Molenechos's Homepage Molenechos.org

Klerken (Houthulst), Vlaanderen - West-Vlaanderen

Bestaande molen

Karakteristiek

Naam
Vredesmolen, Molen Vandemoortele, Molen Van Coillie, Molen Vandenbussche, Stampkotmolen
Ligging
Molenweg 10
8650 Klerken (Houthulst)
westzijde
kadaster: Houthulst, 4e afdeling, sectie A perceelnr. 488c
Vlaanderen - West-Vlaanderen
Geo positie
50.993980, 2.926496 (Google Streetview)
Eigenaar
Gemeente Houthulst
Gebouwd
1766 / 1791 / 1879
Type
Stenen stellingmolen
Functie
Koren- en oliemolen
Kenmerken
Rondboogingangen en -vensters afgeboord met gele baksteen; ijzeren gaanderij
Gevlucht/Rad
Vernield in de eerste wereldoorlog
Inrichting
Verwijderd
Toestand
Gerenoveerd als oorlogsruïne
Bescherming
M: monument, DSG: dorps- en stadsgezicht,
01.04.1999
Molenaar
Geen
Openingstijden
Permanent toegankelijk
Database nummer
893
Ten Bruggencatenummer
01394 h  
© Van Colen Franky, 30.07.2020

Beschrijving / geschiedenis

De Vredesmolen (voorheen: Stampkotmolen, Molen Vandenbussche, Molen Vandemoortele, Molen Van Coullie) is momenteel een gerenoveerde ruïne van een stenen stellingmolen, destijds ingericht als koren- en oliemolen, gelegen aan de westzijde van de Molenweg (nr. 10), ten oosten van het centrum van Klerken.

VIER FASEN

1. Staakmolen, oliemolen (1766 - 1791)

De huidige romp van de stenen windmolen werd voorafgegaan door een staakmolen om olie te slaan. Deze werd opgericht bij octrooi van 7 juni 1766 aan Jacobus Ferdinand de Necker (1736 - 1822) uit Klerken.

We zien hem aangeduid op de Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden, de zgn. Ferrariskaart van ca. 1775, met het bruin symbool van een staakmolen.

2. Staakmolen, koren- en oliemolen (1791 - 1879)

Dezelfde Jacobus Ferdinand de Necker kon op 1 augustus 1791 het octrooi bekomen om zijn oliewindmolen ook in te richten als graanmolen. In zijn aanvraag verwees hij naar het oorspronkelijk octrooi van 1766. De molen kreeg aldus een dubbele functie: het slaan van olie en het malen van graan. Daartoe werd de houten molenkast ingericht met drie zolders.

Tegen de toevoeging van de korenmolen rezen echter bezwaren. Vooreerst vanwege Josse van Biervliet, molenaar op de naburige Terlanemolen op Klerken-Smis, die natuurlijk de concurrentie voelde aankomen.

Maar ook zesentwintig inwoners van Klerken, waaronder de hoofdman (vertegenwoordigd door zijn "prochieschrijver"), twee pointers, notabele grondgebruikers en andere inwoners van Klerken, ondertekenden op 16 april 1791 een bezwaarschrift.

Ze verklaarden dat de parochie Klerken slechts uit ongeveer 2300 gemeten (= ca. 575 hectaren) grond bestaat, waarvan ruim 200 gemeten (ruim 88,5 hectaren) bos. De parochie is voorzien van twee korenmolens  (= de Terlanemolen en de Terrestmolen). die op een halve mijl van elkaar staan. Daartussen staat nog een oliewindmolen (= de huidige Vredesmolen)) op ongeveer een klein half kwartier van de noordelijke korenwindmolen (= de Terlanemolen). Deze twee korenmolens zijn meer dan voldoende, zodat er zeker geen derde nodig is. Er is oost- en westwaarts geen enkele parochie van gelijke grootte die beter voorzien is van korenwindmolens dan Klerken. Het protest werd echter weggewuifd en amper 3,5 maanden later werd het octrooi verleend.

We zien hem aangeduid met een rechthoekig grondvlak in de Atlas der Buurtwegen (ca. 1844) en op de kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1860). Op de topografische kaart van Vandermaelen (ca. 1850) staat de benaming "Stampkot Molen".

3. Stenen stellingmolen, koren- en oliemolen (1879 - heden; inrichting verdwenen in 1914-'18)

In 1879 liet Louis Vandenbussche de staakmolen vervangen door een stenen stellingmolen met een ijzeren gaanderij. Deze had uiteraard een veel grotere productiecapaciteit. Er was een benedenverdieping (olieslagerij) en vier zolders (graanmolen).

Bovendien werd in 1880 een stoommachine geplaatst in een bijgebouwtje, zodat nu ook bij windstilte gewerkt kon worden. In 1901 werd de olie-inrichting (met o.m. de kollergang of pletstenen) verwijderd, aangezien de oliemolens hun economisch nut toen al verloren hadden. De molen bleef in werking als graanmolen, tot bij het uitbreken van de eerste wereldoorlog. 

Olieslager-molenaar Louis Vandenbussche (1830-1899) werd ook burgemeester van Klerken tot bij zijn overlijden. Hij woonde samen met een zus in de molenaarshoeve en handelde ook in meststoffen.
Een mooie anecdote. Op zijn sterfbed voreg hij zijn zus het register van de schuldige klanten te brengen. Terwijl zij even in de keuken was, verbrandde hij het boek, waarmee hij meteen van iedereen de schulden kwijtschold! 

4. De Vredesmolen. Gerenoveerde oorlogsruïne als vredesmonument (zie hierna)

-----------------------

Eigenaars (vanaf de oprichting tot heden)

- 1766, oprichting: Denecker Jacobus Ferdinand (Klerken, 1736-1822), gehuwd met Cappelle Marie Anne (°Westrozebeke 1742). Ze kregen 11 kinderen.

Dochter Catharina Seraphina Denecker (°Klerken 1755 - + Hooglede 1829) huwde in 1788 met Joannes Baptiste Doom (Hooglede, 1756-1833). Ze kregen 8 kinderen.

Dochter Maria Catharina Doom (°Hooglede 1795 -+na 1867) huwde te Klerken in 1825 met Pieter Joannes Vandenbussche (°Dikkebus 1797) die olieslager werd op de Vredesmolen en later burgemeester werd van Klerken.

- 06.05.1867, gift: Vandenbussche Lucia (dochter van Pieter Joannes) en deelhebbers, kloosterlinge te Ruiselede (notaris Schottey)
- 29.10.1872, verkoop: Vandenbussche Louis (1830-1899, zoon van Pieter Joannes) en deelhebbers. Louis bleef ongehuwd, was olieslager en burgemeester te Klerken (notaris Proot)
- 25.01.1899, erfenis: Vandenbusssche Nathalie (1829-1907, zus van Louis) en deelhebbers, eigenares te Emelgem (overlijden van Louis Vandenbussche)
- 15.06.1900, begin vruchtgebruik: a) Vandenbussche Nathalie (voor vruchtgebruik), eigenares te Emelgem en b) Vandenbussche August, de kinderen (voor naakte eigendom), eigenaars te Emelgem.

Een dochter van Pieter Joannes Vandenbussche-Doom (zie hoger) was Idonia Rosalia Vandenbussche (°Klerken 1836 -+Emelgem 17.03.1901). Zij huwde te Klerken in 1862 met Dominicus Augustinus (Louis) Vandemoortele, olieslager te Emelgem, geboren te Emelgem op 14 december 1815 en er overleden op 30 mei 1877. Een andere dochter, Lucia, trad in het klooster van Ruiselede en zoon Louis trad in de voetsporen van zijn vader. Niet enkel werd hij ook olieslager op de huidige Vredesmolen, bovendien werd hij eveneens burgemeester van Klerken. Hij overleed ongehuwd in 1899.

