Molenzorg

Gent, Oost-Vlaanderen


Algemeen
Collectie
Verdwenen Belgische Molens
Naam

Papiermolen op Einde Were - I (windmolen)
Papiermolen Pilsen - I

Ligging
Overzet
9000 Gent

Einde Were
Ekkergem
aan de Leie
kadasterperceel F224


toon op kaart
Type
Stenen stellingmolen
Functie
Papiermolen
Gebouwd
1767
Verdwenen
1853, sloop
Beschrijving / geschiedenis

Aan de Overzet, in het gehucht Einde Were, parochie Ekkergem, stonden drie papiermolens: twee gecombineerde wind- en watermolens en een loutere windmolen. Ze waren in het bezit van dezelfde papiermakers.

De papiermolen op het kadasterperceel F224 was een watermolen met erboven een windmolen.

Hij werd opgericht door papierfabrikant Franciscus Pilsen in 1767, bij octrooi bekomen van de Oostenrijkse keizerin Maria Theresia. Franciscus Pilsen (°Gent 2 augustus 1700 - + Gent, 17 maart 1784) was niet alleen de oprichter van de eerste Gentse papierfabriek op Einde Were, maar ook een befaamd schilder en graveerder, leerling van Robert Van Audenaerde.

Op 10 mei 1769 werd voor de schepenen van de keure van de stad Gent een verkoopakte verleden tussen enerzijds Pieter De Winne, zowel in eigen naam als in naam van zijn drie minderjarige kinderen geboren uit zijn huwelijk met Maria Theresia Van Bochaute, en Anthonius Neyman, eigenaars van de korenwindmolen op Einde Were genaamd de Vestmolen, en anderzijds Franciscus Pilsen, papierfabrikant te Gent. In die akte zetten de partijen uiteen dat tussen hem "apparent proces" blijkt te rijzen naar aanleiding van de oprichting door Franciscus Pilsen van een niewe papierwindmolen waardoor voor Pieter De Winne en Anthonius Neyman het gebruik van de Vestmolen ernstig zou verhinderd worden. Daarom besloten deze laatsten om de Vestmolen met huis, tuin, stallingen en al zijn afhankelijkheden te verkopen aan Franciscus Pilsen. Aan deze verkoop was een aantal voorwaarden verbonden: onder meer dat Anthonius Neyman en echtgenote Adriana Francisca De Bruyne het huis, de tuin en stallingen naast de korenwindmolen levenslang mochten gebruiken en dat Pieter De Winne, handelend in naam van zijn minderjarige kinderen, de goedkeuring zou bekomen van de schepenen van gedele.

We zien de papierwindmolen afgebeeld op de Ferrariskaart (ca. 1775).

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Van de Capelle Jan Bapitst, metsersbaas te Gent
- 28.05.1834, erfenis: de kinderen: a) Van de Capelle Frederic, b) Van de Capelle Sophie, c) Van de Capelle Mathilde, d) Van de Capelle Gustave, e) Van de Capelle Jean Baptiste en f) Van de Capelle Jeannette (overlijden van Jan Baptist Van de Capelle)

De papiermakerij op wind- en waterkracht werd in 1853 gesloopt.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Literatuur

Archieven
Stadsarchief Gent, reeks 533, nr. 158. Verkoopakte van de Vestmolen aan Franciscus Pilsen, voor de schepenen van de keure van de stad Gent, 10 mei 1769.

Werken
"Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. De arrondissementen Eeklo en Gent", in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XV, 1961, 2 (Gent, 1962).
Herman Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 3. Gemeenten G-H-I", Rotem, Studiekring Ons Molenheem, 2000.
"Duizend jaar Ekkergem", Gent, 1974.
L. De Wilde, "Onze Windmolens" (waarin: "2. De windmolens te Gent"), De Belgische Molenaar, 48ste jg., nr. 13/14, 5 juni 1953, s.p.
Guido Deseyn, "Gentse getijdemolens", Gent, Vereniging voor Industiële Archeologie en Textiel, 1988, 40 p.

Stuur uw teksten over deze molen  | 
Stuur uw foto's van deze molen
  
Laatst bijgewerkt: donderdag 21 november 2019

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in database zoek op provincie Stuur een algemene e-mail over molens vorige pagina Home pagina Naar bestaande molens