De Molen van Voorde of Molen Pessemier (naar de laatste eigenaar-molenaar) was een houten korenwindmolen aan de noordoostzijde van de Kleine Molenweg (vroegere Molenstraat), nr. 3, op Den Berg, op 1,6 km ten noordwesten van de kerk van Voorde, op het kadasterperceel A134.

De molen werd in 1641 opgericht door Merten van de Male uit Aspelare, met toestemming van de toenmalige heer van Voorde, David van der Meere. Samen met de molen werd ook een molenhuis gebouwd.

Dank zij vele bewaard pachtbrieven konden de namen van vele molenaars-pachters uit de 18de eeuw worden achterhaald.  Volgens het bewaarde pachtcontract van 28 november 1778 bezat de windmolen toen al drie koppels molenstenen, vandaar de aanwezigheid van een "buik" op de windweeg.

Hij staat aangeduid op
- Frickxkaart (1712), bij de "Oppanstraet", de huidige Ophemstraat
- de Villaretkaart (1745-1748) met het symbool van een staakmolen op teerlingen en met de benaming "M. de Voorde"
- Ferrariskaart (ca. 1775) met het bruin symbool van een staakmolen en met de benaming "Moulin de Voorde"
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1842), enkel de molenwal
- Topografische kaart van Vandermaelen (ca. 1850) met de benaming "M(oul)in de Voorde"
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855) met een tekeningetje van een staakmolen, zonder benaming.

In het proces-verbaal van afpaling van de toenmalige gemeente Voorde uit 1819 lezen we: "il existe dans la commune un moulin à vent, servant à moudre du grain, qui est A n° 135, appartenant à Monsieur Rollier de Gand. L'expert estime, qu'en regard à sa situation et à sa construction, il doit être évalué à 200, dont le tiers (100) déduit pour réparations, reste 200".

Eigenaars na 1800:
- 1819, eigenaar: Rollier Gaspard Constant, te Gent
- voor 1834, eigenaar: Rollier Gaspard Constant, de weduwe, te Gent
- 1862, deling: Van der Plancke Octave François, eigenaar te Gent
- 05.04.1881, erfenis: Van der Plancke Pierre, eigenaar te Gent (overlijden van Octaaf Vanderplancke)
- 01.12.1908, verkoop: Pessemier-Vallez Remy, molenaar te Voorde (notaris De Ruyver)

Eigenaar Pierre van der Plancke verkocht de molen in 1908 aan zijn huurder Remy Pessemier. 

De staakmolen werd in 1932 gesloopt. De molenwal ligt er nog.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

