Molenechos's Homepage Molenechos.org

Genk-Bokrijk, Vlaanderen - Limburg

Bestaande molen

karakteristiek

Naam
Roskot uit Leisele
Ligging
Bokrijklaan 1
3600 Genk-Bokrijk
Openluchtmuseum Bokrijk
Vlaanderen - Limburg
toon op kaart
Geo positie
50.962692, 5.397629 (Google Streetview)
Eigenaar
Provincie Limburg
Gebouwd
1861 / 1960
Type
Binnenrosmolen
Functie
Korenmolen
Kenmerken
Vierzijdig houten gebouw op bakstenen voet
Gevlucht/Rad
Nog aanwezig
Inrichting
Koningsspil, enkele kamwielen
Toestand
Reconstructie; binnenwerk onvolledig
Bescherming
M: monument,
07.09.1996
Molenaar
Geen
Openingstijden
31 maart-30 sept., dagelijks behalve maandag, tel. 011 265 300, e-mail: bokrijksales @limburg.be
Database nummer
1205
Ten Bruggencatenummer
51205  
Internet bron
Roskot uit Leisele
© Foto: Marnix Bogaert, Marke, 21.07.2004

Beschrijving / geschiedenis

In de brouwerij Comeyne te Leisele (West-Vlaanderen) stond een vierzijdige houten rosmolen die in 1959 door het Openluchtmuseum te Bokrijk verworven en daar sindsdien herbouwd werd. Op de koningsspil is het jaartal 1861, wellicht het bouwjaar van de constructie.
Het gebouwtje meet buiten 6,70 x 6,70 meter. De wanden bestaan uit stijlwerk (op een bakstenen voet) waartegen een beplanking is geslagen.
In het midden draait, op een blauwe natuursteen, de spil die boven aan de ankerbalk bevestigd is; aan de bovenkant van deze spil is het kroonwiel gemonteerd. Op de spil en op een verbindingsbalk staat het jaartal 1861. In de spil komt een inkeping voor die verband houdt met de trekboom waaraan het binnen in de molen lopende paard gespannen was. Het groot wiel is opgebouwd met een kruis met dubbele armen die door verbindingsbalkjes verstevigd zijn en de spil goed omsluiten; daarenboven wordt het wiel gesteund door twaalf schoren tussen de rand van het wiel en de onderkant van de spil. Het kroonwiel heeft buitenwerks een diameter van 3,38 meter en telt 126 kammen die haaks op de rand staan.
Van het drijf- en maalwerk, die zich op de zolder bevonden, bleef niets bewaard. De eigenlijke maalgang ontbeekt. Er bestaat nog een schijfloop (12 staven) in kantelwerk door het kroonwiel aangedreven en gemonteerd op een as met twee wielen waarop een drijfriem kan gelegd worden; dit drijfwerk zou o.m. een graanpletter bediend hebben.

Luc Devliegher & Lieven Denewet

Literatuur

M. Laenen, Openluchtmuseum Bokrijk, Cultura Nostra, Musea in België, Brussel, 1986.
M. Laenen, Gids van het Openluchtmuseum Bokrijk, Brussel, 1989.
Luc Devliegher, "Rosmolens in de Westvlaamse kuststreek", in: Biekorf, LXXVI, 1975-1976, p. 257-360; ook verschenen als monografie (Brugge, Provinciebestuur, 1977, 110 p., Bokrijk, Openluchtmuseum, 1977, 109 p. en Brugge, 1983, 154 p. - 2de herziene uitgave: Provinciaal Museum van het Bulskampveld te Beernem, Katalogen en Bijdragen, 2)";
Luc Devliegher, "Vier Westvlaamse rosmolens te Bokrijk", in: Volkskunde, LXXIX, 1978, p. 199-205; Ons Heem, XXV, 1971, p. 185-186;
Bachten de Kupe, XIII, 1971, p. 104-109;
Bert Van Doorslaer, "Met de stroom mee of tegen de wind in? Molens in Limburg", Borgloon/Rijkel, Provinciaal Centrum voor Cultureel Erfgoed, 1996;
J. Weyns, "Bokrijk (Molenbericht", in: Ons Heem, jg. XIV, 1960, nr. 6 (Hooimaand), p. 222 [De rosmolen uit Leisele is heropgericht in Bokrijk].

Overige foto's

Roskot uit Leisele, Genk-Bokrijk, Foto: Rob Simons, Sint-Huibrechts-Lille | Database Belgische molens
© Foto: Rob Simons, Sint-Huibrechts-Lille
Roskot uit Leisele, Genk-Bokrijk, Foto: Marnix Bogaert, 21.07.2004 | Database Belgische molens
© Foto: Marnix Bogaert, 21.07.2004
Roskot uit Leisele, Genk-Bokrijk, Foto: Marnix Bogaert, 21.07.2004 | Database Belgische molens
© Foto: Marnix Bogaert, 21.07.2004
Roskot uit Leisele, Genk-Bokrijk, Foto: Marnix Bogaert, 21.07.2004 | Database Belgische molens
© Foto: Marnix Bogaert, 21.07.2004
Roskot uit Leisele, Genk-Bokrijk, Foto: Luc Devliegher, 1977 | Database Belgische molens
© Foto: Luc Devliegher, 1977