Een dochter van de genoemde Domincus Augustinus Vandemoortele en Idonia Rosalia Vandenbussche was Leontine Maria Theresia Vandemoortele (°Emelgem 1866 - +Brussel 1951). Zij huwde te Emelgem in 1891 met ingenieur Achille Remi Delaere (°Bavikhove 1865 - +Gent 1922). Van 1902 tot aan zijn overlijden in 1922 was Achille Delaere eigenaar van de huidige Vredesmolen in Klerken.

- 17.03.1902, deling: (van naakte eigendom) a) Vandenbussche Nathalie (voor vruchtgebruik), eigenares te Emelgem en b) Delaere-Vandemoortele Achiel (voor naakte eigendom), ingenieur te Gent (notaris De Brabant)
- 02.07.1907, einde vruchtgebruik: Delaere-Vandemoortele Achiel, ingenieur te Gent (overlijden van Nathlie Vandenbussche)
- 26.08.1922, erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden van Achiel Delaere)
- 08.09.1951, erfenis: a) Delaere André Emile Marie, advocaat te Etterbeek (Gent 1893 - Etterbeek 1974)en b) Delaere Anne Rose Marie, zonder beroep te Etterbeek (Gent 1895 - Brussel 1974) (overlijden van de weduwe Leontine Vandemoortele van Achiel Delaere)

Een andere dochter was Pieter Joannes Vandenbussche-Doom (zie hoger) was Octavia Seraphina Vandenbussche (°1828 - +1890). Zij huwde met Joannes Baptista Carton (°Sint-Baafs-Vijve 1827 - +Gent 1903). Hun dochter Augusta Carton (1871 - 1936) huwde te Gent in 1896 met Joseph Jean Raemdonck van Megrode (°Lokeren 1861 - +Brussel 1921), afkomstig uit Lokeren waar zijn vader bierbrouwer was. Een zoon was Jean Raemdonck van Megrode (Lokeren 1909 - Knokke-Heist 1986). Hij werd magistraat te Brussel en huwde in 1934 met Cécile Marie  Braun (°Brussel 1912 - +Knokke-Heist 1996.

- 05.09.1974, erfenis: Raemdonck van Megrode Jean (°Lokeren 1909 - + Knokke-Heist 1986), gebuwd met Cécile Marie  Braun, magistraat te Brussel (overlijden van Anne Delaere)

- 25.07.1986, erfenis: de weduwe Cécile Marie Braun (°Brussel 1913 - + Knokke-Heist 1996) en de kinderen (kinderen: a) Raemdonck van Megrode-Meyers Jacques Marie Joseph, consultant te Brussel, b) Raemdonck van Megrode-Vandemoortele Jean Pierre Joseph, technicus in Argentinië, c) Raemdonck van Megrode-Chaura Michel Joseph Marcel, hotelier in Argentinië en d) Raemdonck van Megrode-Van Tiggelen Xavier Philippe Marie, directeur te Brussel (overlijden van Jean Raemdonck van Megrode)

- 03.11.1987, verkoop: Balloey-Vancoullie Dirk Joseph, landbouwer te Klerken (notaris Vandenbussche)

- 2002, erfpacht, later aankoop: Gemeente Houthulst

--------------------------

Vernield in de eerste wereldoorlog

In die oorlog vond de molen zijn ondergang. Nochtans had hij de doortocht van de Duitsers in 1914 vrij goed doorstaan ondanks vele beschietingen. Hij werd door de vijand als uitkijkpost gebruikt. Inderdaad, het uitzicht vanuit de molen, 43 meter boven de zeespiegel, was overweldigend.

De molen werd "van achter het front" op 27 mei 1917 in brand geschoten. We lezen immers in het dagboek van Zarrenaar Felicien Vanhove (uitgegeven door Jos Demarée, uitgeverij De Klaproos):  "Zondag 27 mei 1917: Sinksen. Heden zijn er veel herbergen die geen bier meer krijgen. In de namiddag ben ik op de Ruiterhoek op zoek naar tarwe of rogge daar wij nog slechts 3 broden in huis hebben. Terwijl ik bij  August Rommelaere ben, zeggen ze dat Bussches molen van Klerken brandt. Wat later vertellen ze mij dat de overkant hem in brand geschoten heeft. 6 schoten er nevens, waaronder twee blindgangers. Het zevende schot was raak en de molen brandde. Dat geschot staat ongeveer 35 tot 40 kilometer er van af. ")
Lange tijd werd gedacht dat de molen in 1917 zou zijn uitgebracht ten gevolge van een "accident" bij het bakken van frieten... De Duitsers dienden een nieuwe trap in de molen te timmeren.

Op 28 september 1918 brak dan het langverwachte tegenoffensief los. De Duitsers konden echter op de strategische hoogte met de molen standhouden. Ze konden ontsnappen via een tijdens de oorlog gegraven onderaardse gang, die uitkwam in een lagergelegen weide. De ingang van deze gang is nu nog zichtbaar in het bijgebouw, maar is wel ingestort.

--------------------------

Herdenkingen

Op zondag 29 september 1963 werd ter herinnering hieraan een bronzen gedenkplaat onthuld op de molen. Op een foto zien we enkele oudstrijders, overlevenden van de betrokken regimenten bij de gedenkplaat aan de molen op de Klerkense kouter. Links Gomaar Maes (burgemeester van Merkem), rechts naast hem Kamiel Desimpel (afkomstig uit Zarren) en uiterst rechts Marcel Senesael (burgemeester van Hoogstade). Ze poseren voor de Vredesmolen.

--------------------------

Het verval en de redding

De molen van Klerken bleef na de oorlog particulier bezit en werd door de eigenaars niet meer hersteld. In 1983 donderde een groot muurgedeelte naar beneden. De eigenaar, Jean Raemdonck van Megrode uit Brussel, wilde toen de romp aan de provincie Werst-Vlaanderen schenken. De provincieraad besliste deze schenking niet te aanvaarden vanwege de slechte toestand van de molen. De romp werd in 1987 eigendom van de heer en mevrouw Balloey-Vancoullie die het bijgebouw gebruikten om landbouwmateriaal op te bergen.i

De redding werd ingezet in 1997 door de Dorpsraad van Klerken. Ze hield een fototentoonstelling en een petitieactie leverde bijna 650 handtekeningen op, op een totaal van 535 huizen. Dat leidde tot de bescherming van de molen als monument op 1 april 1999, omwille van zijn historische en industrieel-archeologische waarde. De gemeente nam de molen over en koesterde plannen om de molen te behouden als oorlogsmonument. De molenruïne zou niet meer maalvaardig worden gemaakt, maar geconsolideerd als herinnering aan de eerste wereldoorlog en aan de wens tot permanente vrede. De molen werd trouwens herdoopt onder de naam "Vredesmolen".

Door de storm van donderdag 17 januari 2006 ontstond aan de westzijde van de molenromp een metersbrede spleet over de gehele resterende kuiphoogte, zodat de kuip zich niet meer rondom aaneenhield. Hierdoor was een gevaarlijke situatie ontstaan. Aanvankelijk werd overwogen deze opening met snelbouwstenen te dichten (beslissing schepencollege gemeente Houthulst, 23.01.2006), maar naderhand bleek dit toch geen goede oplossing te vormen. Ingenieur-architect Dries Vanhove uit Krombeke (Poperinge) werd, via een selectieprocedure, door de gemeente Houthulst als ontwerper aangesteld.

Op 16 september 2008 kende Vlaams minister Dirk Van Mechelen de restauratiepremie toe voor fase 1, dringende instandhoudingswerken. Het aandeel van het Vlaams Gewest bedroeg 143.640,83 euro. Nog dezelfde maand gingen de consolidatiewerken van start met het aanbrengen van een steiger rondom. Uitvoerder was Monument Vandekerckhove nv uit Ingelmunster.

