze molen aan zijn bastaardzoon Jan.

Deze molens verdwenen nog voor 1830.

Lieven DENEWET & Olivier MEERT

Adelijn Calderon, "Historiek der straten van Vilvoorde", Leuven, Uitgeverij Jan van Helmont, 1993, p. 184.
Lange Molenstraat: vertrekkend aan het Portaelsplein bij de kerk, loopt deze straat tot aan de Vlaanderenstraat. Vanaf de 13e eeuw stonden hier de molens van de hertog. Aan de overkant van deze straat bevonden zich de Harsmolens of Nederstenmolens. Deze werden nadien Smoutmolens genoemd. Er waren vijf watermolens: twee stroomafwaarts en drie stroomopwaarts t.o.v. de Lange Molenstraat. Het zijn de eerder vermelde Nederstenmolens, de Brugmolen rechtover de stadskam (later ook Beneden- of Kleynmolen geheten en eigendom van het Gasthuis), de Middel- of Middelste- of ook nog Gommaringenmolen en tenslotte de Bovenste- ook Gansemolen genoemd. In 1802 bouwde men aan de samenvloeiing van de Woluwe en de Zenne een zesde molen.

1200 jaar Vilvoorde, Vilvoorde, 1980.
Biesemans L., Vilvoorde: ons heden is zijn verleden, Vilvoorde,  1990.
de Ferraris J., Kabinetskaart der Oostenrijkse Nederlanden. Opgenomen op initiatief van graaf de Ferraris, heruitgave Pro Civitate,  Brussel, 1965.
Nauwelaers J., Histoire de la Ville de Vilvorde, 2 delen, Brussel,  1941.
Van Impe F.A., Beknopte geschiedenis van Vilvoorde, 2003.
Verbesselt J., Het ontstaan en de ontwikkeling van de stad  Vilvoorde, in Eigen Schoon en de Brabander, jaargang XXXIII, nummers 1-2,  januari-februari 1950, p. 1-28.
Verbesselt J., Het parochiewezen in Brabant tot het einde van de 13e  eeuw. Deel XI. Tussen Zenne en Dijle, Pittem, 1972, p. 7-99.
Verheyden A.L.E., Onze stad Vilvoorde, Vilvoorde, 1977.
Wauters A., Histoire des environs de Bruxelles, Boek 6-B, Heruitgave  van de originele tekst van 1855, Brussel, 1972.
M.A. Duwaerts e.a., "De molens in Brabant", Brussel, Dienst voor Geschiedkundige en Folkloristische Opzoekingen van de Provincie Brabant, 1961.
Brabantica III, p. 874 (bron: Stadsarchief Brussel)
Généalogie de la famille 't Serclaes extraite du dictionnaire généalogique et héraldique des familles nobles de Belgique, blz. 23.
Holemans Herman, "Kadastergegevens: 1835-1985. Brabantse wind- en watermolens. Deel 3: arrondissement Halle-Vilvoorde (M-Z)", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem", 1992.
Adelijn Calderon, "Historiek der straten van Vilvoorde", Leuven, Uitgeverij Jan van Helmont, 1993, p. 184.
Frans Ringoot, "De molens van Vilvoorde", Ons Molenheem (Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem), 1999, jan.-maart, nr. 1, p. 10-15.