De watermolen van Elsegem of Watermolen Terbeek stond in de Beekstraat nr. 22, bij het kasteel Ter Beek, op de Nederbeek (vroeger ook Maal- of Meulebeek genoemd)

Hij werd voor het eerst vermeld in 1421. Volgens de penningkohieren in 1572 en 1577 was hij eigendom van de weduwe van Adriaen van de Galmeyden (Anvaing). Deze molen was 's zomers niet in werking en de eigenares woonde in de aanpalende woning.

François van Ladeuse en J. Agnes van den Hameyde en van Anvaing verkochten de molen in 1589-1590 aan Jacques Vandenbroucke fs. Jans om de heerlijkheid van Etikhove van de heer van Pamele te kunnen kopen.

In de "Gazette van Gend" van 13 en 20 september 1792 verscheen de volgende verkoopsadvertentie: "Uit de hand te pachten: een korenwindmolen met twee stenen en een korenwatermolen, met het molenhuis en enige andere goederen, gestaan te Elsegem op het kasteel van ouds genoemd Ter Bekke, langs de steenweg van Oudenaarde naar Kortrijk; voordien in huur gebruikt geweest  door wijlen Olivier Plancquaert. Inlichtingen bij jonker van den Brouck de Terbecq, schepen der stad Dendermonde".

In 1820 bestond de watermolen nog. Hij behoorde dan toe aan Mr. Stuppens en de huurder was Jan Verdonck, mits een jaarlijkse huursom van 61,71 gulden met inbegrip van de lasten.

De molen verdween nog voor 1834: we vinden hem niet meer terug in de registers van het Belgisch kadaster. In de beek is nog het verval aanwijsbaar waar de molen stond. Ook de brug naar het kasteel vormt een plaatsindicatie.

Lieven DENEWET & Julien VANDEPUTTE

Het Kasteel Ter Beck (Agentschap Onroerend Erfgoed)

Nummer 22. Zogenaamd "Ter Beck", "Ter Beke(n)" of "Terbeek", afgelegen voormalig kasteeltje naar gelijknamige vroegere heerlijkheid. Volgens 16de en 17de-eeuwse archiefstukken z.g. "feodale omwalde motte". Op de Ferrariskaart vermeld als "Maison ter Beke", thans hoeve zogenaamd "Ter Beek".

Zou oorspronkelijk in het bezit zijn geweest van de Orde der Tempeliers. Vroeger omgracht kasteel wellicht ter vervanging van oudere hoeve zogenaamd "Goed ter Beken", een leen dat gehouden werd van de heerlijkheid ten Doorne. Midden 19de eeuw gelegen op rechthoekig eiland, omgeven door thans grotendeels gedempte grachten en een grote tweedelige rechthoekige vijver (confer Popp- en Vandermaelenkaart). Vroeger met watermolen; voor het eerst vermeld in 1421 en gesloopt circa 1820.

Flankerende schuren en stallen uit eind 19de-begin 20ste eeuwvormen met vroegere kasteeltje een U-vorm.

Zuidoostelijk georiënteerd charmant vroeger kasteeltje in 1687 opgetrokken op een terp. Vijf traveeën en twee bouwlagen met centrale risalietvormige torentravee onder licht geknikt schilddak met twee dakkappelletjes voor- en achteraan (leien, nok parallel met de straat), uitkraging op gesculpteerde houten klossen. Bakstenen geheel met grotendeels 18e-eeuwse geveldecoratie; natuurstenen gevelbanden en omlijstingen (vroeger grijsgeschilderd) en afbladderende okergeelgeschilderde bepleistering op gecementeerde plint. Barokke symmetrische lijstgevel. Horizontale ritmering door natuurstenen gevelbanden. Getoogde vensters wellicht uit de 18de eeuw in geprofileerde natuurstenen omlijsting onder waterlijstje en onderaan met guttae; voorzien van binnenluiken, benedenvensters met 19de-eeuwse ramen, kleinere bovenvensters met vernieuwd houtwerk; blind in tweede en vierde travee Getralied keldervenster in laatste travee. Centrale travee uitlopend als vierkant torentje onder sierlijk klokdakje bekroond met veelhoekige peerspits (leien), uitkraging op gesculpteerde houten modillons. Centrale verbredende toegangstrap van vijf treden tot rechthoekig vernieuwde deur met bolkozijnen bovenlicht gevat in natuurstenen omlijsting geflankeerd door verweerde sierbanden met voluten en koolblad en bekroond met geprofileerde architraaf. Daarboven groot blind rechthoekig venster met getoogd bovenlicht op tussendorpel met consoles, gevat in natuurstenen omlijsting met geprofileerd waterlijstje. Daarboven natuurstenen cartouche met verweerd jaartal 1687 waarboven drie kleiner wordende getoogde blinde vensters gevat in omlijsting als overige vensters. Zo ook het blinde bovenvenster van de zijgevels.

Interieur: symmetrische indeling, kamers met XVIII-stucdecoratie en naar verluidt twee kelders met tongewelven, waarvan één met waterput, bekleed met rankenwerk.

Afbladderende grijsbepleisterde achtergevel van drie traveeën en twee bouwlagen op sokkel van Doornikse steen.

Blinde zijgevels met middenin hoge schoorstenen. Recente dienstgebouwen achteraan.

Stadsarchief Gent, Penningkohieren Elsegem, 1572 - 1577.
Stadsarchief Oudenaarde, Acten en Contracten, boek 72 (1589-1590), f° 74.
"Gazette van Gend" van 13 en 20 september 1792.
Agentschap Onroerend Erfgoed Oost-Vlaanderen, archief
Rijksarchief Gent, Fonds kaarten en plans, nummers 4850, 4851, 4854, 4855.
Rik Opsommer, "Elsegemse molens: uit hun geschiedenis tot 1572", Handelingen van de Geschied- en Oudheidkundige Kring van Oudenaarde, XXV, 1988, p. 173-181.
Inventaris van de wind- en watermolens in de Provincie Oostvlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster, in Kultureel Jaarboek voor de provincie Oostvlaanderen 1962, Tweede band, XVI, Gent, 1963, p. 2.
J. Vandeputte, "De molens van het arrondissement Oudenaarde uit hun geschiedenis", Oudenaarde, 1974.
Herman Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 2. Gemeenten D-E", Rotem, Studiekring Ons Molenheem, 1998.
G. Berings, Landschap, Geschiedenis en Archeologie in het Oudenaardse, Oudenaarde, 1989, p. 61-63.
K. Deketele, R. De Backer & E. Roberti, Elsegem, Klein Scheldedorp met groot verleden, Oudenaarde, 1987.
P. Devos, Elsegem, een overzicht, Monumenten en Landschappen in Oudenaarde en Wortegem-Petegem (8), Oudenaarde, 1996, p. 43-45.
N. Kerckaert, Oude Oostvlaamse huisnamen, Gent, 1977, p. 31.
Verbeeck M. & Tack A, Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Oudenaarde, Kanton Oudenaarde, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 15N2, Brussel - Turnhout, 1998.
Plaatsbezoek Maarten Osstyn Adegem, 23.10.2015.