In december 2011 kende Vlaams minister Geert Bourgeois van Onroerend Erfgoed een restauratiepremie van 409.484 euro toe. De restauratie- en consolidatiewerken werden opnieuw toegewezen aan Monument Vandekerckhove nv uit Ingelmunster, voor een bedrag van € 405.861,50 (excl. BTW). De werken startten op 28 november 2011 en de termijn bedraagt 160 werkdagen. De projectleiders waren Luc Dewulf en Griet Emonts en de werfleider was Koen Callewaert.

Op zaterdag 22 juni 2014 werd de molen feestelijk ingehuldigd.

Lieven DENEWET, Hooglede

Bouwkundige beschrijving (Agentschap Onroerend Erfgoed)

Roodbakstenen molenromp met sporen van kalkbeschildering (baksteenafmetingen: 21 x 10,5 x 6 cm). Rondbogige muuropeningen (deels blind of dichtgemetseld op de tweede verdieping) met geschrankte opstelling, gevat in een geriemde omlijsting van gele baksteen.

Ter hoogte van de tweede zolder, voorheen ijzeren gaanderij, cf. bewaarde stellinggaten. Benedenverdieping: rondboogpoort (straatzijde) en dichtgemetselde dito deur. Ter hoogte van deze deur (zuidwestelijke zijde, cf. beschietingen), parementschade die naar boven toe uitloopt in een scheur die steeds breder wordt waardoor er ter hoogte van de derde en vierde zolder slechts één derde van de omtrek van de romp bewaard is.

De maalderij (voor de renovatie)
Bewaarde muren van roodbakstenen bijgebouw voor stoommachine, oorspronkelijk onder zadeldak (haaks op de molenromp), restant van puntgevel tegenaan de molenromp. Lange gevels met bewaarde 'hondjes' of modillons voor dakoverstek. Aan de straatzijde, rechthoekige poort, geflankeerd door getoogde venstertjes.

Aanvullende informatie

Verklaring door vooraanstaande inwoners van Klerken dat er geen nood bestaat aan een derde korenwindmolen in hun parochie. Klerken, 26 april 1791. Algemeen Rijksarchief Brussel, "Raad van Financiën", nr. 1932.

Alzoo men naer rechte schuldig is te geven getuijgenisse der waerheijdt, dies aenzocht zijnde, zoo is 't, dat de onderschreven hoofdman pointers, notabele gebruijckers ende andere inwoonders der prochie van Clerckem, plattelandt van het Brugsche Vrije onder Oost Vlaenderen bij desen declareren ende attesteren voor waerachtig als dat dezelfde prochie maer bestaende in ontrent de twee duijsent, drie hondert gemeten landts waeronder meer als twee hondert gemeten bosch, is voorzien van twee cooren windtmolens eene halve mijlle van elckanderen, daertusschen noch eenen olie wijndtmolen ontrent een cleen half quart van den noordersten cooren windtmolen genoegsaem en(de) teveel tot de noodtsaeckelijkckheijdt van het gemeente, zoo dat het zeker is dat'er aldaer geenen derden coorenwindtmolen noodig en is, temeer geene prochien zoo in 't ooste als in het weste van gelijcke grootte beter en sijn voorzien van cooren windtmolens als degene van Clerckem.
In teecken der waerheijdt hebben de onderschreven van aldies verleendt dese hunne schriftelijcke declaratie ende d'attestatie omme te valideren naer behooren bereijdt zijnde, in cas van noode, al hetselve in rechte naerder onder eede te bevestigen.
Actum ter prochie van Clerckem den 26ste en(de) volgende daegen van de maendt april XVIIc eenentnegentig. T'oirconden

(Ondertekend door)
Pieter van Damme pointer
Guilielmus Demeez pointer
mij present
als prochieschrijver
P. Mergaert
Pieter Deseck
Bernardus Amerij
Joannes Clariesse
Bendictues (sic) Overbeke
Benedictus Verslipe
Pieter Callewaert
F. van Overbebeke (sic)
Philippus van Raes
Joannes Abeele
Joseph Jansseune
Carel Wackenier
Jacobus Syoen
Jan Baptiste de Speghel
Felix Marchand
Philippus Haurinck
dit is het tmarck +
Pieter Jonckheere
Joannes Bap(tis)te Jaecques
dit is het marcq +
Jan Bauprez
dit is het maercq +
Josepus (sic) Jacques
Benedictus Jacobus Noez
Joannes Jansseune
J.B. Verslippe
Joseph Igodt

------------------

Eigenaars en molenaars op de Vredesmolen te Klerken

Oprichter-bouwheer

Jacobus Ferdinand Denecker was geboren te Klerken op 4 mei 1736 en overleed er op 17 oktober 1822. Hij was de zoon van Petrus Balthazar Denecker (°Klerken 20.01.1698 - +Klerken 17 mei 173) en Pieternelle Clara Fleurbay (°Staden 1699 - +Klerken mei 1752). Deze ouders huwden te Klerken op 10 november 1723. Vader Petrus Balthazar Denecker huwde een tweede keer te Klerken op 6 juni 1757 met Marie Catherine Callewaert (+Klerken 01.10.1784).
Jacobus Ferdinand Denecker huwde te Klerken op 7 februari 1764 met Maria Joanna (Marie Anne) Cappelle, geboren te Westrozebeke in 1742. Zij was de dochter van Jacobus Cappelle (°ca. 1708 - +Westrozebeke 05.01.1801) en Petronella Sys (+Westrozebeke, 12.01.1780). Ze kregen 11 kinderen.
1. Maria Anna Theresia Denecker (°Klerken 10.12.1764 - +Klerken 15.09.1848)
2. Catharina Seraphina Denecker, zie hierna.
3. Maria Theresia Denecker (°Klerken 10.10.1767 - +Esen 15.09.1848)
4. Jean Baptiste Denecker (°Klerken 14.08.1769 - +Esen 12.11.1838)
5. Cecilia Francisca Denecker (°Klerken 22.10.1771 - +KLerken 21.08.1818)
6. Isabella Clara Denecker (°Klerken 22.04.1773 - +Esen 18.05.1850)
7. Coleta Eugenie Denecker (°Klerken 02.03.1775 - +Klerken 07.05.1827)
8. Alexander Josephus Denecker (°Klerken 02.03.1775)
9. Camilla Denecker (°Klerken 09.03.1776)
10. Eugenia Coleta Doom (°Klerken 25.03.1778)
11. Ludovicus Josephus Denecker (°Klerken 31.12.1782 - +Klerken 26.10.1783)

Dochter Catharina Seraphina Denecker was geboren in Klerken op 17 maart 1766 en overleed in Hooglede op 27 juni 1823 (begraven op 28 junji).
Zij huwde te Klerken op 16 september 1788 met Joannes Baptiste Doom, geboren te Hooglede op 23 januari 1756 en er overleden op 12 februari 1833.

Ouders van Joannes Baptiste Doom:
Petrus Franciscus Doom, geboren in Hooglede op 12 november 1716 (gedoopt op dezelfde dag). Huwde in Hooglede op 12 januari 1747 met Maria Catharina De Vriendt, geboren in Hooglede op 25 april 1717 en er overleden op 18 januari 1791 (begraven op 20 januari).  Zeven kinderen Doom.

Ouders van Petrus Franciscus Doom:
Mattheus Doom, gehuwd met Petronilla Vereecken.

