|
Vroeger waren er minstens tien watermolens op de Ourthe tussen La Roche en Hotton. Momenteel zijn er nog slechts twee overgebleven die nog hun volledige uitrusting bezitten: te Hotton, eigendom van de gemeente, en Jupille, in privaat bezit.
De watermolen van Jupille bestond al in 1548. Toen kreeg een zekere Bertemin, molenaar te Jupille, de "moulin de Cawedevache" van de abdij van Saint-Hubert. Zijn zoon Louis volgde hem op en overleed in 1600. In de 17e eeuw werd de molen na brand herbouwd. Bij deze gelegenheid, werd, volgens de legende, een notelaar geplant die er nog altijd staat (Li gros gaïe).
Deze molen staat getekend op de Ferrariskaart (ca. 1775), bladnummer on line 175 La Roche-en-Ardenne.
De laatste grote verbouwingen gebeurden in de 19e eeuw: dan kreeg de molen zijn huidig uitzicht.
In de Ieperse zondagskrant: "De Toekomst" van 5 september 1869, verscheen op p. 3, onder de titel: "Men schrijft uit Jupille, 1 september", het volgend droevig voorval:
Op maandag 30 augustus 1869 speelde het elfjarig zoontje van molenarin B..., in alle onachtzaamheid alleen in de molen. Toen zijn moeder bezorgd kwam kijken waar hij bleef, heeft zij haar zoontje volledig verbrijzeld en vermorzeld aangetroffen in de molen. Door onachtzaamheid moet het knaapje gegrepen geweest zijn door het kamwerk. De droefheid en wanhoop van de moeder waren dan ook onbeschrijflijk. (Ons medegedeeld door Aimé Smeyers, Alsemberg).
Tot rond 1900 was de molen nog in handen van de familie Orban de Xivry, afstammelingen van de vroegere heren van Jupille. Dan werd de molen gekocht door de familie Cambron en in 1929 door Eudore Berhin, de laatste molenaar die hem uitbaatte tot 1970. Thans is zijn zoon Clément eigenaar. Van de korenmolen is het metalen onderslagrad en het binnenwerk nog aanwezig: diverse werktuigen, luiwerk, riemoverbrenging. Van de vroegere zaagmolen is het binnenwerk uitgebroken en is enkel nog de wateras (zonder rad) zichtbaar. De molen is nog maalvaardig en is op afspraak te bezichtigen.
Het gemeentebestuur van Rendeux heeft in zijn zitting van 30 december 2004, eenparig beslist "d'admettre un avis favorable au classement du moulin de Jupille, du bief en amont et du logis". Vijf jaar later was de bescherming echter nog geen feit...
L. Denewet & A. Smeyers
-----------------
Le Moulin de Jupille remonte à plus de 400 ans puisque Tandel renseigne qu'en 1548, un certain Bertemin, meunier de Jupille, reçu en assence de l'Abbaye de Saint Hubert, le moulin de Cawedevache. Il eut deux enfants dont un fils, Louis, et une fille. Louis fut meunier à Jupille et mourut en 1600.
Une reconstruction, suite à un incendie semble-t-il, eut lieu au XVIIe siècle. A cette occasion, suivant sans doute une légende, fut planté un noyer, "Li gros gaïe" qui existe toujours.
Les dernières transformations remontant au XIXe siècle lui donnent son aspect actuel.
|
Hodister (Rendeux), Luxemburg
