De Zoutenaaiemolen was een houten korenwindmolen aan de oostzijde van de Zoutenaaiestraat (nr. 10) in Eggewaartskapelle, aan de noordzijde van de voormalige gemeente Zoutenaaie (vandaar de molennaam).

De molen werd voor 1687 gebouwd, maar was wellicht al veel ouder, gezien de verdeling in verschillende parten. Zo was Philips Andries Willaert, raadspensionaris en griffier van de stad Diksmuide, in 1687, bij erfopvolging van zijn vader en moeder, eigenaar van een 16de in het geheel en van een 36ste van 1/4 in de Zoutenaaiemolen. De akte, verleden voor de vierschaar van 7 maart 1687 te Diksmuide vermeldt immers: "Gearresteert ten verzoeke van d'Heer ende M(ee)ster Philips Andries Willaert raedt pensionaris ende griffier der stede van Dixmude als proprietaris bij successie van synen vader ende moeder van een sesthienste int geheele, ende een ses en dertichste van een vierde in de Soutenay Meulen in Eggewaertscappelle. Actum den 14 jan(uary) 1687, present d'heeren ende meesters Sieur L. Houvenagel ende Guillis Doncke schepenen par Schoudt".

Mattheus Bamez bezat rond 1700  359 parten op de 432 in de Zoetenaaiemolen te Eggewaartskapelle en een vierde in de Westhofmolen te 's Heerwillems. Bamez was gehuwd met Anne-Marie Declerck, weduwe van Louis Cornelis. Louis had op zijn beurt de Westhofmolen geërfd van zijn vader Pieter Cornelis.

We zien hem afgebeeld op de Massekaart (1729-1730) als een staakmolen. De "Soutenayemeulen op Ascapple" verkeerde in 1753 in erge staat van verval. Hij was in ieder geval verdwenen voor 1775, want we zien hem niet meer op de zgn. Ferrariskaart. Toch werd hij nog na 1775 herbouwd, maar in de zware novemberstorm van 1800 waaide de molen om. Er volgde geen heropbouw.

Jozef AMEEUW & Lieven DENEWET

Archieven
- Stadsarchief Veurne, Aangifte van de molens in de kasselrij Veurne op order van meester luitenant Portes, 22 maart 1700.
- Rijksarchief Brugge, Kasselrij Veurne. Staat van Goed, nr. 5006.
- Afschrift door wijlen Maurits Catteeuw (Diksmuide) van een akte van 7 maart 1684 voor de vierschaar van Diksmuide, genoteerd voor 1914 in het Stadsarchief Diksmuide in de kelders van het Stadhuis van Diksmuide. Het origineel stuk ging samen met het vrijwel hele archief verloren in 1914.

Landkaarten
Massekaart, 1729-1730
Ferrariskaart, ca. 1775 (niet meer aangeduid)

Werken
Jozef Ameeuw, Molens van Veurne-Ambacht, Koksijde, De Klaproos, 2004, p. 68.
A. Lava, Eggewaartskapelle "Askappel". Geschiedenis en folklore, [Eggewaartskapelle] , 1974 (niet vermeld)