Molenzorg

Wakkerzeel (Haacht), Vlaams-Brabant


De molen in de jaren 1920. Verzameling Ons Molenheem
Collectie
Verdwenen Belgische Molens
Naam

Molen van Wakkerzeel

Ligging
Vinkstraat
3150 Wakkerzeel (Haacht)

Lisperveld
tot 1977 grondgebied Werchter
kadasterperceel F 852d


toon op kaart
Type
Stenen bergmolen
Functie
Korenmolen
Gebouwd
1840-1841
Verdwenen
1914, oorlog / 1924 - 9 april, sloop romp
Beschrijving / geschiedenis

De Molen van Wakkerzeel was een stenen graanwindmolen, type bergmolen, in de Vinkstraat op het Lisperveld, op een perceel dat tot 1977 bij Werchter behoorde.

Hij werd opgericht in 1840 bij toestemming van de Bestendige Deputatie van de provincie Brabant aan Cornelius Vervoort, landbouwer te Haacht.

Opeenvolgende eigenaars:
- 1840, opbouw: Vervoort-Van Ermengen Cornelius, landbouwer te Haacht
- 25.09.1856, erfenis: de weduwe (overlijden van Cornelius Vervoort)
- 18.07.1879, erfenis: de kinderen (overlijden van de weduwe Ermengen van Cornelius Vervoort)
- 25.06.1880, deling: Vermeylen-Vervoort Petrus Louis, molenaar te Werchter (notaris Van Bellinghen)
- 02.03.1890, erfenis: en de kinderen (overlijden van vrouw Vervoort)
- 06.04.1897: deling: Van Wesembeeck-Vermeylen Jozef Frans, molenaar te Werchter (notaris Dubois)

De molen werd door de Duitsers in 1914 in brand gestoken. Enkel de romp bleef over. Deze werd op woensdag 9 april 1924 gesloopt door middel van dynamiet. De stenen werden hergebruikt bij de bouw van huizen.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Bijlagen

"Dood van den Molen van Wespelaere", in: Ons Volk Ontwaakt, 13.04.1924.

Zoovele molens. die met de kruisen hunner wieken de klare einders onzer Vlaamsche land­schappen afteekenden, zijn de laatste jaren verdwenen en met hen iets van de ziel zelf on­zer landschappen. Te Wespelaere, het land ver overheerschend, rees nog een onzer merkwaar­digste molens. Hij dagteekende  uit 1841. Rondom zich, gedurende den oorlog, heeft de molen van Wespciaere over de vlakte vleu­gelen van den dood zien sluipen. Hij zelf werd geraakt: de overweldiger stak er het vuur aan.

En de molenaar, die oorlogsschadevergoeding heeft getrokken. voor zijn verbranden mo­len, besloot deze te laten de lucht in springen en de materialen der muren te gebruiken tot den bouw van huizen. Men weet dat de vernieling hij middel van dynamiet dat voordeel biedt dat het de baksteenen ongedeerd laat, losgesprongen maar geheel, en flink bruikbaar voor nieuwen bouw.

Woensdagmorgen dan rees de gestalte nog slechts enkele uren onder den wiidschen hemelkoepel. Later in den dag werd een oorver­doovende knal gehoord ...: en enkele minuten later stonden de  bezitters van   den molen niet zonder weemoed - op een hoop puin en vergruisden mortel... De molen van Wespe­laere was dood.

Literatuur

M.A. Duwaerts e.a., "De molens in Brabant", Brussel, Dienst voor Geschiedkundige en Folkloristische Opzoekingen van de Provincie Brabant, 1961.
Herman Holemans, "Kadastergegevens: 1835-1985. Brabantse wind- en watermolens. Deel 5: arrondissement Leuven (M-Z)", Kinrooi, Studiekring 'Ons Molenheem', 1994.
G.K. Kockelberg, "De molens van Werchter", in: Studiekring Ons Molenheem, XXX, 2005, 3, p. 68-70. Mededeling Wim Van der Elst, Laken, 01.11.2013.
A. Aerts, "Bijdrage tot de geschiedenis van Wakkerzeel", Hagok (Haacht), 11 (1996) 25-41, 101-108, 202-212; 12 (1997) 23-29, 163-170, 240-255; 13 (1998) 34-50, 130-139, 255-267.
A. Aerts, "Wakkerzeel, het stille dorp", 2005.

------------------------

Rijksarchief Leuven, Archief van de Sint-Hubertusparochie en van de Tafel van de H.-Geest te Wakkerzeel, Archief van broederschappen. Sint-Hubertusbroederschap (inventaris 623).