De elf kinderen van Joannes Baptiste Doom en Catharina Seraphina De Necker:
1. Pieter Joannes Doom (+Esen 18.10.1857)
2. Ludovicus Doom (°Hooglede 09.04.1792 - +Klerken 10.04.1795)
3. Maria Catharina Doom (zie hierna)
4. Eugenia Coleta Doom, landvrouw (°Hooglede 13.05.1799 - +Gits 18.01.1836).
Gehuwd te Hooglede op 28.01.1835 met Franciscus Vancanneyt, landman (°Gits 16.05.1802 - +Ruiselede 05.09.1893), zoon van Louis Vancanneyt (+Gits 19.01.1829) en Maria Joanna Theresia Meersseman. Franciscus Vancanneyt huwde een tweede maal te Torhout op 18.11.1842 met Catharina Delaey (°Torhout 31.12.1809 - +Gits 08.03.1879), dochter van Jacobus Delaey en Regina Van Wynsberghe.
5. Amelia Dorothea Doom (°Hooglede 03.10.1801)
6. Barbara Doom (°Hooglede 30.03.1803 - +Esen 28.11.1837)
7. Lucia Fidelia Doom (°Hooglede 09.12.1804 - +Hooglede 10.12.1804)
8. Juliana Cecilia Doom (°Hooglede 16.02.1808).
9.
10.
11.

Dochter Maria Catharina Doom was geboren te Hooglede in 1795 en overleed na 1862.
Zij huwde te Klerken op 23 november 1825 met Pieter Joannes Vandenbussche,
geboren te Dikkebus in 1797. Laatstgenoemde werd burgemeester van Klerken.

Kinderen van Pieter Joannes Vandenbussche en Maria Catharina Doom:

1. Lucia Vandenbussche, kloosterlinge te Ruiselede

2. Octavia Seraphina Vandenbussche, geboren in 1828 en overleden in 1890. Zij was gehuwd met Joannes Baptista Carton, geboren te Sint-Baafs-Vijve op 21 mei 1827 en overleden te Gent op 12 februari 1903.
Kinderen:
- Maria Antoinette Josephine Loiuse Carton (°1860 - +Sint-Michiels 14.05.1949)
- Alice Carton (°1864-+1905), gehuwd met Guillaume Bouvier van Cuyck
- Helena Anna Nathalia Carton (°Sint-Eloois-Vijve 16.10.1868 - Gent 09.09.1876)
- Augusta Carton (°1871 - 06.01.1936), gehuwd te Gent op 25 april 1896 met Joseph Jean Marie Raemdonck van Megrode (°Lokeren 06.04.1861 - +Brussel 27.06.1921). Hij was de zoon van Louis Auguste Raemdonck van Megrode, bierbrouwer (°Lokeren 08.06.1808 - Lokeren 28.12.1891) en van Justine Joanna Lapeer (°Lokeren 09.02.1832 - +Lokeren 21.05.1880). Deze ouders waren gehuwd te Lokeren op 26 juni 1856. Over de familie Raemdonck van Megrode: zie verder hierna.

3. Nathalia Vandenbussche, geboren in 1829 en overleden in 1907.

4. Ludovicus (Louis) Vandenbussche werd olieslager op de Vredesmolen. Hij werd geboren in 1830, bleef ongehuwd en overleed te Klerken op 25 januari 1899. Tot aan zijn overlijden was hij burgemeester van Klerken.

5. Idonia Rosalia Victoria Vandenbussche (°Klerken 19.07.1836 -+Emelgem 17.03.1901). Zij huwde te Klerken op 19 juli 1862 met Dominicus Augustinus (Louis) Vandemoortele, olieslager te Emelgem, geboren te Emelgem op 14 december 1815 en er overleden op 30 mei 1877. Hij was de zoon van Ludovicus Vandemoortele, molenaar (°Pittem 17.01.178 - +Emelgem 28.10.1821) en van Regina (Reine) Desmet (°Emelgem ca. 1780 - +Emelgem 14.04.1862). Het koppel was gehucht te Emelgem op 21 augustus 1805.
Dochter:
Leontine Maria Theresia Vandemoortele, geboren te Emelgem op 11 oktober 1866 en overleden te Brussel op 8 september 1951. Hij was te Emelgem gehuwd op 21 mei 1891 met Achille Remigius Delaere, ingenieur, geboren te Bavikhove op 1 januari 1865 en overleden te Gent op 26 augustus 1922.
Hun kinderen:
1. Paul Delaere, (°Emelgem, 18.09.1892 - +Gent 03.09.1893)
2. André Delaere (°Gent 24.10.1893 - +Etterbeek 09.12.1974)
3. Henri Delaere (°ca. 1894)
4. Anna Rosa Maria Josepha (Annette) Delaere (°Gent 24.05.1895 - +Brussel 05.09.1974), gehuwd met
5. Jacques Delaere, jezuïet-missionaris in Kongo (°Gent 29.05.1898 - +Kikvit Bandundu, Kongo-Kinshaha)

Jean Raemdonck van Megrode, advocaat, geboren te Lokeren op 10 juli 1909 en overleden te Knokke-Heist op 25 juli 1986. Hij was de zoon van Joseph Jean Marie Raemdonck van Megrode (°Lokeren 06.04.1861 - +Brussel 27.06.1921) en van Augusta Carton (°1871 - 06.01.1936)(zie hoger). Deze ouders waren gehuwd te Gent op 25 april 1896.
Jean Raemdonck van Megrode huwde op 4 september 1934 met Cécile Marie Louise Alexandrine Braun, geboren te Brussel op 9 oktober 1912 en overleden te Knokke-Heist op 7 april 1996. Zij was de dochter van Augustin Braun, militair auditeur (°Elsene 11.10.1887 - Dinant 27.06.1969) en Madeleine De Bontridder (°Vilvoorde 28.08.1887 - + Sint-PIeters-Woluwe 31.03.1979).
Kinderen:
1. Jacques Marie Joseph Ghislain Raemdonck van Megorde, advocaat (°Sint-Agatha Berchem 15.09.1935), gehuwd te Vorst op 22 augustus 1964 met Monique Marie Ghislaine Josée Meyers (°Hasselt 27.03.1932 - +La Louvière 27.11.2008). Kinderen: Savina Raemdonck van Megrode en Jean-David Raemdonck van Megrode, gehuwd met Geraldine Van den Brande (kinderen: Damasine, Saphia, Athenaïs)
2. "Jean-Pierre" Joseph Ghislain Raemdonck van Megrode, gehuwd met "Bernadette Marie Louise Solange Van de Moortele. Zij was de dochter van "Jean-Baptist" Van de Moortele, ingenieur bij Usine Bergougnan te Gent (°Izegem 16.05.1905 - +Sint-Lambrechts-Woluwe 10.11.1991) en van Marie-Hélène "Marielle" Léonie Fernande Keusters (°Surbiton (GB) 30.06.1916 - +Sint-Lambrechts-Woluwe 10.02.2008).
Uitgeweken naar Argentinië.
Drie kinderen:
a. Pablo Juan Raemdonck van Megrode, gehuwd met Anna Pivovarova
b. Helana Raemdonck van Megrode, gehuwd met Pablo Alexandro Irizar (kinderen: Ana Maria "Anna" Irizar en Santiago Leon Irizar)
c. Eduardo Raemdonck van Megrode
3. Philippe Raemdonck van Megrode (°28.05.1940 - +Brussel 03.11.1945)
4. Michel Raemdonck van Megrode, gehuwd met Maria Theodora Valdebenito.
Uitgeweken naar Argentinië
Kinderen:
a. Claudia Alexandra Raemdonck van Megrode, gehuwd met Juan Pablo Diaz (kinderen: Vicente, Benita)
b. Miguel Raemdonck van Megrode (kinderen: Camilla, Bautista, Pedro)
c. Cécilia Raemdonck van Megrode
d. Solange Raemdonck van Megorde
5. Xavier Philippe Marie Joseph Ghislain Raemdonck van Megrode, gehuwd met Anna Van Tichelen
Kinderen:
a. Laurence Raemdonck van Megrode, gehuwd met Frédéric Thys (kinderen: Guillaume, Alexandrine, Hippolyte)
b. Olivier Raemdonck van Megrode, gehuwd met Dorothée d'Hoop.

