Molenzorg

Sint-Katelijne-Waver, Antwerpen


Algemeen
Collectie
Verdwenen Belgische Molens
Naam

IJzerveldmolen
IJzerenveldmolen
Molen van het IJzerenveld

Ligging
IJzerenveld 107
2860 Sint-Katelijne-Waver

westzijde
schuin tegenover Stenenmolenstraat
gehucht Pasbrug
nabij grens met Mechelen
kadasterperceel C44


toon op kaart
Type
Staakmolen
Functie
Runmolen, later korenmolen
Gebouwd
1707
Verdwenen
1875, overgebracht naar Ravels-Eel
Beschrijving / geschiedenis

De IJzer(en)veldmolen was in 1707 gebouwd als een houten schors- of runmolen aan de westzijde van IJzerenveld (nr. 107), schuin tegenover de Stenenmolenstraat (die ten onrechte het woord "stenen" in zijn naam draagt), in het gehucht Pasbrug nabij Mechelen. Voor 1830 werd hij ingericht als een korenmolen.

We zien hem aangeduid op de Ferrariskaart (ca. 1775) met het bruin symbool van een standaardmolen, in de Atlas der Buurtwegen (ca. 1843), op de topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850) met de benaming "Yserenveld Molen" en op de kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855).

De molenaars van de IJzerveldmolen en van de Bosmolen van Koningshooikt, alsook diverse inwoners van Sint-Katelijne-Waver, verzetten zich in 1791 tegen de plannen van molenaar Baetens om in de omgeving een nieuwe korenwindmolen te bouwen.

Kadastrale beschrijvingen:
- ca. 1820: "Deux mulins à farine mus par le vent existent sur le territoire de la commune; ils sont exploités l'un par son propriétaire et l'autre est donné en location avec l'habitation du meunier et quelques autres parcelles peu importantes, moyennant la somme de f. 350 outre les impositions publiques et la charge d'entretenir les ouvrages tournantes. Ces deux moulins construits et situés ... une égale concurrence devront en conséquence recevoir une même évaluation qui sera établie et motivée ci-après. La ventilation de bail existant du moulin affermé a donné pour résultat un revenu brut de fr. 372,90 sur quoi déduisant un tiers pour les frais d'entretien et de réparation, reste alors net fr. 248,60. Mais attendu que cette évaluation a parue à l'expert bien forte et trop elevée en la comparant aux autres revenus imposables assignées par les expertises cadastrales aux usines de l'espèce dans la province, il estime que celle des deux moulins dont il est question peut être réduit à f. 225."
- ca. 1830: "van dezelfde soort als B721 (= Strikmolen) echter minder gunstig gelegen, verpacht aan C. Van Trichvelt, herbergier te Mechelen-Pasbrug".

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Dekens Vincent, eigenaar te Mechelen - huurder is C. Van Trichvelt, molenaar-herbergier te Mechelen-Pasbrug
- later, eigenaar: Bosmans Marie Eugenie Desirée en consoorten, rentenierster te Mechelen
- 10.01.1872, verkoop: Bernaerts-Roggemans Frans, herbergier te Mechelen (notaris Van Melckebeke - "le moulin doit être démoli très incessamment")

In 1875 werd de molen verplaatst naar Ravels.

Zie verder onder Ravels, Molen van Eel

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Literatuur

Archieven
Algemeen Rijksarchief Brussel, Financiële Raad, nr. 1932 (verzet tegen de bouw van de graanwindmolen Baetens in Sint-Katelijne-Waver, 1791).

Werken
H. Holemans & P. Lemmens, "Molens van Klein-Brabant, Mechelen en de Rupelstreek", Nieuwkerken-Waas, Ten Bos, 1987, p. 47-48.
H. Holemans & P. Lemmens, "Molens der Zuiderkempen", Nieuwkerken-Waas, 1978.
H. Holemans, "Wind- en watermolens van de provincie Antwerpen. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 3. Gemeenten P-Z", Opwijk, Studiekring Ons Molenheem, 2011, p. 33.
Herman Holemans, "Provincie Antwerpen - Volledig overzicht van bestaande & verdwenen wind- water- & rosmolens", Kinrooi, Studiekring "Ons Molenheem", 1986, p. 68.
H. Thys, "Molens in het arrondissement Mechelen, circa 1865-1870", in Heemkundig Handboekje voor de Antwerpse Kempen, Borgerhout, jg. 14, 1966, p. 3-14.
P. Lemmens, "Molenoverzicht uit het arrondissement Mechelen van 1830 tot heden", Borgerhout, 1963. Overdruk uit het Heemkundig handboekje voor de Antwerpse randgemeenten, 1963, X, nummer 4.
A. Wauters, "Histoire des environs de Bruxelels", I, II, III, Brussel, 1855.
Een tuindersDORP werd slagVELD. Over de oorlogsgebeurtenissen in 1914 te Sint-Katelijne-Waver en hun gevolgen, St.-Katelijne-Waver, 1994.
Katelijne en Waver in 't verleden, St.-Katelijne-Waver, 1978.
Onze-Lieve-Vrouw-Waver 1900, Sint-Katelijne-Waver 1900, s.l., 1989.
Sint-Katelijne-Waver. Hart van de Groentestreek, Brochure Kortweg 95, St.-Katelijne-Waver, 1995.
Sint-Katelijne-Waver, Parel uit het weelderig land tussen Mechelen en Kempen, Gestencilde brochure gemeentebestuur Sint-Katelijne-Waver.
Van de Poel H., Sint-Katelijne-Waver in oude prentkaarten, Zaltbommel, 1972.
Diverse Erf en Heemuitgaven verstrekt door het Gemeentelijk Documentatiecentrum.
"Sint-Katelijne-Waver - aanvraag afgewezen", Ons Molenheem (Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1997, nr. 4, oktober-december, p. 119-121.

 

 

 


H. Thys, "Molens in het arrondissement Mechelen, circa 1865-1870", in Heemkundig Handboekje voor de Antwerpse Kempen, Borgerhout, jg. 14, 1966, p. 3-14.
P. Lemmens, "Molenoverzicht uit het arrondissement Mechelen van 1830 tot heden", Borgerhout, 1963. Overdruk uit het Heemkundig handboekje voor de Antwerpse randgemeenten, 1963, X, nummer 4.
Katelijne en Waver in 't verleden, St.-Katelijne-Waver, 1978.
Onze-Lieve-Vrouw-Waver 1900, Sint-Katelijne-Waver 1900, s.l., 1989.
Sint-Katelijne-Waver. Hart van de Groentestreek, Brochure Kortweg 95, St.-Katelijne-Waver, 1995.
Sint-Katelijne-Waver, Parel uit het weelderig land tussen Mechelen en Kempen, Gestencilde brochure gemeentebestuur Sint-Katelijne-Waver.
Diverse Erf en Heemuitgaven verstrekt door het Gemeentelijk Documentatiecentrum.
"Sint-Katelijne-Waver - aanvraag afgewezen", Ons Molenheem (Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1997, nr. 4, oktober-december, p. 119-121.

Stuur uw teksten over deze molen  | 
Stuur uw foto's van deze molen
  
Laatst bijgewerkt: zondag 2 juli 2017

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in database zoek op provincie Stuur een algemene e-mail over molens vorige pagina Home pagina Naar bestaande molens