De Mosselbankmolen, Daalmolen of Ter Biestmolen was een houten korenwindmolen die stond aan de zuidzijde van Mosselbank (ter hoogte van het huidige huisnummer 30), naast de mechanische maalderij (nr. 32), schuin tegenover het gesloopte Hof ter Biest (nr. 53), waarvan de rosmolen nog bestaat.

De staakmolen werd gebouwd in 1616.

In augustus 1730 werd hij aangekocht door Philippus Vael voor 5800 gulden. Verschillende generaties Vael maalden er, zo'n 200 jaar lang.

We zien hem aangeduid op de Ferrariskaart van ca. 1775 met het bruin symbool van een staakmolen, op de Atlas der Buurtwegen (ca. 1844 - toen al met rosmolen), op de topografische kaart van Vandermaelen (ca. 1850) met de benaming "Mosselbank Molen" en op de kadastrale kaart van P.C. Popp.

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Vael Pierre Joseph, molenaar te Vrasene
- 1873, gift: Vael-Vaneynde Alphonsus, molenaar te Vrasene
- 09.03.1902, erfenis: en de kinderen (overlijden van vrouw Vaneynde)
- 09.05.1925, deling: a) Vael Camiel Jozef (voor 1/5 naakte eigendom), b) Vael Valerie Marie (voor 1/5 naakte eigendom), c) Vael Clement Jozef (voor 1/5 naakte eigendom), d) Vael Louis Achiel (voor 1/5 naakte eigendom), e) Vael Marie Clemence (voor 1/5 naakte eigendom) en f) Vael Alfons (voor vruchtgebruik) (notaris Lesselier)
- 16.11.1928, einde vruchtgebruik: a) Vael Camiel Jozef, b) Vael Valerie Marie, c) Vael Clement Jozef, d) Vael Louis Achille en e) Vael Marie Clemence (overlijden van Alfons Vael)

Naast de windmolen werd in 1861 een stoommaalderij opgetrokken, maar er werd ook nog met de wind gemalen. Het maalderijgebouw bestaat nog steeds en is nu ingericht als woning.

Op 4 september 1953 werd de stilgevallen windmolen omgetrokken door de molenmakers Jan De Moor en zoon uit Elversele.

De rosmolen bleef behouden, maar is nu losgerukt uit zijn historische context. De boerderij en het erf (molenaarshuis, de stallingen, het karrekot) werden in 2008 gesloopt voor de bouw van een villa. De rosmolen zit nu ingeklemd tussen twee muren, maar is nu beter zichtbaar vanop de openbare weg. Ook het fraaie hekwerk bij de ingang is verdwenen. Hierop was een dubbel windmolenmotief uitgebeeld, dat nog herinnerde aan de tijd dat de windmolen nog bestond.

Ook al is het erfgoedgeheel met de boerderij niet meer aanwezig, toch is bescherming als monument van deze laatste rosmolen van het Waasland erg gewenst.

Zie ook: Vrasene, Rosmolen Ter Biest (onder bestaande molens)

Lieven DENEWET, Rijkhard VAN GERVEN & Herman HOLEMANS

Het vroegere molenaarshuis en bijgebouwen, de voormalige maalderij Vael en kapelletje van Onze-Lieve-Vrouw van zeven weeën (Anthony Demey, Agentschap Onroerend Erfgoed, 1981)

Voormalige maalderij Vael, bestaande uit twee complexen tegenover elkaar gelegen aan weerszijden van de gekasseide straat.

Rechts van nummer 24, bakstenen kapelletje van Onze-Lieve-Vrouw van zeven weeën, uit het tweede kwart van de 20ste eeuw naar ontwerp van bouwmeester Lippens (Sint-Gillis).

