De Molen Van Hecke was aanvankelijk een houten graanwindmolen op torenkot in Kortebroeken, ter hoogte van het huidige huisnummer 57.

Francis Joseph Van Hecke kreeg op 17 april 1858 de toestemming van de Bestendige Deputatie van de provincie Oost-Vlaanderen deze molen op te richten.

In 1877 werd hij vervangen door een stenen korenwindmolen, type bergmolen, op het aangrenzend perceel. Hij werd uitgerust met twee steenkoppels en een haverpletter.

De roeden waren lang en het hekwerk was breed en er waren geen storende gebouwen, zodat ook met kleine windkracht kon gemalen worden.

Opeenvolgende eigenaars
- 1858, opbouw: Van Hecke Francis Joseph, molenaar te Zomergem (op grond van Marquet de Vosselot-Van Bosterhout Hyacinthe Alphonse, rentenier te Gent)
- later, erfenis (van de grond) de weduwe (overlijden van Hyacinthe Marquet de Vosselot)
- 23.08.1867, verkoop: Van Hecke-De Paepe Francis Joseph, molenaar te Zomergem (notaris Claeys)
- 1887, erfenis: de kinderen (overlijden van Francis Joseph Van Hecke)
- 14.04.1896, verkoop: a) Van Hecke Eduard, molenaar te Zomegem, b) Van Hecke Julie, naaister te Zomergem en c) Van Hecke Stefanie, naaister te Zomergem (notaris De Mulder)
- 19.04.1919, verkoop: Van Hecke-Martens Pieter, molenaar te Zomergem (notaris Coucke)
- 15.03.1926, erfenis: de erfgenamen (waaronder de inderen van Pieter) (overlijden van Pieter Van Hecke)
- 14.08.1948, erfenis: de kinderen
- 14.10.1949, deling: Van  Hecke-De Grande Amedé Joseph, zonder beroep te Zomergem (notaris Buysse - wordt beschreven als landgebouw - in 1953 als puinen)
- 01.08.1959, verkoop: Verschelde-De Leersnijder Adolf, landbouwer te Zomergem (notaris Buysse)

In 1911 werd een stoommachine geplaatst, maar er werd ook nog met windkracht gemalen. Deze werd later vervangen door een benzinemotor. In november 1937 was er grote stormschade.  In de tweede wereldoorlog werd de molen flink beschoten. Het kadaster omschreef de molen in 1949 als een landgebouw en in 1953 als puinen. De romp werd in 1961 gesloopt, op de stenen onderbouw na.

Er bleef een foto van voor 1914 bewaard. Daarop zien we de kinderen van molenaar Petrus Van Hecke: (v.l.n.r.) Celesta, Gerard, Alina en Marie (°1895). Tweede van rechts is Aimé De Moor (vader van Hans), Alina en Celesta huwden later (op 2 mei 1923) op dezelfde dag met respectievelijk Henri De Wispelaere uit Aalter en Jan Van Uytsel uit Aarschot.

Van de Molen Van Hecke bleef enkel de bakstenen voet (ca. 2,5 m hoog) over. Hij staat in een weide.
De Duitsers hebben voor de invasie een plan gemaakt van de molen. Een buurvrouw (nr. 57 heeft een naaiwerkje gemaakt dat op die plannen gebaseerd  is. Dat naaiwerkje ging toont de molen zoals hij was: een stenen bergmolen. Boven in de schuin hellende muren vinden we nog in één hoek uitsparingen voor de (verdwenen) moerbalken, als aanzet van de verdwenen hogere verdieping. Buiten is er nog een restant van een stenen aanbouwsel: vroegere extra ruimte in de afgegraven belt of molenwal.
Aan de achterkant ligt nog een kleine molensteen (blauwe natuursteen uit het Eiffelgebergte, diameter 70 à 75 cm).

Van in de top van de molen kon de molenaar rond 1880 in de wijde omtrek nog 81 andere molens zien draaien.

Rechts van de woning nummer 57, aan de straat, staat een Onze-Lieve-Vrouwekapel. Ze werd opgericht in 1919 op het erf van de eigenaars van de vroegere hoeve en bijbehorende windmolen om een belofte na te komen, namelijke omdat de molen niet vernield werd tijdens Wereldoorlog I. Na deze oorlog vond men vlakbij de molen wel 30 obussen, niet één trof echter doel.

