Zoontjes Molen was een stenen bergmolen aan de Geraniumstraat, op de grens met Peutie en op 200 meter van Bals molen.

Zoontjes bouwde de molen in 1832. Hij verkocht de molen in 1838 met de belofte geen andere molen in de omtrek op te richten. Hij hield zich echter niet aan zijn woord en bouwde hetzelfde jaar Bals Molen. Er kwam een rechtszaak van. Wat de uitspraak ook geweest was, de nieuwe Bals Molen bleef bestaan.

Opeenvolgende eigenaars:
- 1834, opbouw: Bal Franciscus Emmanuel, molenaar te Vilvoorde
- 1840, verkoop: Suntjens Jan Matthijs, molenaar te Vilvoorde
- 18.03.1858, verkoop: Govaert Romanus Maria Ghislenus, vrederechter te Vilvoorde (notaris Portaels)
- 28.09.1858, verkoop: Verbist Josephus, zonder beroep te Onze-Lieve-Vrouw-Waver (notaris Portaels)
- 16.06.1860, verkoop: Peersman Ferdinandus, molenaar te Vilvoorde (notaris De Pauw)
- 08.03.1897, erfenis: a) Peersman Ferdinandus, de weduwe en b) Wauters Ferdinand, eigenaar te Brussel (overlijden van Ferdinand Peersman)

Rond 1910 beroofde de urbanisatie van de wijk en het optrekken van verschillende gebouwen, de molen van de nodige wind om zijn bedrijvigheid voort te zetten. In 1913 werd dan ook besloten de molen af te breken. Aannemer Vercaeren uit Vilvoorde nam deze taak op zich voor de som van 500 frank.

Lieven DENEWET & Heman HOLEMANS

Rene Puttemans, De Windmolens uit het Vilvoordse (rechter Zenneoever), in: Eigen Schoon en De Brabander, jaargang XIV, 1931, p. 279 (Vilvoorde: Zoontjes' molen).

Halverwege tussen Vilvoorde en Peutie, op de baan van Vilvoorde-Zaventem, ontwaarde men twee schilderachtige stenen molens. De eerste was de molen van Zoontjes gebouwd in ’t jaar 1832. Hij stond op ’t grondgebied van Vilvoorde en op de grens met Peutie. Een nevenstaand gebouw diende voor woonhuis. In 1838 verkocht Zoontjes, die een hereboer was, zijn molen en beloofde daarbij geen stenen molen op te richten in de omtrek. Doch Zoontjes verbrak zijn woord en bouwde reeds in ’t jaar 1838, een 200-tal meters verder, een nieuwen stenen molen, gekend onder de naam van Bal’s molen. De zaak kwam in proces. Welk het vonnis was herinnerde zich niemand meer, doch een zaak bleef zeker: de nieuwe molen bleef staan.

Ferdinand Peersmans, afkomstig van Vilvoorde, was naar ’t schijnt de eerste molenaar. Hij verhuurde in 1897 de molen aan Frans Poot, evenzo een Vilvoordenaar, die de maalderstiel uitoefende tot in 1906. Toen nam Louis Peersmans, broeder van Ferdinand, de windmolen in huur, omdat hij de watermolen van De Bontridder, afgebroken ter oorzake van werken van openbaar nut, verlaten moest. Rond de jaren 1910 begon men overal in de omtrek van de molen huizen te bouwen, zodat de wind langs alle zijden, uitgenomen uit de Oostkant, afgesneden werd. Zo besloot men er toe in ’t jaar 1913, de molen af te breken. De aannemer Vercaeren uit Vilvoorde kocht hem voor 500 fr. voor de afbraak.

(afbeelding: pentekening van René Puttemans met in de verte Bal’s molen)

---------------------------

Adelijn Calderon, Historiek der straten van Vilvoorde, Leuven, Uitgeverij Jan van Helmont, 1993, p. 376-379.
Tussen de Perksestraat en de Klein Steenstraat treffen we de Windmolenstraat aan in de wijk Faubourg. Gedurende lange tijd stonden in deze omgeving twee windmolens die het graan van de landbouwers uit Houtem en Peutie maalden: de Zoontjes'molen en de Bal's molen. Hereboer Zoontjes bouwde de eerste molen in 1832, maar verkocht deze reeds in 1838 om met de opbrengst een nieuwe te bouwen, tweehonderd meter verder, die later is uitgebaat door Frans Emmanuel Bal. In het begin van de twintigste eeuw werden beide molens door de bouw van nieuwe woningen zo omsloten dat ze praktisch geen wind meer vingen. Uiteindelijk resulteerde dat in een verminderde produktie. Zoontjes'molen werd afgebroken in 1913. Bal's molen is in 1840 zwaar door de bliksem getroffen en heropgebouwd, doch in 1914 weer erg verminkt door de Duitsers. De laatste twee wieken zijn tenslotte in 1924 verkocht. Vandaag de dag (1993) kunnen we nog enkel de overblijfselen zien.

vbrabant/vilvoorde_vdb20.jpg

De molen op de voorgrond. Links is Bals Molen. Prentkaart, ed. Decr?e Soeurs, Vilvoorde, afgestempeld 1910

vbrabant/vilvoorde_om2.jpg

De molen links. Rechts is Bals molen. Prentkaart edit. M.M. Br. Verzameling Ons Molenheem

vbrabant/vilvoorde_om10.jpg

De molen links. Rechts is Bals molen

vbrabant/vilvoorde_tek_reneputtemans_om10.jpg

Zoontjes' molen en in de verte Bals' molen. Pentekening Ren? Puttemans

Rene Puttemans, De Windmolens uit het Vilvoordse (rechter Zenneoever), in: Eigen Schoon en De Brabander, jaargang XIV, 1931, p. 279: Vilvoorde: Zoontjes' molen)
Calderon Adelijn, Historiek der straten van Vilvoorde, Leuven, Uitgeverij Jan van Helmont, 1993, p. 376-379.
Lauwers J., Peutie en zijn voormalig begijnhof van Steenvoort, Peutie-Tielt, 1976.
Lauwers J., De stad Vilvoorde. Peutie, in Kuierend door Midden-Brabant. De witloof- en druivenstreek, Winksele, 1987, p. 99-104.
Vanden Wijngaerd C., Peutie, dorp bij de stad, Historiek-reeks CVP-Vilvoorde, Vilvoorde, 1988.
Verbesselt J., Het parochiewezen in Brabant tot het einde van de 13e eeuw, deel XI, Pittem, 1972, p. 100-119. Verheyden A.L.E., Vilvoorde in oude prentkaarten, deel I, Zaltbommel, 1972, nrs. 126-128.
Verheyden A.L.E., Vilvoorde in oude prentkaarten deel II, Zaltbommel, 1979, nrs. 106-116.
Wauters A., Histoire des environs de Bruxelles, VII, Brussel, 1972, p. 8-37.
M.A. Duwaerts e.a., "De molens in Brabant", Brussel, Dienst voor Geschiedkundige en Folkloristische Opzoekingen van de Provincie Brabant, 1961.
Holemans Herman, "Kadastergegevens: 1835-1985. Brabantse wind- en watermolens. Deel 3: arrondissement Halle-Vilvoorde (M-Z)", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem", 1992.
Puttemans René, "Molen van Bal - Machelen", Eigen Schoon en de Brabander, 1931.
Frans Ringoot, "De molens van Vilvoorde", Ons Molenheem (Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem), 1999, jan.-maart, nr. 1, p. 10-15.
Mededeling Wim van der Elst, Laken, 09.11.2013.