Nummer 32, voormalige mechanische maalderij, heden omgevormd tot woning. Verankerd bakstenen gebouw van drie traveeën en één bouwlaag onder zadeldak (Vlaamse pannen, nok loodrecht op straat) op de voorgevel 1861 gedateerd. Puntgevel aan de straatzijde met beluikte segmentboogvensters onder bakstenen druiplijst; versmalde centrale deur onder brede druiplijst. Centraal rondboogbovenvenster met bekronende oculus en flankerende segmentboogvensters. Jaartal in blauwe papensteen op de penanten. Zijgevels van acht traveeën waarvan drie laatste recent toegevoegd. Interieur met duidelijk onderscheidbare machinekamer, aanvankelijk met stoommachine, later met armgasmotor. Eertijds erachter gelegen molenberg met windmolen.

Nummer 53, semi-gesloten complex met omhaagd voorerf, schuin ingeplant woonhuis in het noordwesten, koetshuis in het noordoosten, ruime dwarsschuur in het zuiden en aanpalende lagere bergplaatsen, aan de straatzijde ingeplant in het zuidwesten; centraal zeshoekig gebouwtje voor rosmolen met gekasseide omloop.

Woonhuis van het dubbelhuistype, vijf traveeën en één bouwlaag onder mansardedak (pannen) met drie bakstenen puntvormige dakvensters. Bakstenen voorgevel met getoogde vensters daterend van circa 1900. Noordoostzijde van het erf met koetshuis. Bakstenen gebouw van drie smalle en drie brede traveeën onder zadeldak (Vlaamse pannen), uit de tweede helft van de 19de eeuw. Travee-indeling gemarkeerd door bakstenen pilasters met dito dekplaat verbonden door gebogen strekken; deuren met afgeronde bovenhoeken in de twee linker traveeën, venster met ijzeren roedeverdeling in derde travee. Open poorten in rechter travee.

Zuidzijde van het erf afgesloten door ruime dwarsschuur onder ver overkragend zadeldak; rechthoekige poorten. Haaks ertegen, lagere bergplaatsen met blinde bakstenen straatgevel.

Centraal op het erf, begroend bakstenen gebouwtje van voormalige rosmolen, daterend uit de tweede helft van de 19de eeuw. Omlopende gekasseide weg voor het paard. Gebouwtje op zeshoekige plattegrond onder tentdak (cementleien). Hoeken gemarkeerd door bakstenen pilasters verbonden door strekse bogen; rechthoekige deur en vensters met afgeronde bovenhoeken in de spaarvelden.

Archieven
Rijksarchief Beveren, GOA 44/1 Oud archief van Vrasene - Sint-Gillis-Waas, nr. 443, kohier van de landen en hofsteden, molens en jaarlijkse pacht van tienden begonnen in 1783, 2e deel.

Werken
F. De Potter & J. Broeckaert, "Geschiedenis van de gemeenten der provincie Oost-Vlaandere, reeks III, dl. 4, Gent, 1881.
J. De Wilde, "De groei der Waassche dorpen: Vrasene", Annalen van de Koninklijke Oudheidkundige Kring van het Land van Waas, 52/1, 1941, p. 33-51.
Rijkhard Van Gerven, "De biestmolen van Vrasene", Het Land van Beveren, III, 1960, 4, p. 98-106.
Marc De Rudder, "Vrasene: Tot aandenken van het slopen van onzen Windmolen", in: Levende Molens, 26ste jg., 2004, maart, p. 29-31.
Herman Holemans, Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 8. Gemeenten U-Z, Opwijk, Studiekring Ons Molenheem, 2008, p. 27.
A. Demey, Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Sint-Niklaas, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 7N1 (B-L), Brussel - Gent, 1981.
Van Gerven, Rijkhard, "De biestmolen van Vrasene", Het Land van Beveren, III, 1960, 4, p. 98-106.

Mailberichten
Jo Bracke, Meerbeke, 12.11.2008.
Aimé Smeyers, Alsemberg, 06.08.2010.
John Verpaalen, Roosendaal, 27.12.2014, 28.02.2016.