--------------

De familie Vandemoortele en de molens van Gullegem, Emelgem en Klerken (Guido SMEYERS)

Carolus Ludovicus Casimerus Vandemoortele, butienpoorter van Menen en molenaar te Gullegem (latere molen Van Hecke), geboren te Gullegem op 28 augustus 1720, overleden te Gullegem op 2 mei 1801
gehuwd met Maria Dorothea Van Acker, geboren te Gullegem op 8 november 1720, overleden te Gullegem op 15 maart 1786

Acht kinderen, waaronder:
Joannes Baptista Vandemoortele, geboren te Gullegem op 10 november 1749, overleden te Pittem op 18 oktober 1788, gehuwd te Pittem op 9 september 1772 met Marie Jacoba Soenen, geboren te Pittem rond 1748, overleden te Pittem op 12 april 1835

Kinderen van Joannes Baptista Vandemoortele en Marie Jacoba Soenen:

1. Ludovicus Vandemoortele, olieslager op de oliemolen Vandemoortele te Emelgem, geboren te Pittem op 17 januari 1778, overleden te Emelgem op 28 oktober 1821 gehuwd met Regina Desmet, geboren te Emelgem rond 1780, overleden te Emelgem op 14 april 1862

2. Barbara Vandemoortele, geboren te Pittem rond 1784, overleden te Pittem op 18 januari 1825, gehuwd te Pittem op 28 augustus 1816 met Frans Dereuck, geboren te Pittem rond 1782

3. Clement Vandemoortele, geboren te Pittem op 3 maart 1787 gehuwd te Hooglede op 6 okober 1813 met Isabella Clara Deceuninck, geboren te Hooglede op 16 november 1784. Zij was de dcohte van Petrus Jospehus Deceuninck, overleden in Hooglede op 3 augustus 1817 en gehuwd met Maria Theresia D'Haene.

Kinderen van Ludovicus Vandemoortele en Regina Desmet:

A. Louis Vandemoortele, burgemeester van Emelgem, olieslager op de Oliemolen Vandmoortele te Emelgem, geboren te Emelgem op 3 oktober 1806, overleden te Emelgem op 25 december 1877, gehuwd te Kooigem op 13 november 1866 met Clothilde Glorieux, geboren te Kooigem op 2 april 1834, overleden te Emelgem op 14 augustus 1914

B. Henrica Vandemoortele, geboren te Emelgem rond 1812, overleden te Emelgem op 28 januari 1858

C. Melania Vandemoortele, geboren te Emelgem op 3 april 1814, overleden te Emelgem op 3 maart 1815

D. Dominicus Augustinus Vandemoortele, koopman en olieslager te Emelgem, geboren te Emelgem op 14 december 1815, overleden te Emelgem op 30 mei 1877, gehuwd te Klerken op 29 juli 1862 met Rosalia Victoria Vandenbussche, dochter van Pieter Joannes Vandenbussche-Doom (°Dikkebus 1797) die olieslager werd op de Vredesmolen en later burgemeester werd van Klerken. Rosalia Victoria Vandenbussche was   geboren in Klerken op 19 juli 1836 en overleed in Emelgem op 17 maart 1901

E. Franciscus Vandemoortele geboren rond 1820, overleden in Emelgem op 26 mei 1836

Kinderen van Dominicus Augustinus Vandemoortele en Rosalia Victoria Vandenbussche:
a. Emile Marie Octavie Van de Moortele, geboren te Emelgem op 6 mei 1863, overleden te Ronse op 20 februari 1943 gehuwd met Cecile Ameye

b. Marie Natalia Augustina Vandemoortele, geboren te Emelgem op 27 augustus 1864, overleden in 1942

c. Joseph Charles Marie Vandemoortele, geboren te Emelgem op 18 september 1865 gehuwd met Maria Irma Joseph De Corgny.
Dochter: Rosa Van de Moortele

d. Leontina Maria Theresia Vandemoortele, geboren te Emelgem op 11 oktober 1866, overleden te Brussel op 8 september 1951 gehuwd te Emelgem op 21 mei 1891 met Achilles Remigius Delaere, eigenaar in 1902-1922 van de huidige Vredesmolen in Klerken, geboren te Arseui op 1 januari 1865, overleden te Gent op 26 augustus 1922.

e. Marie Clothilde Van de Moortele, geboren te Emelgem op 3 februari 1868, overleden te Emelgem op 10 maart 1868

f. Hubert Jean Marie Clothilde Auguste Van de Moortele, geboren te Emelgem op 29 augustus 1869     overleden op 29 november 1949, gehuwd op 17 augustus 1898 te Izegem met Jeanne Victorine Ameye    geboren te Izegem op 3 november 1876, overleden te Antwerpen op 5 november 1948.

g. Lucie Marie Clementine Van de Moortele, geboren te Emelgem op 6 september 1870, overleden te Emelgem op 9 november 10

h. Prosper Vandemoortele, geboren op 23 maart 1871, overleden op 8 februari 1916.

Kinderen van Achilles Remigius Delaere en Leontina Maria Theresia Vandemoortele:

* Paul Delaere, geboren te Emelgem op 18 sepember 1892, overleden te Gent op 3 september 1893
* André Delaere, geboren te Gent op 24 oktober 1893, overleden te Etterbeek op 9 december 1974
* Henri Delaere, geboren rond 1894
* Anna Rosa Marie Josepha Delaere, geboren te Gent op 24 mei 1895, overleden te Brussel op 5 september 1974
* Jacques Delaere, geboren te Gent op 29 mei 1898, overleden als jezuïet-missionaris in Kikwit (Kongo)  

Kinderen van Hubert Jean Marie Van de Moortele en Jeanne Victorine Ameye:

* Hubert Louis Léontine Emile Marie Van de Moortele, geboren te Izegem op 10 juni 1899, overleden te Ronse op 13 juli 1966, gehuwd met Marie Antoinette Lesenne

* Thérèse Marie Camilel Nathalie Rosalie Van de Moortele, °Izegem 21 maart 1901, overleden te Antwerpen op 14 september 1999

* Pierre Van de Moortele, geboren te Izegem op 28 september 1901, overleden te Gent op 16 januari 1966 gehuwd met Ninie Simoens, geboren in 1911, overleden in 1995

* Jean Baptiste Van de Moortele, ingenieur, geboren te Izegem op 15 mei 1905, overleden op 10 november 1991