Het is een eenvoudige rechthoekige bakstenen wegkapel onder leien zadeldak. Heeft een voorpuntgevel met ijzeren kruisbekroning en een spitsboogdeur in keperboogvormig spaarveld. In het boogveld gedenksteen met volgend opschrift: "Uit dank familie / P. Van Hecke-Martens / 1914- 1918". Binnen is er een altaar met O.-L.-Vrouwebeeld. Deze kapel is opgenomen in de vastgestelde inventaris van het bouwkundig erfgoed.

Lieven DENEWET, Herman HOLEMANS & Maarten OSSTYN

P. Van Hecke, "Enige woorden over de molens van Zomergem", in: De Belgische Molenaar, 15 augustus 1925; overgenomen in: De Belgische Molenaar & Levende Molens, XI, 1989, nr. 2, p. 14.
En nu is het de beurt aan de tweede stenen molen, die aan mij toebehoort. Deze molen is gebouwd in het jaar 1877 en is een gewone stenen molen, voorzien van twee koppel maalstenen en een bijzonder welingerichte haverpletter, ook een ijzeren kruis met ijzeren askop. Een naphte-motor is in de molen geplaatst, die bij windstilte gans het bovenwerk van de molen in werking brengt. Mijn molen heeft een schone windvlakte, het roegewand is lang en breed, zodat wij met zeer kleine wind ook nog kunnen werken.
Nochtans moet ik bestatigen dat mijn molen voor enige jaren beter aan gang ging als nu. Wij weten zeer wel waaraan dit gelegen is en zullen binnenkort die fout verhelpen".

Literatuur

P. Van Hecke, "Enige woorden over de molens van Zomergem", in: De Belgische Molenaar, 15 augustus 1925; overgenomen in: De Belgische Molenaar & Levende Molens, XI, 1989, nr. 2, p. 14.
Zomergem vroeger en nu, Zomergem, 1982.
De Muynck Guy, Groot-Zomergem in oude foto's, Eeklo, Taptoe, I, 1992, p. 80.
De Potter F.-Broeckaert J., Geschiedenis van de gemeenten der provincie Oost-Vlaanderen, reeks I, deel 8, Gent, 1864-1870.
Ryckaert M., Het bedrijfsleven te Zomergem, in Appeltjes van het Meetjesland, Jaarboek nr. 36, 1985.
Ryckaert M., Het kultuurlandschap van Zomergem in de voorbije eeuwen geschetst door een brok toponomie, in Appeltjes van het Meetjesland, Jaarboek nr. 20, 1969, p. 260-289.
Ryckaert M., De Zomergemse straatnamen voor 1800, in Appeltjes van het Meetjesland, Jaarboek nr. 18,1967, p. 278-295.
Ryckaert M., Zomergem, zijn heerlijkheden en hun heren, in Appeltjes van het Meetjesland, Jaarboek nr. 6, 1954, p. 67-164.
Ryckaert M.-Ryserhove A., Te Zomergem op bezoek, Maldegem, 1969.
Ryserhove A., Oud Zomergem (1-4), in "Ons Meetjesland", XIX, 1, 1986, p. 25-40; XIX, 2, 1986, p. 121-128; XIX, 3, 1986, p. 147-156; XIX, 4, 1986, p. 208-217.
"Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. De arrondissementen Eeklo en Gent", in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XV, 1961, 2 (Gent, 1962).
Herman Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 8. Gemeenten U-Z", Opwijk, Studiekring "Ons Molenheem", Opwijk, 2008, p. 85-86.
Ryckaert M., onuitgegeven nota's betreffende de kapellen van Zomergem.
Bogaert C., Lanclus K. & Verbeeck M. 1994: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Gent, Kantons Waarschoot - Zomergem, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 12N5, Brussel - Turnhout.

Mededelingen
A.M. Van Hecke, april 1980.
Maarten Osstyn, Adegem, 01.12.2013
Guido Engels, vrijwillig medewerker archief Zomergem, 02.10.2016.