De Watermolen van Ursene of van het kasteel Drie Torens is een watermolen met een verdwenen houten onderslagrad, gelegen op de Molenbeek in het park van het Kasteel Drie Torens, aan de Drietorenstraat 41. De tot circa 50 m brede uitstulping ten noorden van het kasteel vormde vanouds het reservoir van de watermolen ten noorden van het kasteel.

De molen werd voor 1430 opgericht. In dat jaar bezat Willem van Ursene de helft van een watermolen op zijn domein in Londerzeel dat hij in leen hield uit het huis van Dendermonde van de hertog van Bourgondië, graaf van Vlaanderen.

Jan en Philips Van Ursene verkochten op 24 mei 1574 de helft van de molen aan Willem Van Hullegaerden. Op 3 juni 1614 droegen Anna Van Hullegaerden en haar man Christiaen Lemmens hun deel weer over aan de heer van Asscherayen (Ingelbert Van Doetinchem).

We kennen de namen van vier molenaars: Frans De Greve (1603), Adriaen Vander Heyden (1626 en 1639), Matthijs Vercammen (1647) en Adriaen Van Lierde (in 1702 en tot 1745). De molen van Ursene komt voor op de kaart van Jan Van Acoleyen uit 1709.

Reeds voor 1830 was de molen niet meer in gebruik. Hij werd in de 20ste eeuw omgevormd in boerderij; nu is het een tweede woonst. De schuif van de sluis is nog aanwezig.

Het gebouw bestaat nog maar is grondig verbouwd. De oude kern wordt aangegeven in de zijpuntgevel aan de beekkant, namelijk een bakstenen plint afgeboord met een profiel van zandsteen.

Louis DE BONDT 

Literatuur

Kadaster Vlaams-Brabant, Oudste kadastrale legger 212 Londerzeel, art. 260 nrs. 169, 176-188, art. 1817 nrs. 171-172 en 355-356, art. 1690 nrs. 28 en 162-163, art. 3457 nr. 1.
Kadaster Vlaams-Brabant, Kadastrale opmetingsschets Londerzeel 1866 nr. 126 en 1940 nr. 63.

Louis De Bondt, De molens van Londerzeel, Malderen en Steenhuffel, op: http:// users.telenet. be/Londerzeelvroeger/Molens.htm (Louid De Bondt)
M. Sacré, Toponymie van Londerzeel met historische aanteekeningen, in: Eigen Schoon en de Brabander, XVI, 1933, p. 55-62, 113-121, 250-256 en 335-342;
M.A. Duwaerts e.a., De molens in Brabant", Brussel, Dienst voor Geschiedkundige en Folkloristische Opzoekingen van de Provincie Brabant, 1961;
Herman Holemans, Kadastergegevens: 1835-1985. Brabantse wind- en watermolens. Deel 2: arrondissement Halle-Vilvoorde (A-L), Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem", 1991;
Alfons Moeyersons, De Molens van Londerzeel, in: Tijdschrift van de Geschied- en Oudheidkundige Kring van Londerzeel, 2004, nr. 1, p. 3-18.
C. De Maegd & S. Van Aerschot, "Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Vlaams-Brabant, Halle-Vilvoorde", Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 2N, Gent, 1977, p. 364-365.
R. Deneef e.a., Inventaris historische tuinen en parken van Vlaanderen – Hageland, noordoosten van Vlaams-Brabant, in M&L cahier, 14, Brussel, Onroerend Erfgoed, 2007, p. 195-208.
I. de Stein d'Altenstein, Annuaire de la noblesse belge 1854, Bruxelles, Decq & Muquardt, 1854, p. 191.
I. de Stein d'Altenstein, Annuaire de la noblesse belge 1875, Bruxelles, Decq & Duhent, 1875, p. 63.
X. De Win (vert.), Plato, Verzameld werk (V), Baarn – Antwerpen, Ambo, 1980.
X. Duquenne, Het Park van Wespelaar, Brussel, Wespelaar, Ph. de Spoelberch, 2001, p. 36 en p. 113-116.
R. Jacobs, Domein Drietoren, Londerzeel – 29 mei 2005, p. 146 in Jaarbroek van de Vereniging Belgische Dendrologie 2005.
A. Meskens, F. Moeyersoens & A. Van Schel, Londerzeel vroeger en nu, s.l., 2001, werd het geschilderd door Ferdinand de Spoelberch, oudste zoon van Louis de Spoelberch.
A. Wauters, Histoire des environs de Bruxelles, V (heruitgave van de editie van 1855), Bruxelles, Editions Culture et Civilisation, 1972, p. 264-266.
R. Deneef, Historische tuinen en parken van Vlaanderen - Noordwestelijk Vlaams-Brabant: Affligem, Asse, Grimbergen, Kapelle-op-den-Bos, Londerzeel, Meise, Merchtem, Opwijk, Wemmel, Brussel: Vlaamse Overheid. Onroerend Erfgoed, 2011.