----------------

Klerken. De Vredesmolen ernstig bedreigd. Herstel bijzonder dringend.
Met de storm van 18 januari is er bij de Klerkense Vredesmolen een ernstig risico ontstaan: door het neerkomen van een stuk muur is de kegelvormige muurstut weggevallen, de opstaande muren zijn niet meer onderling verbonden. Lieven Denewet, lid van de Vriendenkring Vredesmolen Klerken en een autoriteit in West-Vlaanderen wat betreft molens, heeft al onmiddellijk gereageerd t.a.v. het gemeentebestuur en de dienst Onroerend Erfgoed van de Vlaamse Overheid.
De door de storm ontstane opening aan westzijde, moet voorlopig onmiddellijk kunnen opgevuld worden met snelbouwstenen, is zijn advies. Het Schepencollege kwam reeds in spoed bijeen. De Vriendenkring Vredesmolen Klerken - ontstaan uit de Dorpsraad die in 1999 de bescherming van de molenruïne als oorlogsmonument gedaan kreeg (focuste de voorbije jaren op herdenkingsplechtigheden aan de molen en Open Monumentendag, in afwachting van de beloofde consolidatie door de eigenaar, de gemeente. Bij die werken kan 80% steun bekomen worden van de Vlaamse Overheid en de Provincie voor het project. Na een moeizame weg bij het opmaken van het dossier waarmee nu uiteindelijk een ontwerper kan aangesteld worden, heeft een felle storm er thans voor gezorgd dat er dringend moet ingegrepen worden.
De Vriendenkring Vredesmolen Klerken is ervan overtuigd dat zij ook haar rol moet kunnen spelen in de procedure tot versterken en verfraaien van de ruïne, naast het houden van de serene herdenkingsvieringen aan de molen, die door veel Oud-strijdersverenigingen erg gewaardeerd zijn. De dorpsraad heeft destijds in samenwerking met de overgrote meerderheid van de bevolking (petitie met ruim 600 handtekeningen) geijverd voor een waardig oorlogsmonument gelegen op een slagveld waar meer dan 500 soldaten sneuvelden voor onze vrijheid.
De Vriendenkring Vredesmolen Klerken wil deze doelstelling verder zetten en er samen met de gemeente voor ijveren dat dit monument (uitkijkpost van Duitse leger in WOI), omringd door een ‘onzichtbaar kerkhof’, een plaats is die men in stilte kan bezoeken. Een plaats waar men een terugblik krijgt op het verleden, en waar een verlangen wordt opgeroepen naar vrede onder mensen en volkeren. Geen trekpleister voor gemotoriseerd verkeer, maar een afgelegen plaats zoals nu, waar wandelaars en fietsers (één wandelroute en vier fietsroutes komen er voorbij) ingetogen kunnen halt houden. Indien een ledenvergadering van de Vriendenkring Vredesmolen Klerken zal doorgaan, zal dit bekend gemaakt worden.
(voor de Vriendenkring, Eric B.)

"Storm beschadigt monument".
De Vredesmolen van Klerken-Houthulst, één van de inzendingen van de Monumentenstrijd, heeft de afgelopen dagen veel averij opgelopen. Het Monument dat binnenkort door de Vlaamse Overheid Cel Onroerend Erfgoed als oorlogsrelict zou geconsolideerd worden, is nu van boven tot onder voorzien van een metersbrede scheur. De stenen molen dateert uit 1879 en deed tijdens de Eerste Wereldoorlog dienst als Duitse uitkijkpost.
In de nabijheid werden windsnelheden van 127 km/u gemeten. Allicht is een noodprocedure de enige mogelijke redding. Het gemeentebestuur van Houthulst dat eigenaar is van het monument heeft dit punt met spoed behandeld. Het College van Burgemeester en Schepenen hoopt dat een dergelijke spoedprocedure vooralsnog kan verhinderen dat een volledige teloorgang plaatsgrijpt.

------------------

Bescherming als monument en als dorpsgezicht

Ministerieel besluit houdende vaststelling van een ontwerp van lijst van voor bescherming vatbare monumenten, stads- en dorpsgezichten.
De Vlaamse minister van Cultuur, Gezin en Welzijn.
Gelet op de wet van 7 augustus 1931 op het behoud van monumenten en landschappen;
Gelet op het decreet van 3 maart 1976 tot bescherming van monumenten, stads- en dorpsgezichten gewijzigd bij decreet van 22 februari 1995;
Gelet op de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen, gewijzigd bij bijzondere wet van 8 augusutus 1988, inzonderheid artikel 6 §1, 1, 7°;
Gelet op het besluit van de Vlaamse regering van 19 december 1997 tot bepaling van de bevoegdheden van de leden van de Vlaamse regering.

Besluit

Artikel 1. Het ontwerp van lijst van de volgende voor bescherming vatbare monumenten, stads- en dospgezichten, wordt vastgesteld overeenkomstig de bepalingen van het decreet van 3 maart 1976, gewijzigd bij decreet van 22 februari 1995;
Wagens zijn historische en industrieel-archeologische waarde:
- Als monument:
stenen windmolenruïne van de vm. graan- en oliewindmolen,
gelegen te
Houthust (Klerken), Molenweg 10;
bekend ten kadaster:
Houthulst, 4e afdeling, sectie A, perceelnummer(s) 488C.
De historische en industrieel-archelogische waarde van het monument wordt als volgt omschreven:
Als zeldzaam restant van een in 1879 gebouwde stenen stellingmolen - vanaf 1880 van een stoommachine voorzien graan- en oliemolen - die tijdens de Eerste Wereldoorlog als Duitse observatiepost fugeerde en in 1918 door beschietingen zwaar werd beschadigd, aldus overblijvend als een baken en een materiële getuige van de strategische rol die deze en andere windmolens van de frontstreek in de periode 1914-18 opgedrongen kregen.
Wegens zijn historische en industrieel-archeologische waarde:
- Als dorpsgezicht
de omgeving van de stenen windmolenruïne met moelnhoeve, gelegen te Houthulst (Klerken), Molenweg 10; bekend ten kadaster: Houthulst, 4e afdeling, sectie A, perceelnummer(s) 479A, 481G, 485B, 488C, 492A.
De historische en industrieel-archeologische waarde van het dorpsgezicht wordt als volgt omschreven:
als molensite die reeds in 1766 bestond, als goed voorbeeld van een windmolensite gekenmerkt door een onbelemmerde windvang, gelegen op een hoog punt in het landschap en waarop zich nog altijd de molenaarshoeve (XIXA) bevindt die met de molen een historische band heeft en als een beeldbepalend element een sterke visuele band met de molen bezit.

Art. 2. - Mogelijk op te leggen erfdienstbaarheden:
De beschikkingen van het besluit van de Vlaamse regering van 17 november 1993 tot bepaling van de algemene voorschriften inzake instandhouding en onderhoud van monumenten en stads- en dorpsgezichten (Belgisch Staatsblad 10 maart 1994).

Brussel, 9 juni 1998.
Vlaamse minister van Cultuur, Gezin en Welzijn,
(Get.) Luc Martens

--------------------------------

Aanbesteding instandhoudingswerken.
Vredesmolen Klerken - restauratie fase 1 : dringende instandhouding van de molenruïne
Intekendatum: 16.04.2008, 10 u. 30
Molen: Klerken (Houthulst, W.-Vl.), Vredesmolen -stenen stellingmolen, oorlogsruïne
Bouwheer:Gemeente Houthulst
Ontwerper: Ir.-architect Dries Vanhove, Krombeke
Aard van de opdracht: Restauratie fase 1: dringende instandhouding van de molenruïne
Inrichten van de werfplaats; afgraven van de teelaarde rond de mlenromp om een vlakke werkvloer te creëren; delven van een proefsleuf (onderzoekspunt om o.m. te peilen naar de diepte van de funderingen); ruimen van het steenpuin; gieten van een betonplaat voor de werkstelling; plaatsen van deze stellingen rond de molenromp om de muurrestanten vast te hechten. De buizenstellingen blijven staan en komen nog van pas tijdens de tweede fase.
o/cat. D24, kl. 2, cat. 11 of 19 of 23; 45 werkdagen
Plaats aanbesteding: Raadzaal van het gemeentehuis, Markt 1, 8650 Houthulst
Offertes: Vandekerckhove Monument nv, Ingelmunster, 181.336,14 euro; Aquastra bvba, Wevelgem, 210.519,12 euro
Toewijzing: Vandekerckhove Monument nv, Ingelmunster, 219.417 euro

Intekendatum: 22.09.2011, 11 u.
Molen: Klerken (Houthulst, W.-Vl.), Vredesmolen -stenen stellingmolen, oorlogsruïne
Bouwheer:Gemeente Houthulst
Ontwerper: Ir.-architect Dries Vanhove, Krombeke
Aard van de opdracht: Restauratie fase 2: consolidatie en restauratie, o/cat. D24, kl. 4, cat. 11 of 19 of 23, 160 werkdagen
Plaats aanbesteding: Raadzaal van het gemeentehuis, Markt 1, 8650 Houthulst

