Molenzorg

Bost (Tienen), Vlaams-Brabant


Foto: Ton Slings, Heerlen
Algemeen
Collectie
Verdwenen Belgische Molens
Naam

Molen van Bellecom
Molen van Bullecom

Ligging
Pastoorsstraat
3300 Bost (Tienen)

ten oosten
Groot Overlaar
Bellecom
op de Grote Gete
kadasterperceel M207 (Bost-Tienen)
H108 (Hoegaarden)
dubbelmolen Hoegaarden-Bost (Tienen)


toon op kaart
Type
Onderslag watermolen
Functie
Oliemolen
Gebouwd
voor 1515 / 1660
Verdwenen
1906, bakhuis
Beschrijving / geschiedenis

De Molen van Lede of de Molen van Bellekom (Bullecom) op de Grote Gete werd voor het eerst vermeld in 1422. De molen was beurtelings eigendom van de families vanden Bisdomme, T'Shertogen en Brandenbourg. In 1554 kwam hij in het bezit van meester Filips De Lange Van Wellenberge en op 16 juni 1608 van Jan van Ryckel, heer van Bullecom. Hij was een dubbele molen die bestond uit een graan- en een oliemolen, toen hij op 15 maart 1631 verhuurd werd aan Thomas Doultremont. Werd in 1660 gesloopt en daarna heropgebouwd en werd toen Molen van Bullecom genoemd.

De Molen van Lede was een graanwatermolen op de Grote Gete, op 45,17 meter boven de zeespiegel. Werd reeds vermeld in 1422. De molen was beurtelings eigendom van de families de Bisdomme, T'Shertogen en Brandenbourg. In 1554 kwam hij in het bezit van meester Filips de Lange van Wellenberge en op 16 juni 1608 van Jan van Ryckel, heer van Bullecom.

Het was een dubbele molen die bestond uit een graan- en een oliemolen(opgericht voor 1515).  Beide molens werden op 15 maart 1631 verhuurd werd aan Thomas Doultremont. Werd in 1660 gesloopt en daarna heropgebouwd en werd toen Molen van Bullecom genaamd.

Aanduidingen op landkaarten:
- Kaart Fricx (1712): met het symbool van een watermolen
- Ferrariskaart (ca. 1775): benaming Moulin de Bullegooie
- Atlas der Buurtwegen: enkel "Moulin"
- Kaart Vandermaelen (ca. 1850): benaming M(oul)in de Bullecon
- Kadastrale kaart van PC. Popp (ca. 1860): Moulin de Belicom

In de 19de eeuw waren er twee waterraderen: één voor de graan- en één voor de oliemolen.  In 1894 werd de molen omschreven als "oliemolen met watertuig". In 1914 werd de watermolen opgeheven: hij bleef verder in gebruik als landgebouw.

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Marneff Jan-Baptist, de weduwe, te Tienen
- later, mutatie: Verlat-Marneff Louis, de weduwe
- 16.12.1847, deling: Marneff Henricus Josephus, kooman te Tienen (notaris Kerselaer)
- 02.06.1858, verkoop: a) Raeymaekers-Paillet Eugenius, advocaat te Tienen en b) Duwaerts Theodorus, kooman te Tienen (notaris Martinquet)
- 14.04.1866, verkoop: a) Duwaerts Theodorius, koopman te Tienen en b) Janssen de Grez Edouardus Edmondus, zonder beroep te Tienen (notaris Swinnen)
- 1872, verkoop: Duwaerts Theodorius en consoorten, koopman te Tienen
- 20.08.1875, verkoop: a) Loriers Philibertus, b) Loriers Theophile, c) Loriers Achille, d) Loriers Edouard, e) Loriers Gustave en f) Loriers Sabine (notaris Swinnnen)
- 1883, eigenaar: Loriers Philippus en Cie, nijveraar te Hoegaarden
- 14.10.1890, verkoop: a) Liriers Gustaaf, b) Loriers Theophiel, c) Loriers Sabina, d) Loriers Achiel en e) Loriers Edouard (notaris Delacroix)
- 26.07.1898, verkoop: Grégoire-Loriers Flormond, handelaar te Tienen (notaris Delacroix)

In 1894 werd het molengebouw te Hoegaarden (kadasterperceel H108) omschreven als "oliemolen met watertuig". Het oliemolengebouw (sinds 1882 op het grondgebied van de nieuw gevormde gemeente Bost, kadasterperceel M207) werd in 1906, na herbouw, in het kadaster beschreven als bakhuis.

De waterradern en het interieu zijn verdwenen. Door een grenscorrectie met de gemeenten Hoegaarden en Bost, is de molen nu gelegen op het grondgebied van Tienen.

