Molenzorg

Bissegem (Kortrijk), West-Vlaanderen


Algemeen
Collectie
Verdwenen Belgische Molens
Naam

Stampkot Vandecasteele
Oliewindmolen

Ligging
Meensesteenweg 182
8501 Bissegem (Kortrijk)

noordzijde
westhoek Wulverikstraat
kadasterperceel A343


toon op kaart
Type
Staakmolen
Functie
Oliemolen
Gebouwd
voor 1694
Verdwenen
1868, sloop
Beschrijving / geschiedenis

Het Stampkot Vandecasteele was een houten oliewindmolen op de  noordzijde van de Meensesteenweg (nr. 182), op de westhoek van de huidige Wulverikstraat, de vroegere Molenstraat.

De molen staat aangeduid op de kaart van Chevalier de Beaurain uit 1694, met de naam "le M. de la Ch. de Bis.", een afkorting van "le Moulin de la Chapelle de Bissegem". Hij is opgenomen in het landboek van Bisssegem uit 1740 als "oliewindmolen" die toebehoort aan de heer La Rivière. In de marge staat Fabiaan Duthoit, wellicht de gebruiker-molenaar, genoteerd.

We vinden hem afgebeeld op de Ferrariskaart van ca. 1775 met het bruin symboolvan een staakmolen met de vermelding "Stamcotmolen". In de "Atlas Parcellaire" van 1809 staat hij onder sectie A 69. Men ziet dat de huidige Wulverikstraat toen maar een aarden veldweg was, wellicht een typische molenweg.

Eigenaars na 1800:
- 1817, verkoop: Vandecasteele-Callewier, Wevelgem, een rijke olieslagersfamilie die in Wevelgem al 2 oliemolens in bedrijf had
- voor 1834, eigenaar: Callewier, de weduwe en consoorten
- 28.07.1837, deling: Philippus Jacobus Vandecasteele-Barbe Dermaux, olieslager te Bissegem (notaris Castelein)
- 02.06.1846, erfenis: en kinderen (overlijden van Barbe Dermaux)
- later, erfenis: de kinderen, waaronder Frederik Vandecasteele (+1911) (overlijden van Philippus Vandecasteele)
- 16.08.1867, verkoop: Dumortier Joannes, vlaskoopman te Heule (notaris Buysens).

Voor 1850 was Pieter-Isidoor Verbrugghe (1817-1893) er werkzaam als als olieslager. Hij verhuisde naderhand naar Brugge, waar hij een halve eeuw lang vooral in het noorden van West-Vlaanderen, maar ook in Frans-Vlaanderen, aan molens werkte of nieuwe molens bouwde. Op zijn doodsprentje stond een gedicht van Karel De Flou, dat besloot met de volgende woorden:
"Een maalgang is des menschen leven;
Hijzelf een graantjen op een steen,
Gelukkig wie, als hij, gewreven
Tot in de kist, gleed zuiver heen".

De staakmolen werd in 1868 gesloopt.

De staakmolen werd in 1834 belast op 228 frank. Niets herinnert nog aan deze molen,  niets eens een straatnaam. Frederik Vandecasteele, die de molen in 1867 verkocht aan vlaskoopman Jan Dumortier uit Heule, richtte later een stoomolieslagerij op te Kortrijk aan de Meensesteenweg, waar later de uitbreiding van het Sint-Janskerkhof kwam.

Lieven DENEWET, Pierre MATTELAER & Herman HOLEMANS

Literatuur

Archiefbronnen
Kaart van chevalier de Beaurain, "Camp de Courtray", 28.08.1694.
Gemeentearchief Bissegem, 1. Landboek van Bissegem, Franciscus J. Gheysens, 1740 (1747) (Canton 2, 133)
Rijksarchief Kortrijk, Aanwinsten, VI, nr. 6978. Atlas parcellaire, Canton de Menin, 1809.

Literatuur
L. Vanhove, "Meulewalleke" en "Ments ne Meulne", Wiblinga (Wevelgem), jg. 9, 1996, p. 45-46, 64.Pierre Mattelaer, "De molens van Bissegem en Heule", in: De Leiegouw, XL, 1998, p. 173-192.
Deleu, F., Bissegem vroeger, Bissegem, 1986.
Dewilde B., Decaluwé C., Bissegem, in Landelijk leven en hoevengids Groot Kortrijk, deel 1, Tielt, 1986.
Van Hoonacker E., Duizend Kortrijkse straten, Kortrijk, 1986.
Herman Holemans, "Westvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 1. Gemeenten A-B", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1993.
Alfred Ronse, "De Windmolens", Brugge, 1934, p. 25 (over Isidoor Verbrugge)

Stuur uw teksten over deze molen  | 
Stuur uw foto's van deze molen
  
Laatst bijgewerkt: vrijdag 29 juli 2016

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in database zoek op provincie Stuur een algemene e-mail over molens vorige pagina Home pagina Naar bestaande molens