Grembergen (Dendermonde), Vlaanderen, Oost-Vlaanderen
- Naam
- Oude Molen, Molen Van Damme
- Ligging
- Bakkerstraat 200
9200 Grembergen (Dendermonde)
westzijde
tegenover de Molenwegel
ten Z v.d. Hekkestraat
800 m NW v.d. kerk
kadasterperceel B313
Vlaanderen - Oost-Vlaanderen
- Gebouwd
- voor 1760
- Verdwenen
- 23.12.1918, storm
- Type
- Staakmolen met open voet
- Functie
- Korenmolen
- Bescherming
- niet
- Database nummer
- 3466
Karakteristiek
Beschrijving / geschiedenis
De Molen Van Damme was een houten graanwindmolen aan de westzijde van de Bakkerstraat (nr. 200), ten zuiden van de Hekkestraat, tegenover de Molenwegel, op 800 meter ten noordwesten van de kerk.
De staakmolen werd in 1629 gebouwd. Op 9 maart 1629 verleende de Spaanse vorst Philips per patentbrief aan de heer van Moerzeke een octrooi tot oprichting van een windmolen in Grembergen "en la rue appellé de Backerstraete, vers le midy de la maison de Roggheman". Hij diende jaarlijks twaalf zakken rogge als cijns te betelan. HIj diende ook gedurende negen jaar de pachters van de water- en windmolens van Dendermonde tegemoet te komen indien ze door de oprichting van de molen enige schade zouden lijden. Eenmalig diende hij voor het octrooi een som van 2600 pond tournois te betalen in handen van de ontvanger generaal.
De staakmolen behoorde in 1760 toe aan de heer van Grembergen, jonker Jean Joseph Gillard de Champnouveau Cattebrugh (°Grembergen 14.05.1731 - +Dendermonde 09.01.1803), zoon van jonker Jean Sigismond Gillard en van Jeanne Catherine de Rentvelden, bewoners van het "Hof ter Geesten" in Grembergen. Jan Joseph Gillard was gehuwd met Caharine Laureyns (Brussel 1726 - Dendermonde 1808), dochter van Jacques Laureyns en van Anne Elisabeth Ghyssens de Laenackere. Hij verpachtte de molen en het molenhuis met visput zeker tot in 1774-1775 aan molenaar Judocus van Grootven (°Grembergen 26.02.1714), zoon van Jacobus van Grootven en van Elisabetha de Gendt.
In 1776 werd de molen aangekocht door Joannes Servaes De Munter (Baasrode, 20.06.1739 - 06.09.1797), zoon van Egidus De Munter (Baasrode, ca. 1688-1739) en van Henrica van Grootven (Baasrode, 1701-1769) en molenaar op de Koutermolen in Baasrode. Hij was gehuwd met Maria Theresia Sarens (°Bugggenhout ca. 1742 - +Baasrode 12.05.1831), dochter van Judocus Sarens en van Maria Brijs.
De molen ging nadien over op Judocus De Munter-Verbeeck en kwam in 1848 via verkoop toe aan molenaar Jan-Baptist Lambrecht (°Bellem 21.01.1810 -+Grembergen 03.03.1886), zoon van Jan Frans Lambrecht en van Anna Catharina Vandenbussche. Hij was gehuwd met Joanna Coleta De Munter (Grembergen, 27.06.1799 - 28.12.1859), dochter van Petrus Judocus De Munter °Baasrode, ca. 1773, zoon van molenaar Joannes Servaes De Munter) en van Petronella Jacoba Verbeke. Het gezin bewoonde het molenhuis in de Bakkerstraat.
We zien de molen aangeduid op de:
- Ferrariskaart (ca. 1775) met het bruin symbool van een staakmolen
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1844) met het grondoppervlak van een staakmolen op teerlingen
- Topografische kaart van Vandermaelen (ca. 1850)
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855)
Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: De Munter-Verbeeck Judocus, de weduwe en de 5 kinderen, molenarin te Grembergen
- 09.04.1840, erfenis: De Munter-Verbeeck Judocus, de weduwe en de 5 kinderen, molenarin te Grembergen (overlijden van De Munter François)
- 04.07.1846: erfenis: De Munter-Verbeeck Judocus, de weduwe en de kinderen, molenarin te Grembergen (van 19/160 delen in de molen na het overlijden van De Munter Jean, één van haar kinderen)
- 13.05.1848, erfenis: de kinderen (overlijden van de weduwe Verbeeck)
- 18.07.1848, verkoop: De Munter Jeanne Colette, echtgenote Lambrecht Jan Baptist, molenaar te Grembergen (notaris Landuyt)
- 28.12.1859, erfenis: a) Van Damme-Lambrecht Pieter Jan (voor 1/4 naakte eigendom + 1/4 volle eigendom), molenaar te Grembergen en b) Lambrecht-Boel Jan Baptist , de weduwe (voor 1/2 volle digendom + 1/4 vruchtgebruik), molenarin te Grembergen (overlijden van Jan Baptist Lambrecht)
- 22.02.1887, verkoop: Van Damme-Lambrecht Pieter Jan, molenaar te Grembergen (notaris Meeus - huis met graanwindmolen, bloempelderij, roskot en verdere afhangen en erf genaamd de "Oude Molen").
In 1887 werd het goed omschreven als een "graanwindmolen, bloempelderij, roskot en verdere afhangen en erf genaamd de "Oude Molen".
De staakmolen werd op 23 december 1918 door een noodwesterstorm geveld. In 1919-1920 verschenen advertenties (o.m. in De Belgische Molenaar) waarin de onderdelen te koop werden aangeboden.
Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS
Literatuur
Gedrukte bronnen
De Belgische Molenaar, jg. 1920 (advertentie verkoop afbraak)
Werken
- Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Eerste aflevering. De arrondissementen Aalst en Dendermonde, in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XIV, 1960, 3 (Gent, 1962).
- Herman Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 3. Gemeenten G-H-I", Rotem, Studiekring Ons Molenheem, 2000, p. 37.
- Aimé Stroobants, Gemalen en geplet - Molens en maalderijen te Dendermonde in de 19de en 20ste eeuw, Dendermonde, Stedelijke Musea - Stadsarchief, 2005, p. 103, 110-112.