In de brouwerij Comeyne te Leisele (West-Vlaanderen) stond een vierzijdige houten rosmolen die in 1959 door het Openluchtmuseum te Bokrijk verworven en daar sindsdien herbouwd werd. Op de koningsspil is het jaartal 1861, wellicht het bouwjaar van de constructie.
Het gebouwtje meet buiten 6,70 x 6,70 meter. De wanden bestaan uit stijlwerk (op een bakstenen voet) waartegen een beplanking is geslagen.
In het midden draait, op een blauwe natuursteen, de spil die boven aan de ankerbalk bevestigd is; aan de bovenkant van deze spil is het kroonwiel gemonteerd. Op de spil en op een verbindingsbalk staat het jaartal 1861. In de spil komt een inkeping voor die verband houdt met de trekboom waaraan het binnen in de molen lopende paard gespannen was. Het groot wiel is opgebouwd met een kruis met dubbele armen die door verbindingsbalkjes verstevigd zijn en de spil goed omsluiten; daarenboven wordt het wiel gesteund door twaalf schoren tussen de rand van het wiel en de onderkant van de spil. Het kroonwiel heeft buitenwerks een diameter van 3,38 meter en telt 126 kammen die haaks op de rand staan.
Van het drijf- en maalwerk, die zich op de zolder bevonden, bleef niets bewaard. De eigenlijke maalgang ontbeekt. Er bestaat nog een schijfloop (12 staven) in kantelwerk door het kroonwiel aangedreven en gemonteerd op een as met twee wielen waarop een drijfriem kan gelegd worden; dit drijfwerk zou o.m. een graanpletter bediend hebben.

Luc Devliegher & Lieven Denewet

Literatuur

M. Laenen, Openluchtmuseum Bokrijk, Cultura Nostra, Musea in België, Brussel, 1986.
M. Laenen, Gids van het Openluchtmuseum Bokrijk, Brussel, 1989.
Luc Devliegher, "Rosmolens in de Westvlaamse kuststreek", in: Biekorf, LXXVI, 1975-1976, p. 257-360; ook verschenen als monografie (Brugge, Provinciebestuur, 1977, 110 p., Bokrijk, Openluchtmuseum, 1977, 109 p. en Brugge, 1983, 154 p. - 2de herziene uitgave: Provinciaal Museum van het Bulskampveld te Beernem, Katalogen en Bijdragen, 2)";
Luc Devliegher, "Vier Westvlaamse rosmolens te Bokrijk", in: Volkskunde, LXXIX, 1978, p. 199-205; Ons Heem, XXV, 1971, p. 185-186;
Bachten de Kupe, XIII, 1971, p. 104-109;
Bert Van Doorslaer, "Met de stroom mee of tegen de wind in? Molens in Limburg", Borgloon/Rijkel, Provinciaal Centrum voor Cultureel Erfgoed, 1996;
J. Weyns, "Bokrijk (Molenbericht", in: Ons Heem, jg. XIV, 1960, nr. 6 (Hooimaand), p. 222 [De rosmolen uit Leisele is heropgericht in Bokrijk].