Deze watermolen op de Voer was een korenmolen die voor 1830 werd opgericht.

Eigenaars na 1830:
- voor 1830, eigenaar: de Loë - Imstenraedt baron Franciscus Carolus Antonius, te Mheer (heer van Mheer, Imstenraedt en Sint-Pietersvoeren, gouverneur van Belgisch Limubrg, senator, burgemeester)
- l1838: de weduwe Imstenraedt
- 1875, delng: de Weichs de Wenne de Loë baron Clement, rentenier te Wanssein
- 1876, verkoop: Spits Jean en Marguerite, molenaars te Sint-Martens-Voeren
- 1883, deling: Spits-Peeters Jean, landbouwer te Sint-Martens-Voeren
- 1901: de weduwe
- 1817, verkoop: Motte-de Scheemaeker Hubert, invoerder te Antwerpen
- 1918, verkoop: a) Colin-Damseaux Jean, landbouwer te Sint-Martens-Voeren (voor 1/2), b) Motte-De Scheemaecker Jean, invoerder te Antwerpen (voor 1/2)
- 1923? verkoop: Colin-Damseau Jean, landbouwer te Sint-Martens-Voeren
- 1943: de kinderen
- 1947, deling: Colin-Wintgens Jean, molenaar te Sint-Martens-Voeren
- 1960,: de weduwe en kinderen
- 2014, eigenaar: Frissen-Claessens A., landbouwer te Sint-Martens-Voeren

In de jaren 1920 voorzag de watermolen het dorp van elektriciteit. Hij was nog 1973 in bedrijf. Hij is nog voorzien van zijn binnenwerk. Het metalen bovenslagrad en de watergoot zijn echter aangetast door roest. Momenteel is deze watergoot onvolledig, zodat er geen watertoevoer meer is. De eigenaar laat absoluut geen bezoek toe op zijn molen.

Twee vleugels zijn geschikt rondom een smal erf, dat ten oosten en ten westen afgebakend wordt door de twee Voerarmen.

De westelijke vleugel omvat van links naar rechts het molenhuis, het woonhuis en een stal. Woonhuis en molenhuis in één bakstenen gebouw onder zadeldak (Vlaamse pannen), met vernieuwde voorgevelordonnantie uit de tweede helft van de 19de eeuw doch oudere kern uit het begin van de 17de eeuw, behouden in de zuidelijke zijgevel en de onderbouw van de achtergevel. Het woonhuis is een dubbelhuis van vier traveeën en twee bouwlagen, voorzien van getoogde muuropeningen in hardstenen omlijsting. Het molenhuis heeft een gelijkaardige deur, twee getoogde bakstenen vensters en twee laadvensters. De achtergevel toont een 19de-eeuwse bakstenen bovenbouw met getoogde vensters op een 17de-eeuwse onderbouw van silexblokken. In de zuidelijke zijgevel bleef de zijgevel van het oorspronkelijke gebouw bewaard, met steilere dakhelling, onderbouw van silexblokken en bakstenen bovenbouw met mergelstenen speklagen. Het metalen bovenslagrad bevindt zich tegen de zuidelijke travee van de achtergevel. De installatie bleef vrij goed bewaard.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

De boerderij (Agentschap Onroerend Erfgoed)

De aansluitende stal (2de helft 18de eeuw-begin 19de eeuw) heeft een zadeldak met lagere nokhoogte, de bovenbouw behield het oorspronkelijke stijl- en regelwerk, thans met bakstenen vullingen. Rechth. muuropeningen in houten omlijsting.
De oostelijke vleugel bestaat uit een dwarsschuur met aansluitend dienstgebouw, onder zadeldak met recente bedekking. L.g. gedeelte is een bakstenen gebouw (2de helft 18de-begin 19de?), voorzien van een gesmeed ijzeren S-vormig muuranker, twee rechthoekige benedenvensters in houten omlijsting, voorheen beluikt, met een ontlastingsboog van een rollaag en een platte laag, en een rechth. vleugeldeur in houten omlijsting met gelijkaardige ontlastingsboog; het luik op de bovenverdieping is recenter. Links aansluitend, de dwarsschuur, die gedeeltelijk haar stijl- en regelwerk, thans met bakstenen vullingen, behield. Rechthoekige schuurpoort en halfdeur in een houten omlijsting. Links tegen de voorgevel, aanbouwsel onder doorgetrokken dakschild. 

Deelbekkenbeheerplan. Korte niet-technische samenvatting.  Hasselt, september 2006.

Dit is een samenvatting van het deelbekkenbeheerplan dat tot stand kwam binnen het Waterschap Jeker, Heeswater en Voeren. Zoals in het decreet Integraal Waterbeleid vastgesteld, is deze niet-technische samenvatting een van het deelbekkenbeheerplan onderscheiden, voor een breed publiek toegankelijke samenvatting. Een uitgebreide niet-technische samenvatting en de volledige tekst van het deelbekkenbeheerplan kan je terugvinden op www.limburg.be/waterlopen of bestellen bij provincie Limburg, Sectie Waterlopen, Universiteitslaan 1, 3500 Hasselt (011/237369)

Aanleg visdoorgang aan de Oude Molen in Sint-Martens-Voeren op de Voer

In op de Voer bevindt zich de 'Oude Molen' die niet meer in gebruik is. Net na de splitsing van een molenloper van de Voer komt een stuw voor in de Voer met een verval van ongeveer 1,1 m. Aan beide kanten komen ook vervallen stuwen voor die gebouwd zijn met keien en stortstenen (ook bakstenen); ze functioneren nu als stuwen en/of stroomversnellingen.

Er zijn meerdere oplossingen mogelijk: een groot herstelproject met hermeandering, een stenen visdoorgang met Maaskeien, of de aanleg van een bekkentrap.

Literatuur

J. Nyssen, "Te Sint-Martens-Voeren waren er vier molens", in: Ons Heem, VII, 1953, p. 7-10;
J. Nyssen, "Molenrecht te Sint-Martens-Voeren", in: Ons Heem, XIII, 1958-59, p. 22;
J. Nyssen, "Papier- en kopermolens op de Voer", in: Ons Heem, XV, 1960-61, p. 12;
Herman Holemans & Werner Smet, "Limburgse watermolens. Kadastergegevens: 1844-1980", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1985, p. 26;
Bert Van Doorslaer, "Met de stroom mee of tegen de wind in? Molens in Limburg", Borgloon/Rijkel, Provinciaal Centrum voor Cultureel Erfgoed, 1996;
Jaak Nijssen & Elza Vandenabeele, "Molenboekje Voerstreek en omliggende", Voeren, 1991, 2de uitg., 24 p. (p. 4-5)