--------------

De Molen van Clerken

Vier jaren stonden wij aan den IJzerstroom,
Terug naar onze haardstede, scheen ons een droom.
Maar in de verte konden wij bemerken,
't Bos van Houthulst en de molen van Clerken.
Wanneer zouden wij eindelijk daarheen kunnen gaan,
Naar die gemeente die schenen niet meer te bestaan.
Wat zou dat alles kosten aan heldenmoed,
Hoevelen van ons gingen vergieten hun jong bloed.
En meteens op 28 september werd er bevolen,
Mannen, recht vooruit naar Clerken en zijn molen.
Als helden zou er onverpoosd gestreden,
Zoals, wie weet, nooit in het verleden.
Wij wilden veroveren ons geliefd plekje land,
Clerken en zijn molen ontrukken aan de vijand.
Maar de vrijheidsrekening was zo groot,
Dat velen ze betaalden met de dood.
Vlamingen en Walen streden hier zij aan zij,
Hand in hand stonden zij steeds in de eerste rij.
Geliefde inwoners van Clerken vergeet het nooit,
't Is met Belgisch bloed dat uw gemeente werd besproeid.
En nu een smeekbede: O Goede God
Geef aan ons Oud-Strijders dat groot genot,
Opdat wij hier nog lange jaren mogen komen,
Ter herinnering aan onze Molen.

A. De Coninck

Het gedicht werd geschreven door A. De Coninck, die als soldaat in het 3de Linieregiment de slag om de bevrijding van de molen op 28-29 september 1918 meemaakte. Hierdoor kunnen we in zijn tekst een grote emotionele betrokkenheid ervaren. Anderzijds wil de dichter, als oudstrijder, zijn herinneringen aan ons vertellen in de ware zin van het worod, zodat zijn schrijven veel weg heeft van een verhaal. Enkel de rijmpjes geven aan dat het toch om een gedicht gaat. De Coninck spreekt duidelijk in termen van heldenmoed. Dat gevoel werd op (militaire) herdenkingen steeds bespeeld. De oudstrijder beklemtoont de gezamenlijke strijd van Vlamingen en Walen en de molen werd met "Belgisch" blfoed veroverd.

Bron: Lieven Denewet, "West-Vlaamse molens op rijm - 4. Klerken, Vancoillies molen", Mededelingenblad Werkgroep West-Vlaamse Molens, XIV, 1998, 4, p. 205.

 

Literatuur

Archieven
Algemeen Rijksarchief Brussel, Raad van Financiën, nr. 1875 (octrooi van 1766).
Algemeen Rijksarchief Brussel, Raad van Financiën, nr. 1932 (octrooi van 1791).

Werken
- "80 jaar na de bevrijding van Vancoillies molen te Klerken. Herdenkingsbrochure", Klerken, 1998.
- Cornilly Jeroen, "Monumentaal West-Vlaanderen. Beschermde monumenten en landschappen in de provincie West-Vlaanderen. Deel III. Arrondissementen Brugge, Diksmuide, Oostende en Veurne, Brugge, 2005, p. 101.
J. De Gryse, "Archeologisch onderzoek Vredesmolen Klerken", Rapport. 2009 (Dossiernummer RO-Vlaanderen 2008/235 - Verantwoordelijke: CAI LLOMBAERT).
- Demarée Jos, "Oorlog in den Belgique. Het oorlogsdagboek van schoenmaker Felicien Vanhove uit Zarren 1914-1917", uitg. De Klaproos.
- Denewet Lieven, "Dorpsraad Klerken redt molenruïne als oorlogsmonument", in: Molenecho's, XXVI, 1998, p. 70-77.
- Denewet Lieven, "West-Vlaamse molens op rijm - 4. Klerken, Vancoillies molen", Mededelingenblad Werkgroep West-Vlaamse Molens, XIV,  1998, 4, p. 205.
- Devliegher Luc, "De molens in West-Vlaanderen", Tielt/Weesp, 1984, p. 222-223 (Kunstpatrimonium van West-Vlaanderen, 9).
- Holemans Herman, West-Vlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1980, Deel IV, Gemeenten K-L, Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1997.
- Jacobs Mariette, "Zij, die vielen als helden... Inventaris van de oorlogsgedenktekens van de twee wereldoorlogen in West-Vlaanderen", deel 2, Brugge, 1996, p. 174.
- Janssen J., Klerken in de "gôen ouden tijd", uitgave in eigen beheer, 1964.
- Maes Jozef, De gewezen molen van Klerken, in: De Belgische Molenaar, LXI, 1966, p. 320-321.
- Missiaen H. & Vanneste P. m.m.v. Gherardts F., Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Houthulst, Deelgemeenten Jonkershove, Klerken en Merkem, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL24, 2006.
- (Smet L.), "Klerken. Molenromp te koop", in: Molenecho's, VI, 1978, nr. 1, p. 2.
- Vanhove Dries, "Restauratie en consolidatie van de Vredesmolen te Klerken. Motivering hoogdringendheid fase 2 restauratiewerken", Monument tijdingen, XLIII, 2012, 1, p. 4665-4668.