HVN, "Geschiedenis van de verdwenen Molen van Voorde en van de Bullegemse koren- en oliewatermolen", Het Nieuwsblad, 11.03.2016.
Foto: hvn
Ninove - De kranige zeventiger Georges L. Souffreau uit Woubrechtegem snuffelt graag in archieven, meer bepaald naar informatie over wind- en watermolens in onze regio. Hij heeft er tot op heden ongeveer 15 bundels over geschreven. Nadat hij eerder dit jaar een werk uitgaf over de wind- en watermolens in Aspelare en Nederhasselt, stelt hij nu “de Geschiedenis van de verdwenen Houten Korenwindmolen en van de Koren- en Oliewatermolen Te Bullegem (te Voorde)” voor. Een interessante schatkamer die tot stand is gekomen in samenwerking met Walther De Bodt uit Voorde, Armand Geeroms uit Idegem en het stadsarchief van Ninove.
De houten korenwindmolen genaamd "Molen van Voorde" of "Molen Pessemier" (naar de laatste eigenaars) werd in het jaar 1641 opgericht door Merten van de Male uit Aspelare, met toestemming van de toenmalige heer van Voorde, David van der Meere. Samen met de molen werd ook een molenhuis gebouwd. Een gedetailleerde beschrijving kan Georges niet geven, want in de archieven vond hij niet zoveel terug. Wel kon hij de namen van de opeenvolgende pachters achterhalen en beschikt hij over een pachtcontract van 28 november 1778. De molen wordt in 1908 door de eigenaar, Pierre van der Plancke, verkocht aan Remy Pessemier die toen al huurder van de molen was. De windmolen zal in 1932 worden gesloopt, maar de molenberg (zie foto) is nu nog zeer goed te herkennen.
Tijdens zijn opzoekingen vond Georges Souffreau ook veel nieuwe gegevens betreffende de geschiedenis van Voorde, bevindingen die hij in dit werk publiceert. Het gaat onder meer over de kapel van Onze-Lieve-Vrouw ten Beukenboom uit 1661. Hij bespreekt het dossier van pastoor Benedictus Helias tegen de abdij van Ninove aangaande de werken aan de nieuwe pastorij van Voorde. Hij vond terug dat deze pastoor de pastorij in 1769 heeft laten verhogen. Er is ook de vermelding dat Jan Baptist van der Linden die in de Oppemstraat, in zijn eigendom, in 1865 een stoomtuig laat plaatsen in zijn graan- en olieslagerij. Een uitgebreid artikel behandelt de geschiedenis van het kasteel te Voorde, aangevuld met nieuwe gegevens over het klooster en de school van de Zusters van de Heilige Vincentius a Paolo te Buggenhout (bijhuis Voorde) die in het kasteel verblijf hielden.
Van de koren- en oliewatermolen te Bullegem (een klein gehucht op de grens van Voorde en Idegem) en van het Hof te Bullegem, het vroegere pachthof van de Sint-Adriaansabdij te Idegem, is ook heel wat terug te vinden in deze uitgave.
Het werk telt 175 bladzijden en wordt in eigen beheer, in beperkte oplage verspreid. Kleurendruk was niet haalbaar. Het boek kost 15,00 euro. Bestellingen: Souffreau (053:62 76 93 - gsouffreau@telenet.be) of Walther De Bodt (054/50 24 14).

----------------------------------

Boekaankondiging
"Geschiedenis van de verdwenen Houten Korenwindmolen (1641-1932) en van de Koren- en Oliewatermolen te Bullegem (voor 1176-1668) te Voorde" door Georges Souffreau
De houten korenwindmolen genaamd Molen van Voorde of Molen Pessemier, naar de laatste eigenaars, werd in 1641 opgericht door Merten van de Male uit Aspelare, met toestemming van de toenmalige heer van Voorde, David van der Meere. Samen met de molen werd ook een molenhuis gebouwd. Een gedetailleerde beschrijving kunnen we niet geven, want in de archieven hebben we niet zo heel veel kunnen terugvinden. Wel konden we de namen van de opeenvolgende pachters achterhalen en beschikken we een pactcontract van 28 november 1778. De windmolen hezat dan drie koppels molenstenen. De molen werd in 1908 door de Eigenaar Pierre van der Plancke verkocht de molen in 1908 aan zijn huurder Remy Pessemier. De windmolen werd in 1932 gesloopt, maar de molenberg is nu nog zeer goed te herkennen.

Tijdens onze opzoekingen vonden we veel nieuwe gegevens betreffende de geschiedenis van Voorde, bevindingen die we hier mee publiceren. Het gaat onder meer over de kapel van Onze-Lieve-Vrouw ten Beukenboom uit 1661. We bespreken het dossier van pastoor Benedictus Helias tegen de abdij van Ninove aangaande de werken aan de nieuwe pastorij van Voorde. We vonden dat deze pastoor de pastorij in 1769 had laten verhogen. We vermelden Jan Baptist van der Linden, die in de Oppemstraat, in zijn eigendom, in 1865 een stoomtuig laat plaatsen in zijn graan- en olieslagerij. Een uitgebreid artikel behandelt de geschiedenis van het kasteel te Voorde, aangevuld met nieuwe gegevens over het klooster en de school van de Zusters van de Heilige Vincentius a Paolo te Buggenhout (bijhuis Voorde) die in het kasteel verblijf hielden.