248. Akte, verleden voor de schepenen van Werchter, waarin pastoor en kerkmeesters van Wakkerzeel zich akkoord verklaren met de door de bisschop van Antwerpen gestelde voorwaarden waaronder zij in de molens van het bisdom Antwerpen een zak van Sint-Hubertus mogen hangen, 1606, 1 charter (Rijksarchief te Leuven - 623 - 248)
249. Beschikkingen (op rekest) van de bisschoppen van Antwerpen, waarbij de toelating om Sint-Hubertuszakken te handen in de molens van het bisdom Antwerpen, verleend wordt, 1619, 1662, 1703 en 1729, 1 stuk en 1 katern
250. Afschriften van bescheiden met betrekking tot het privilege van de zak, 1662 en 17de eeuw, 6 katernen
251. Brieven van maintenue van de Raad van Brabant waardoor de kerkmeesters van Wakkerzeel, tegen de pretenties van de schepenen, pastoor en kerkmeesters van Haacht in, bevestigd worden in het privilege van de zak, 1644. 1 charter
252. Brieven van maintenue van de Raad van Brabant waardoor de kerkmeesters van Wakkerzeel bevestigd worden in het privilege van de zak, 1646. 1 charter.
253. Brieven van maintenue van de Raad van Brabant waardoor de kerkmeesters van Wakkerzeel bevestigd worden in het privilege van de zak, 1661. 1 charter.
254. Stukken betreffende het proces tussen pastoor en kerkmeesters van Wakkerzeel, aanleggers, en de pastoor en kerkmeesters van Tervuren, verweerders, inzake het recht om een Sint-Hubertuszak in de molens te hangen, 1675-1685, 1 omslag
255. Ledenregister, 1691-1757, 1 deel
256. Notariële attestatie over de genezing van een paard van Rombout Verhoeven uit Rijmenam, 1695. 1 stuk
257. Attestatie door Peter van der Auwera over zijn miraculeuze genezing van hondsdolheid, 1701. 1 stuk
258. Aflaatbrieven (feestdag Sint-Hubertus), 1717 en 1777, 1 stuk
259. Attest van Cornelis Van Tongelen in verband met het ophalen en verkopen van de opbrengst van de Sint-Hubertuszak door Philips Vermijlen in herberg De Swaen te Winksele in 1724, 1726. 1 stuk
260. Notariële attestaties door de molenaarsweduwen Cornelia Van Ysschot en Catharina Van Camp,  notariële akten van afvrageing van de molenaars Nicolaas Gruyters uit Aarschot en Franciscus Peeters uit Herentals over het hangen van de Sint-Hubertuszak, en andere bescheiden in verband met een klacht van de kerkmeesters van Wakkerzeel bij de Raad van Brabant, 1732. 1 omslag
261. Geloofsbrieven van pastoor, meier en schepenen van Wakkerzeel voor Franciscus Van Geysel en Joannes Michiels, de kerkmeesters die in de molens de Sint-Hubertuszakken gaan ophalen, 1770. 1 stuk
262. "Besondere devotie tot den heyligen Hubertus, bisschop en belyder, Van over veel Honderde jaren opgerecht in de Kercke van Wackerseel, alwaer syne H. Reliquien worden ge-eert (...)" Broederschapsboekje, 1734 en 1773. Gedrukt. 2 katernen
263. Aantekeningen betreffende de verkoop van vlees, (18de eeuw). 1 stuk
264-285. Rekeningen, 1697-1731.
264. 1697, 1 stuk; 265. 1698, 1 stuk; 266, 1699, 1 stuk; 267. 1706, 1 stuk; 268. 1707, 1 stuk; 269: 1713, 1 stuk; 270, 1715, 1 stuk; 271. 1717, 1 stuk; 272. 1718. 1stuk; 273, 1719, 1 stuk; 274. 1720, 1 stuk; 275.1721, 1 stuk; 276, 1722, 1 stuk; 277. 1723, 1 stuk; 278, 1724, 1 stuk; 279, 1725, 1 stuk; 280, 1726, 1 stuk; 281, 1727, 1 stuk; 282, 1728, 1 stuk; 283, 1729, 1 stuk; 284, 1730, 1 stuk; 285, 1731, 1 stuk.
286. Bewijsstukken bij de rekeningen, 1723-1726, 1 omslag
287. Aantekeningen betreffende inkomsten en uitgaven, 1760-1763, 1 stuk
288-291. Rentebrieven, 1769-1779.
288. Ten laste van Aegide Van der Borght, 1769. 1 stuk
289. Ten laste van Aegide (Gillis) Van der Borght en Maria Autaers, 1771. 1 katern
290. Ten laste van Aegide Van der Borght, 1773. 1 stuk.
291. Ten laste van Hendrik Van Dijck, 1776, 1 katern.

Eddy Put, "Inventaris van het archief van de Sint-Hubertusparochie en van de Tafel van de H.-Geest te Wakkerzeel (1389-1984)", Brussel, Algemeen Rijksarchief, 2004 (Rijksarchief te Leuven, Inventarissen, vol. 33).