Persberichten
KRV, "Vredesmolen", in: Het Nieuwsblad, 26.01.2008.
Ronny Vanhooren, "Geen dure werken aan Vredesmolen. Kleine herstelling moet volstaan tot definitieve restauratie", in: Het Nieuwsblad, 19.02.2007.
KRV, "Molen"; in: Het Nieuwsblad, 26.04.2007.
KRV, "Stormschade aan Vredesmolen wordt hersteld", in: Het Nieuwsblad, 22.11.2007.
KRV, "Vredesmolen scheurt door zwaar weer", in: Het Nieuwsblad, 25.01.2007.
Ronny Vanhooren, "Van Coillies Molen wordt vredesmonument. Vriendenkring en gemeente willen molen van ondergang redden", in: Het Nieuwsblad, 19.08.2006.
AV, "Stervende Vredesmolen gered", in: Het Nieuwsblad, 14.06.2002.
Ronny Vanhooren, "Vredesmolen blijft baken in landschap. Tentoonstellingsruimte en gedenkteken herdenken WOI", in: Het Nieuwsblad, 28.03.2008.
KRV, "Vredesmolen", in: De Standaard, 06.05.2008.
KGC, "Klerken herdenkt Eerste Wereldoorlog. Speciale postzegel", in: Krant van West-Vlaanderen, ed. Kust, 19.09.2008.
KRV, "Vredesmolen", Het Nieuwsblad, 22.09.2008.
KGC, "Werken aan Vredesmolen van start", in: Krant van West-Vlaanderen, ed. Kust, 05.09.2008.
KRV, "Vredesmolen in slechtere staat dan gedacht", in: Het Nieuwsblad, 23.12.2008.
Ronny Vanhooren, "'Hier sneuvelden meer dan 500 Belgen'. Vredesmolen wordt gerenoveerd voor herdenking Eerste Wereldoorlog", Het Nieuwsblad, 25.09.2009.
Ronny Vanhooren, "Structuur moet ruïne verstevigen. Vredesmolen krijgt metalen skelet", in: Het Nieuwsblad, 14.09.2010.
KGC, "Herdenkingsplechtigheid V Dag", in: De Weekbode, ed. West, 16.04.2010.
DCJ, (Verslag gemeenteraad Houthulst), De Weekbode, ed. West, 28.05.2010.
KGC, "Vriendenkring Vredesmolen Klerken is 10 jaar actief. Vredesmolen wordt stille getuige", in: De Weekbode, ed. West, 16.04.2010.
KGC, "Voordracht over de Vredesmolen. Geheimen onthuld", in: De Weekbode, ed. West, 15.01.2010.
KGC, "Molen moet blijvend symbool van de vrede worden. Geheimen molen bijna onthuld", in: De Weekbode, ed. West, 16.10.2009.
KGC, "Vriendenkring Vredesmolen houdt algemene vergadering", in: De Weekbode, ed. West, 18.09.2009.
KGC, "Herdenking V-dag", in: De Weekbode, ed. West, 17.04.2009.
KGC, "Vredesmolen in een plastic jasje", in: De Weekbode, ed. West, 13.03.2009.
DCJ, "Gemeente presenteert 8ste begroting zonde belastingverhoging. "Schuldenlast daalt", in: De Weekbode, ed. West, 09.01.2009.
KGC, "Vredesmolen wordt wat kleiner", in: De Weekbode, ed. West, 02.01.2009.
DCJ, "Molens kosten veel geld", in: De Weekbode, ed. West, 19.12.2008.
KGC, "Herdenking V-dag", in: De Weekbode, ed. West, 18.04.2008.
KGC, "Consolidatiewerken Vredesmolen deze zomer opgestart. Werken in twee fasen", in: De Weekbode, ed. West, 04.04.2008.
KGC, "Vriendenkring Vredesmolen Klerken houdt algemene ledenvergadering", in: De Weekbode, ed. Kust, 14.03.2008.
Ronny Vanhooren, "Leerlingen basisschool Klerken leren rond Vredesmolen. Studenten ontwerpen didactische pakketten", Het Nieuwsblad, 08.06.2011.
KGC, "Studenten Katho ontsluiten site. Vredesmolen leeft", in: De Weekbode, ed. West, 03.06.2011.
ACK, "Paul Vanthournout (Klerken). 'Verenigingen hebben goed contact met bestuur", Krant van West-Vlaanderen, ed. West, 14.10.2011.
ACK, "Werken beginnen in november. Vooruitgang voor molen", Krant van West-Vlaanderen, ed. West, 14.10.2011.
"Geen massatoerisme", Krant van West-Vlaanderen, ed. West, 04.11.2011.
BS, "400.000 euro voor bewaren ruïne van Vredesmolen in Klerken", focus-wtv.be, 28.2.2011.
Ronny Vanhooren, “Vredesmolen krijgt Vlaamse subsidie”, Het Nieuwsblad, 29.12.2011.
ACK, “Subsidie van 409.484 euro voor Vredesmolen. “Eindelijk verder werken”, Krant van West-Vlaanderen, 30.12.2011.
Ronny Vanhooren, "Vredesmolen krijgt uniek uitkijkplatform. Monument na 15 jaar vechten eindelijk gerestaureerd", Het Nieuwsblad, 11.04.2012.
"400.000 euro voor conservatie Vredesmolen in Klerken", archeonet.be (erf-goed.be), 29.12.2011.
"Molen klaar tegen 2014?" Het Wekelijks Nieuws, 25.01.2013.
Ronny Vanhooren, "Duivenpoep verhindert opening van Vredesmolen. Gemeente schakelt valkenier in om duiven en kauwen te verjagen", Het Nieuwsblad, 04.10.2013.
KRV, "Valkenier verjaagt duiven en kauwen die molen onder poepen. Vredesmolen opent in juni dankzij valken", Het Nieuwsblad, 12.02.2014.
GUS, "Minister bezoekt Vredesmolen en militaire begraafplaats", Het Nieuwsblad, 16.04.2014.
GF, "Minister Bourgeois beklimt als eerste de Vredesmolen", De Weekbode, 18.04.2014.
KRV, "Minister Bourgeois bezoekt Vredesmolen", Het Nieuwblad, 19.04.2014.
KRV, "HoLaPoSta houdt zomerzoektocht rond WOI", Het Nieuwsblad, 21.06.2014.
"Vredesmolen opent officieel op 21 juni", De Weekbode, 13.06.2014.
ACK, “Geert Bourgeois op officiële opening Vredesmolen”, De Weekbode, 27.06.2014.
KRV, "Vredesmolen eindelijk open na debacle met duivenpoep", De Weekbode, 05.07.2014.
"Jongeren hangen bij molen", De Weekbode, 10.10.2014.
"Buurtbewoners bezorgd over molentoeristen", De Weekbode, 13.02.2015.
"Oudstrijders herdenken bevrijding Klerken aan Vredesmolen", De Weekbode, 15.05.2015.
"Feest voor 250-jarige Vredesmolen", Het Wekelijks Nieuws Kust, 19.08.2016.
"Lood gestolen aan Vredesmolen", Het Wekelijks Nieuws, edit. Ieper/Poperinge en edit. Veurne/Diksmuide, 31.03.2017.
JHM, "Dieven stelen koper van Vredesmolen", Het Laatste Nieuws, 29.03.2017.
"Het begon met de speelpleinwerking", Het Wekelijks Nieuws, ed. Westhoek, 26.01.2018.
“Mijn bezieling voor het dorp en de molen blijft”, Het Wekelijks Nieuws, ed. Westhoek, 2.01.2018.
"Vredesmolen maakt zich op voor jubileumjaar", KW, editie Het Wekelijks Nieuws Westhoek, 23.02.2018.
BFR, "Vriendenkring blij met stijgend aantal bezoekers aan molen", Het Nieuwsblad, 27.02.2018.
"Geleid bezoek aan de Vredesmolen en de Wandelexpo", Het Wekelijks Nieuws-Westhoek, 06.04.2018.
23618 resultaten gevonden voor 'molen'.
"Vredesduifjes landen bij de Vredesmolen", Het Wekelijks Nieuws-Westhoek, 18.05.2018.
BFR, "Honderdste herdenking oorlogsslachtoffers nabij Vredesmolen", Het Nieuwsblad, 14.05.2018.
Annie Callewaert, "Oudstrijdersbond Klerken bestaat honderd jaar. "We blijven de geneuvelden uit de wereldoorlogen eren", Krant van West-Vlaanderen, 18.12.2020.

Overige foto's

Vredesmolen, Molen Vandemoortele, Molen Van Coillie, Molen Vandenbussche, Stampkotmolen, Klerken (Houthulst), Foto: Donald Vandenbulcke, Staden, 14.04.2013 | Database Belgische molens
© Foto: Donald Vandenbulcke, Staden, 14.04.2013
Vredesmolen, Molen Vandemoortele, Molen Van Coillie, Molen Vandenbussche, Stampkotmolen, Klerken (Houthulst), Foto: Edwin De Ceuninck, vzw Vriendenkring Vredesmolen Klerken, 28.04.2008 | Database Belgische molens
© Foto: Edwin De Ceuninck, vzw Vriendenkring Vredesmolen Klerken, 28.04.2008
Vredesmolen, Molen Vandemoortele, Molen Van Coillie, Molen Vandenbussche, Stampkotmolen, Klerken (Houthulst), Foto: Jos Demarée, Sint-Andries, september 1979 | Database Belgische molens
© Foto: Jos Demarée, Sint-Andries, september 1979
Vredesmolen, Molen Vandemoortele, Molen Van Coillie, Molen Vandenbussche, Stampkotmolen, Klerken (Houthulst), Toestand net na de eerste wereldoorlog | Database Belgische molens
© Toestand net na de eerste wereldoorlog
Vredesmolen, Molen Vandemoortele, Molen Van Coillie, Molen Vandenbussche, Stampkotmolen, Klerken (Houthulst), De molen voor zijn vernieling. Duitse oorlogsfoto. Coll. Gilbert Deraedt, Leidschendam. | Database Belgische molens
© De molen voor zijn vernieling. Duitse oorlogsfoto. Coll. Gilbert Deraedt, Leidschendam.