Van de koren- en oliewatermolen te Bullegem, op de Molenbeek gelegen, aan de grens met Idegem, waar aan de overkant het Hof te Bullegem ligt, zijn we veel meer te weten gekomen. In 1234 werd deze watermolen namelijk eigendom van de Sint-Adriaansabdij te Geraardsbergen. Van deze molen wordt al in het jaar 1176 gewag gemaakt. Omstreeks 1453 moet de molen door de Gentenaars zijn verbrand, toen ze vochten tegen Filips de Goede, hertog van Boergondië. Na de Vrede van Gavere in hetzelfde jaar, zal de watermolen terug worden opgebouwd, maar komt nadien in particuliere handen. Aan de korenmolen wordt nu een slagmolen toegevoegd. Later is er een proces tussen de eigenaars en de Sint-Pietersabdij te Gent in verband met de waterstand, want die bezitten hogerop, in Smeerebbe, een korenwatermolen. In 1504 is de abdij van Sint-Adriaans terug eigenaar van de watermolen te Bullegem. Om één of andere, ons onbekende reden, wordt de watermolen in 1590 nieuw gebouwd. Maar alleen de korenmolen wordt terug opgericht. Na het verstrijken in 1668 van de pacht van Adriaan van der Stricht, wordt de molen in augustus 1668 door Franse troepen vernield, om nooit meer terug te worden opgebouwd.

Ook over het Hof te Bullegem, het vroegere pachthof van de Sint-Adriaansabdij te Idegem, zullen we één en ander vertellen. In 1871 b.v. vraagt Benedictus Prové, die toen op het hof woonde, de toelating om in zijn bestaande olie- en graanmolen een stoomketel te mogen plaatsen.

Het werk telt 175 blz. en wordt in eigen beheer, in beperkte oplage verspreid. Kleurendruk was niet haalbaar. Maar ook in zwart-wit uitvoering is deze studie een interessante schatkamer aan feiten. Het boek is te verkrijgen aan de prijs van 15,00 €

Bestellingen:
Geprges L. Souffreau
Bosstraat 30
9550 Woubrechtegem
tel. 053-627693
gsouffreau@telenet.be
Bank: IBAN BE37-8508-1209-6728 BIC SPAABE22
Port binnenland: 3,70 €

--------------------------------------

Archieven en landkaarten
- Fricxkaart (1712)
- Villaretkaart (1745-1748)
- Ferrariskaart (ca. 1775)
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1842)
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855)

Werken
- Georges Souffreau, "Geschiedenis van de verdwenen Houten Korenwindmolen (1641-1932) en van de Koren- en Oliewatermolen te Bullegem (voor 1176-1668)", Woubrechtegem, 2016, 175 p.
- "Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Eerste aflevering. De arrondissementen Aalst en Dendermonde", in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XIV, 1960, 3 (Gent, 1962);
- H. Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 8. Gemeenten U-Z", Opwijk, Studiekring "Ons Molenheem", Opwijk, 2008, p. 16.
- F. De Potter & J. Broeckaert, Geschiedenis van de gemeenten der provincie Oost-Vlaanderen,Gent (1895), reeks V, dl. V
- M.J., Het golvend land van Voorde (Nieuw Aalsters magazine, 1976/jan., P. 12, 14, 19)
- A. Vanderveken, Voorde, een stil en landelijk Dorp in de Denderstreek (Toerisme in Oost-Vlaanderen, 1965/3, P. 88. 89 92).
- HVN, "Geschiedenis van de verdwenen Molen van Voorde en van de Bullegemse koren- en oliewatermolen", Het Nieuwsblad, 11.03.2016.

Mailberichten
- Georges Souffreau, Woubrechtegem, 07.03.2016.