Souffreau Georges L., Geschiedenis van de Watermolen (voor 1228-2013), van de Stenen Korenwindmolen Thienpontmolen (1781-romp) en van de Stenen Korenwindmolen op de Weehage (1846-1964) te Sint-Lievens-Houtem, Woubrechtegem, 2013,
In dit boek wordt de geschiedenis geschetst van de drie molens (één water- en twee windmolens) te Sint-Lievens-Houtem.
Van de watermolen van de abdij van Sint-Baafs te Gent, later, na de afschaffing in 1540 eigendom van het bisdom Gent, hebben we de meeste gegevens kunnen verzamelen. Al in het jaar 1228 is er te Sint-Lievens-Houtem sprake van een molenaar in een inkomensregister van de abdij. Van dan af kunnen we een lange rij van watermolenpachters benoemen. We vonden in het abdijarchief eveneens aanwijzingen dat er al in 1364 sprake is te Sint-Lievens-Houtem van een windmolen van de abdij, die uiteindelijk in 1486 werd afgebrand en nooit meer werd heropgebouwd. Als in 1798 de eigendommen die het bisdom Gent te Sint-Lievens-Houtem bezit, waaronder de watermolen, door de Franse bezetter worden verkocht, komt de molen in particulier bezit. Vanaf 1959 is de watermolen nu al buiten gebruik. Na de aankoop ervan in 2007 door de Vlaamse Landmaatschappij, is er opnieuw hoop op verbetering.
In het jaar 1781 vraagt Livinus Boterbergh uit Hillegem oktrooi aan om te Sint-Lievens-Houtem, op de kouter genaamd De Hoeve, een stenen windmolen te mogen oprichten. Dat wordt hem toegestaan. Deze windmolen zal tot 1948 met windkracht in bedrijf blijven. Nadien wordt de molen ontmanteld en de romp omgebouwd tot woning.
Van de stenen windmolen op de Weehage te Sint-Lievens-Houtem, die in 1846 door Karel Lodewijk van der Cruijssen uit Letterhoutem wordt gebouwd, werden maar schaarse gegevens teruggevonden. Deze windmolen zou al omstreeks 1935 zijn gestopt met malen en werd uiteindelijk in het jaar 1964 afgebroken.
We hopen met dit boek een weinig bekend onderdeel van de geschiedenis van Sint-Lievens-Houtem te hebben belicht. Het valt te hopen dat hiermee vooral de voorziene restauratie van de watermolen van de Sint-Baafsabdij een nieuw impuls moge krijgen.
Het boek telt 128 bladzijden en is rijk geïllustreerd. Het is te verkrijgen aan de prijs van 10,00 €.
Bestellingen Georges L. Souffreau, Bosstraat 30, 9550 Woubrechtegem, tel. 053-627693, e-mail: gsouffreau@telenet.be. Bank: IBAN BE37 8508 1209 6728 BIC SPAABE22Port binnenland: 3,30 Nederlandse lezers gelieven te bestellen bij het Molencentrum te Roosendaal (johnverpaalen @ home.nl)
Literatuur
Archieven Rijksarchief Gent, Fonds Sint-Pietersabdij, Reeks II, nr. 28 (anno 1265-1269). Stadsarchief Gent, Penningkohieren Sint-Lievens-Houtem (1571), f° 24 r°.
Werken Ignace Van der Kelen, "De watermolen van Houtem", Heemkunde Houtem, I, 2014, 1, p. 14 e.v. R. Haeseryn, "Bouwstoffen tot de geschiedenis van de Vlaamse persoonsnamen in de 13e eeuw", in: Verslagen en mededelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde, 1957, p. 309-341. Souffreau Georges L., Geschiedenis van de Watermolen (voor 1228-2013), van de Stenen Korenwindmolen Thienpontmolen (1781-romp) en van de Stenen Korenwindmolen op de Weehage (1846-1964) te Sint-Lievens-Houtem, Woubrechtegem, 2013, 128 p. Luc Goeminne, ""Anthroponymische studies als bron voor een middeleeuwse molengeschiedenis", Molenecho's, IX, 1981, 3, p. 19-20. André ver Elst, "De watermolens van Antwerpen en Vlaanderen in beeld", Zaltbommel, foto 63. P. Bauters & R. Buysse, "De Oostvlaamse watermolens. Inventaris 1980", Gent, 1980 (Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen. Bijdragen, nieuwe reeks, 11); P. Bauters, "Oostvlaams molenbestand 1986", Gent, 1985 (Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen. Bijdragen, nieuwe reeks, 25); "Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Eerste aflevering. De arrondissementen Aalst en Dendermonde", in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XIV, 1960, 3 (Gent, 1962). H. Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 7. Gemeenten S-T", Opwijk, Studiekring "Ons Molenheem", 2007, p. 38-39. C. D'Huyvetter, B. deLongie & M. Eeman m.m.v. A. Linters, "Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Aalst, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 5N2 (H-Z)", Brussel - Gent, 1978. Paul Huys, "De watermolen te Sint-Lievens-Houtem door brand vernield in 1607", in: Molenecho's, XXXVII, 2009, nr. 3. Paul Huys, "Waar bevindt zich Henri Van der Hechts schilderij van de (water)molen van Sint-Lievens-Houtem (1884)", in: Molenecho's, XXXVII, 2009, nr. 3. De Potter F. & Broeckaert J., Geschiedenis van de gemeenten der provincie Oost-Vlaanderen,Gent (1895), reeks V, dl. V. Van den Abeele-Bellon R., Sint-Lievens-Houtem, (Toerisme in Oost-Vlaanderen, 1967/2, p. 26-29). Herman Laneau, "Wandeling", Het Nieuwsblad, 19.03.2010. Duquet Frans, "Een watermolen te Kotthem", Darcos (Dienst voor Archeologie en Oudheidkunde te Sint-Lievens-Houtem), XIX, 2002, 4, p. 10-11. Duquet Frans, "Het oude Sint-Lievens-Houtem", Sint-Lievens-Houtem, 1993. Duquet Frans, "Zo was Sint-Lievens-Houtem".
Persberichten Herman Laneau, "Molen wordt straks waterkrachtcentrale", Het Nieuwsblad, 02.02.2015. HLS, "Bufferbekken maakt installatie kleine waterkrachtcentrale mogelijk", Het Nieuwsblad, 28.09.2016.
Mailberichten Maarten Osstyn, Adegem, 21.01.2017.
|