Molenzorg

Berendrecht (Antwerpen), Antwerpen


Het woonhuis, gevels zuid. Foto Elke Van Severen, 19.11.2015
Algemeen
Collectie
Verdwenen Belgische Molens
Naam

Rosmolen van het Booswegske
Rosmolen Cleiren

Ligging
Booswegske 1
2040 Berendrecht (Antwerpen)

noordzijde
hoek met Antwerpsebaan
tegenover Schouwvegerstraat
kadasterperceel C446b (tot 1880)
C447e (na 1880)


toon op kaart
Type
Buitenrosmolen
Functie
Korenmolen
Gebouwd
1848 / 1880
Verdwenen
1880 / 1905
Beschrijving / geschiedenis

Op de nog bestaande hoeve van het Booswegske nr. 1, op de hoek met de Antwerpsebaan, werd in 1848 een rosmolen ingericht in een schuur van de hoeve. Deze hoeve werd opgericht tussen 1775 en 1819.

Vanaf 1851 was de hoeve in het bezit van de familie Cleiren-De Bie, die tussen 1864 en 1868 een gedeelte van het woonhuis aan de hoek van Booswegske en de Antwerpsebaan omvormden tot rosmolen, en daarnaast ook een nieuwe "droogerij" voor chicorei oprichten.

Het rosmolengebouw (op het kadasterperceel C446b) werd in 1880 gesloopt. De inrichting werd verplaatst naar een gebouw op het aangrenzend oostelijk perceel (C 447e). Rond 1888 werd de rosmolen gemoderniseerd tot stoommolen voor pee en graan.

In 1895 werden de gebouwen verkocht aan Eduard Frans Le Clef uit Antwerpen.

De maalderij stopte in 1905. Dan zjin de klein-industriële gebouwen opnieuw omgevormd tot landgebouw ("batiment rural"). Tijdens de tweede wereldoorlog werden de gebouwen beschadigd. Herstel volgde in 1947. Het erf werd in 1967 onteigend in het kader van de uitbreiding van de Antwerpse haven.

Het overgebleven woonhuis en de achterliggende verbouwde schuur werden op 5 oktober 2009 vastgesteld als bouwkundig erfgoed.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Bijlagen

Bouwhistorische studie van de hoeve aan Boogwegske 1 (Elke Van Severen & Steven Van den Borne, Agentschap Onroerend Erfgoed, 2015).

Voormalige hoeve met losstaande bestanddelen, met kern opklimmend tot de late 18de of vroege 19de eeuw, en met bewaarde linderij ten zuiden.

De kern van dit gebouw dateert van voor 1819; op de Ferrariskaart (1771-1778) is het evenwel nog niet weergegeven. Vanaf 1851 is het in eigendom van de familie Cleiren – De Bie, die tussen 1864 en 1868 een gedeelte van het woonhuis aan de hoek van Booswegske en de Antwerpsebaan converteren tot rosmolen, en daarnaast ook een nieuwe droogerij voor chicorei oprichten.

Circa 1880 zijn enkele bijgebouwen gesloopt en omstreeks 1888 is de rosmolen gemoderniseerd tot stoommolen voor pee en graan.

In 1895 zijn de gebouwen verkocht aan Eduard Frans Le Clef uit Antwerpen. In 1905 zijn de klein-industriële gebouwen opnieuw omgevormd tot batiment rural. In 1947 is het geheel na oorlogsschade hersteld en in 1967 is het onteigend.

Een plan uit 1977, opgemaakt naar aanleiding van uit te voeren schilderwerken, toont in het linkse gedeelte van het langsheen Booswegske gesitueerde woonhuis kamers georganiseerd rond een centrale gang, met tegen de zijgevel aan de Antwerpsebaan twee opkamers. In het rechts aangebouwde volume zijn de ruimten georganiseerd rondom een stal met toegang in de oostelijke zijgevel. Volgens hetzelfde grondplan huisvest de aangelegen, voor 1981 gesloopte constructie een open wagenhuis, bergplaats en stalling. Het ten noorden gesitueerde gebouw is ingericht als schuur en stal. Deze laatste is omstreeks 1995 omgevormd tot werkplaats.