Zie ook: Hoegaarden, Molen van Bellecom.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Bijlagen

Raymond Billen, "Big Jump vraagt aandacht voor schone Gete", Het Nieuwsblad, 12.07.2015. Tienen - Aan de Bellkomse molen (Overlaar) organiseerden Natuurpunt en de stedelijke milieuadviesraad de Big Jump. Tienen was daarmee ook aan haar vierde Big Jump toe. Die vraagt (nationaal op dertig plaatsen aandacht voor proper water. Beginselverklaring: 'Proper water in 2077? Als we aan dit tempo blijven verdergaan, zal het zo lang duren vooraleer onze waterlopen weer ecologisch gezond zijn. Om onze politici eraan te herinneren dat het ook anders kan, springen in heel Europa duizenden mensen het water in vandaag om 15 uur. Samen met Natuurpunt, GoodPlanet Belgium en Bond Beter Leefmilieu.' In Tienen stellen de springers dat de waterkwaliteit van de Grote Gete al vooruit ging, maar dat er toch nog te veel vervuiling is. Er komt steeds rioolwater ongezuiverd in de Gete. Deelnemers en supporters zagen eerst een race met minivlotjes (hoogstens dertig centimeter). Daarna werd er gezwommen, ook door enkele politici. Doorlopend was er muziek van het saxkwartet Basta.

Raymond Billen, "Nog drie knelpunten voor vismigratie op onze rivieren", Het Nieuwsblad, 23.08.2016. Vistrappen aan de Beggaardenstraat. Foto: Raymond Billen Tienen -  De meeste knelpunten op de Grote Gete (enz) zijn weggewerkt. De Bellekomse molen en stuwen aan de suikerfabriek kunnen nog beter. Er zit weer meer vis in onze grote rivieren, zo berichtte het Instituut voor Natuur en Bosonderzoek. "Toch is er nog veel werk aan de winkel, want op de Europese maatlat scoren we nog altijd maar “matig”. Zo is er nog werk aan het opheffen van vismigratiebarrières - en er zijn er nog veel, blijkt uit de officiële inventarisatie", zo reageert Natuurpunt. Om mensen meer bewust te maken van het belang van open verbindingen voor trek- en andere vissen werd door de World Fish Migration Foundation de Wereld Vismigratiedag georganiseerd. Wereldwijd werden meer dan tweehonderd projecten rond de lokale verbetering van vismigratie in de kijker gezet. Uit de Vlaamse inventaris blijkt beterschap op de rivieren in onze regio. Knelpunten (veelal aan watermolens) zijn de jongste jaren weggewerkt (bijvoorbeeld door bypassen). Opgeloste knelpunten zijn de Grote Molen in Hoegaarden, de installaties aan Gete/Mene aan de Getestraat, de doortocht in Tienen-centrum en de molen in Utsenaken. Vissen kunnen er passeren door aangepast stuwbeheer, vistrappen of andere V-vormige overlaten. Problematisch blijven de molen van Bellekom op de Gete in Groot-Overlaar en twee stuwen van de suikerfabriek op de Borggracht.

Literatuur

J. Van der Velpen, "Hoegaarden en zijn gehuchten, topografisch, toponymisch en archeologisch", in: Eigen Schoon en de Brabander, XL, 1957, p. 28-52;
H. Van Nerum, "De molens te Hoegaarden", in: Alpaïdas, VIII, nr. 28, p. 24-28; nr. 29, p. 23-25 en IX, nr. 30, p. 24-26, nr. 31, p. 23-26 en nr. 32, p. 23-26;
M.A. Duwaerts e.a., "De molens in Brabant", Brussel, Dienst voor Geschiedkundige en Folkloristische Opzoekingen van de Provincie Brabant, 1961;
Herman Holemans, "Kadastergegevens: 1835-1985. Brabantse wind- en watermolens. Deel 4: arrondissement Leuven (A-L)", Kinrooi, Studiekring 'Ons Molenheem', 1993;
Frank Doperé, "De watermolens te Hoegaarden. Een technisch-historische benadering", in: Jaarboek-Mededelingen van de Geschied- en Oudheidkundige Kring voor Leuven en omgeving, jg. 31 (1991), p. 3-86, ill. plans;
G.K. Kockelberg, "Molens van Hoegaarden", in: Ons Molenheem, XXX, 2005, nr. 2, p. 36-41;
H. Van Nerum, "De molens te Hoegaarden. - Vroeger verschenen in "Alpaidis", in: Ons Molenheem, 1983, nr. 2, p. 11-14, nr. 3 (sept.), p. 25-30.

Persberichten
Raymond Billen, "Big Jump vraagt aandacht voor schone Gete", Het Nieuwsblad, 12.07.2015.
Raymond Billen, "Nog drie knelpunten voor vismigratie op onze rivieren", Het Nieuwsblad, 23.08.2016. Vistrappen aan de Beggaardenstraat. Foto: Raymond Billen

Overige foto's

<p>Molen van Bellecom<br>Molen van Bullecom</p>

Foto: Ton Slings, 23.04.2013

<p>Molen van Bellecom<br>Molen van Bullecom</p>

Foto: Ton Slings, 23.04.2013

<p>Molen van Bellecom<br>Molen van Bullecom</p>

Foto: Ton Slings, 23.04.2013

<p>Molen van Bellecom<br>Molen van Bullecom</p>

Foto: Mina De Vis

Stuur uw teksten over deze molen  | 
Stuur uw foto's van deze molen
  
Laatst bijgewerkt: vrijdag 26 augustus 2016

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in database zoek op provincie Stuur een algemene e-mail over molens vorige pagina Home pagina Naar bestaande molens