"Sint-Hubertusviering" (Tervuren), in: www. lecavzw .be/tradities/feesten/sint-hubertusviering-tervuren van de vzw Leca (Landelijk Expertisecentnrm voor Caltuur van Alledag) Tijdstip de laatste zondag van oktober Datum 30 oktober 2016 Locatie Tervuren Algemene info

Hubertus van Luik werd geboren in de zevende eeuw na Christus. De legendevorming rond Hubertus is gebaseerd op de 7 heiligenlevens die over hem bestaan. De meest bekende legende houdt in dat hij op Goede Vrijdag ging jagen, terwijl iedereen in de kerk zat. Toen hij op zijn tocht een hert wilde doden, zag hij plots een kruis in het gewei van het dier, dat hem gebood naar de bisschop van Maastricht te gaan. Hubertus gehoorzaamde. In 705 werd hij zelf bisschop van Maastricht. Omdat hij de bisschopszetel daarna liet overbrengen naar Luik, werd hij ook de eerste bisschop van Luik. Zijn naamdag wordt op 3 november gevierd.
Volgens de overlevering bezat Hubertus tijdens zijn leven een stuk grond in Tervuren. Een van de legendes over de heilige houdt dan ook in dat hij in Tervuren gestorven is. De 17de-eeuwse Sint-Hubertuskapel in het Warandepark toont in ieder geval aan dat de Sint-Hubertusverering een lange geschiedenis kent in de gemeente.Tot op de dag van vandaag wordt de Sint-Hubertustraditie in Tervuren in ere gehouden: op de laatste zondag van oktober organiseren de Broederschap Sint-Hubertus en Sint-Hubertusgroep De Dragers ieder jaar in een Sint-Hubertusviering in de gemeente.
De viering begint altijd met een misdienst in de Sint-Janskerk. Een vast element daarvan is de wijding van het Sint-Hubertusbrood, dat daarna wordt verdeeld en aan dieren wordt gevoederd om hen te beschermen tegen hondsdolheid. De oorsprong van dit gebruik is in tervuren nauw verbonden aan de onstaansgeschiedenis van de Broederschap Sint-Hubertus. Deze organisatie werd namelijk in 1605 opgericht en fungeerde toen als een van de Heilige Geesttafels in de gemeente. Heilige Geesttafels zorgden ervoor dat behoeftigen te eten kregen. Met het oog daarop hadden molenaars in die tijd een Sint-Hubertuszak hangen. Onder de boeren die hun graan lieten malen, was het gebruikelijk om een schep meel af te staan. Met het verzamelde meel liet de Broederschap broden bakken, die aan de armen werden uitgedeeld. Omdat Sint-Hubertus volgens een legende ook een man van hondsdolheid genas, ging men het eten van brood gaandeweg zien als een middel om deze ziekte te voorkomen.
Na de eucharistie trekken de kerkgangers samen met een groep ruiters te paard in stoet naar de Sint-Hubertuskapel in het Warandepark. Daar worden de ruiters, hun paarden en de huisdieren van anderen gezegend. Na de zegening volgt nog een jachthoornconcert.
Organiserende vereniging
De Broederschap Sint-Hubertus en Sint-Hubertusgroep De Dragers
Werking van de vereniging
De Broederschap Sint-Hubertus vierde in 2005 haar 400-jarige bestaan. Vandaag telt de organisatie nog een 10-tal leden.
Sint-Hubertusgroep De Dragers bestaat al sinds de achttiende eeuw. Oospronkelijk was deze vereniging een mannenkoor. Bij feestelijke gebeurtenissen gingen de koorleden ook uit met het beeld van Sint-Hubertus. Toen het koor opging in het kerkkoor, bleef de dragersgroep voortbestaan. Vandaag de dag zijn de leden van de vereniging mensen met een grote interesse in de geschiedenis van Tervuren. daarnaast dragen zij ook nog steeds het Sint-Hubertusbeeld tijdens processies, reuzenfeesten, Sint-Hubertusmissen...
Contactgegevens
Leclercq Guy (secretaris van de Broederschap, voorzitter van De Dragers)
Olmenoord 11
1970 Wezembeek

Overige foto's

<p>Molen van Wakkerzeel</p>

Net voor de sloop op 9 april 1924. Foto in: Ons Volk Ontwaakt, 13.04.1924. Verzameling Ons Molenheem

<p>Molen van Wakkerzeel</p>

Tijdens de dynamitering op 9 april 1924. Foto in: Ons Volk Ontwaakt, 13.04.1924. Verzameling Ons Molenheem

<p>Molen van Wakkerzeel</p>

Net na de dynamitering op 9 april 1924. Foto in: Ons Volk Ontwaakt, 13.04.1924. Verzameling Ons Molenheem

Stuur uw teksten over deze molen  | 
Stuur uw foto's van deze molen
  
Laatst bijgewerkt: dinsdag 2 augustus 2016

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in database zoek op provincie Stuur een algemene e-mail over molens vorige pagina Home pagina Naar bestaande molens