Er resten nog slechts het voormalige woonhuis aan de kruising Booswegske en Antwerpsebaan, en de ten noorden daarvan gelegen, tot loods omgevormde en sterk verbouwde schuur/stal met 20ste-eeuwse kern.

Aan de zijde van het Booswegske bevindt zich tegen het voormalige woonhuis van vijf traveeën een licht terugspringend volume van twee traveeën. Beide omvatten één bouwlaag onder zadeldak met vervangen pannen en nieuwe dakvlakvensters.

De gevel van het voormalige woonhuis heeft een bezetting met hoeklisenen en getrokken schijnvoegen, en heeft ter hoogte van de centrale toegang en de flankerende traveeën een licht vooruitspringend middenrisaliet. De dagkanten van de toegang zijn afgeschuind en afgewerkt met een gepleisterde omlijsting met imitatievoegen, bekroond met een sluitsteen. De geriemde vensteropeningen hebben hardstenen dorpels en houten luiken met karakteristieke metalen sikkelvormige sluitingen. Tegen de gevel van het rechtse volume is een structuurpleister aangebracht, en zijn onder de dakrand de dubbele muurankers bewaard. De zijgevel heeft vervangen poortschrijnwerk, waarboven nog een houten luik en twee oculi.

Voor het woonhuis bevindt zich een rij van zes geknotte lindes.

Literatuur

Archieven
Kadasterarchief Antwerpen, 212: Kadastrale legger, Berendrecht, artikelnummers 48, 1141.
Kadasterarchief Antwerpen, 207: Mutatieschetsen, Berendrecht, 1864/27, 1868/11, 1870/7, 1871/34, 1880/29, 1905/31, 1981/35.
Stadsarchief Antwerpen, Archieven van de Stad Antwerpen, 326#16834-16841.
Stadsarchief Antwerpen, Archieven van de Stad Antwerpen, MA#71176.
Stadsarchief Antwerpen, bouwdossier 945#13, 804#344, 945#16.

Werken
Herman Holemans, "Provincie Antwerpen - Volledig overzicht van bestaande & verdwenen wind- water- & rosmolens", Kinrooi, Studiekring "Ons Molenheem", 1986, p. 18.
C. Adriaenssens, "Geschiedenis en merkwaardigheden van Berendrecht", 1939 (niet vermeld)
H. Holemans & P.J. Lemmens, Molens van de Voorkempen en van Groot-Antwerpen, Nieuwkerken, Ten Bos, 1983, p. 25-26 (niet vermeld)
Herman Holemans, "Wind- en watermolens van de provincie Antwerpen. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 1. Gemeenten A-G", Opwijk, Studiekring "Ons Molenheem", 2009 (niet vermeld).

Websites
Agentschap Onroerend Erfgoed 2017: Hoeve met losse bestanddelen. Inventaris Onroerend Erfgoed (https: // id.erfgoed.net /erfgoedobjecten/10779 (geraadpleegd op 4 april 2017)

Overige foto's

<p>Rosmolen van het Booswegske<br>Rosmolen Cleiren</p>

Het woonhuis, gevels noord. Foto Elke Van Severen, 19.11.2015

<p>Rosmolen van het Booswegske<br>Rosmolen Cleiren</p>

Het woonhuis, zijgevel oost. Foto Elke Van Severen, 19.11.2015

<p>Rosmolen van het Booswegske<br>Rosmolen Cleiren</p>

Het woonhuis, gevels zuid. Foto Tamara Rogiest, 01.10.2007

<p>Rosmolen van het Booswegske<br>Rosmolen Cleiren</p>

Overzicht vanuit het zuidwesten. Foto Rita Steyaert, 14.06.1991

<p>Rosmolen van het Booswegske<br>Rosmolen Cleiren</p>

Het woonhuis, noordzijde. Foto Rita Steyaert, 14.06.1991

Stuur uw teksten over deze molen  | 
Stuur uw foto's van deze molen
  
Laatst bijgewerkt: dinsdag 4 april 2017

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in database zoek op provincie Stuur een algemene e-mail over molens vorige pagina Home pagina Naar bestaande molens