Deze molen werd vóór 1368 opgericht op de Jeker in 'Wijk', niet ver van de kapel van Offelken, door jonker Walter van Betho. Diens vader, eveneens Walter van Betho genoemd, had van het Sint-Servaaskapittel van Maastricht de banale molen en de kleine tienden van Koninksem in erfpacht. De jonge Walter had van ditzelfde kapittel de toelating gekregen om de molen van Koninksem af te breken en hem onder jurisdictie van Tongeren opnieuw op te bouwen, met behoud van de molendwang voor de onderhorigen van Koninksem en mits aan Sint-Servaas een rente te betalen.

Na de familie van Betho en het geslacht van Widooie kwam de Wijkmolen door erfenis en onverdeeldheid in handen van een aantal Tongerse poorters. In de 18e eeuw telde men niet minder dan elf mede-eigenaars (waaronder leden van de families de Schaetzen en de Voet) met ongelijke aandelen, die samen een consortium vormden dat de molen verpachtte en de opbrengst onder de consoorten verdeelde.

In 1829 verkochten de gezamenlijke eigenaars de Wijkmolen aan Bellarmin Haegens, een industrieel uit Gent, die er een textielfabriek van maakte.

Eigenaars na 1829:
- 1829, verkoop: Haegens Bellarmin, industrieel uit Gent
- 1869, verkoop: Nysten-Peters Renierus, molenaar te Tongeren (afkomstig uit Caberg, NL en huurder-molenaar sinds 1849)
- 1884, erfenis: a) Nysten-Vandendael Victor, molenaar te Tongeren, b) Nysten Karel, molenaar te Tongeren
- 1901, deling: Nysten-Vandendael Victor, molenaar te Tongeren
- 1931: de kinderen
- 1932, verkoop: a) Nysten Marie Antoine, molenaar te Tongeren, b) Nysten Marie Jozef, molenaar te Tongeren
- 1942, afstand: Nysten Marie Antoine, molenaar te Tongeren
- 1957: de erfgenamen
- 1958, verkoop: Vanseer-Mulleners Jacques, handelaar te Tongeren
- 2014, eigenaar: Freyns-Dierckx

De Bestendige Deputatie van Limburg keurde op 25 maart 1846 de pegelhoogte van 1,818 m goed.
In 1849 verpachtte Bellarmin Haegens de molen aan de familie Nysten, afkomstig van Caberg bij Maastricht. Deze gingen weer graan malen en werden later de eigenaar. Na meer dan een eeuw in bezit van deze familie te zijn geweest, is het begrijpelijk dat de naam Wijkmolen nog alleen in officiële stukken voortleeft en dat de bevolking deze molen nog steeds de Nystenmolen noemt.

Regelmatig werd hij verbouwd. In 1856 werd er nog een nieuw watermolengebouw opgericht aan de overzijde van de Jeker (op D344a), zodat een dubbelmolen ontstond. Deze korenmolen werd in 1864 nog vergroot, maar werd in 1904 buiten gebruik genomen en ingericht als magazijn.

Ook de oude molenvleugel (op D341) werd in 1874 nog vergroot. In 1960 werd het waterrecht afgeschaft en verdween het sluisgestel. Het molengebouw werd ingericht als huis. De huidige eigenaar is de familie Freyns-Dierckx. De molen is niet beschermd. Rad en binnenwerk zijn verdwenen. Het is herbouwd tot appartementen. Rond de molen kwam een nieuwe sociale woonwijk tot stand. (2005).

Henri BAILLIEN, Lieven DENEWET, Herman HOLEMANS

Literatuur

Lieven Denewet, "Inventaris van de Limburgse watermolens met hun pegelhoogtes (1846-1849)", Molenecho's, 39, 2011, nr. 2;
H. Baillien, "De Wijkmolen van Tongeren", in: Limburg, LIII, 1974, p. 87-108;
Herman Holemans & Werner Smet, "Limburgse watermolens. Kadastergegevens: 1844-1980", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1985;
Bert Van Doorslaer, "Met de stroom mee of tegen de wind in? Molens in Limburg", Borgloon/Rijkel, Provinciaal Centrum voor Cultureel Erfgoed, 1996;
Watermolens Zuid-Limburg", Tongeren, Werkgroep Molenzorg Zuid-Limburg, s.d.
Piet Severijns, "De Wijkmolen te Tongeren", in: Tongerse Annalen, XIV, 2000, 4, p. 70-74.

Persberichten
Richard Vandersmissen, "Gezin koopt huis op wegtracé. Nieuwe woonwijk in Tongeren in de maak", in: Het Nieuwsblad, 17.04.2003.