De Watermolen De Mets (naar de laatste uitbaters) was een watermolen, op het laatst met een ingebouwd onderslagrad, op de thans overwelfde Beverbeek die in de Dender uitmondt. Het molencomplex bestond in zijn laatste fase uit drie gebouwen. Het groot metalen onderslagrad zat onder een houten afdak.
Volgens historische en iconografische documenten gaat het gebouw terug tot een olieslagmolen die tot 1478 in het bezit was van de Heer van Ninove. De oudste vermelding dateert van 1139.
Uit de penningkohieren van Ninove (1572), f° 43 v°: "Cornelis van Putthem houdt den slachmeulen voorts zijn huysinghen ende erfve lancx de cautere ghetouczeert bij 11 p. gr. ts(iaers"
Uit het proces-verbaal van afpaling van de stad Ninove uit 1811: "Il existe cinq moulins, dont trois à eau et deux à vent; ils servent tous à moudre du grain; deux appartiennent à monsieur Lefèvre et sont loués fs. 1814,05, ce qui fait y compris les contributions qui sont à charge du locataire fs. 2012,64. L'expert a estimé que le moulin à eau valoit trois fois autant que le moulin à vent. Deux autres moulins appartiennent à Mad. Kiekens et sont loués fs. 726 ce qui fait y compris les contributions fs. 792. L'expert a estimé que le moulin à vent vaut deux fois autant que le moulin à eau. L'autre moulin appartient à François Van Daelen et est occupé par lui, il est de même valeur que le moulin à eau de Madame Kiekens. C'est d'après ces données que l'expert a fait l'évaluation des moulins en ayant soin fe faire la déduction d'un tiers du montant des baux pour les réparations."
Mutaties sinds 1830 - 1830, eigenaar: Van Steenberghe Philip, olieslager te Ninove - 05.02.1859, deling: Van Steenberghe-De Coen Karel, handelaar te Ninove (notaris Leemans) - 1864: de naburige olierosmolen B1180 wordt beschreven als water- en dampmolen - 1875: het perceel B1179 wordt verdeeld in B1179b (lijnkoekwatermolen) en B1179a (graanwatermolen) - 15.05.1879, verkoop: Van der Veecken-Bellemans Prosper, Ninove (notaris Roman) - 15.04.1920, verkoop: De Mets-Muylaert Désiré, Ninove (notaris Rens) - 1921/'22: wordt na grenswijziging tussen percelen B1179c - 17.08.1935, gift: a) De Mets-Muylaert Désiré (voor vruchtgebruik) te Ninove en b) De Mets-Mertens Napoléon Adolf (voor naakte eigendom), molenaar te Ninove (notaris Van Rossem - graanwatermolen en plettermolen) - 05.05.1942, erfenis: De Mets-Mertens Napoléon, Ninove (overlijden van Désiré De Mets) - 1942: perceel B1179c wordt beschreven als elektrische maaldeirj (zie ook nog in 1959) - 1959: wordt beschreven als elektrische maalderij
In 2000 werd een noodonderzoek naar aanleiding van de nakende afbraakwerkzaamheden. Het onderzoek beperkte zich tot het oudste gedeelte, het molenhuis. Gezien de zeer korte tijdspanne waarin het onderzoek diende te gebeuren kon slechts één werkput gegraven worden. Restanten van minstens drie moleninrichtingen zijn aangesneden. Daarnaast zijn in de werkput ook een wirwar van muren en bouwnaden opgetekend waarvan de chronologie vaak erg onduidelijk is. Over oudere molenfasen ontbreekt ons alle informatie. Gezien het beperkte oppervlak dat werd onderzocht is dit uiteraard niet zo verwonderlijk.
Het watermolengebouw werd rond 2001 gesloopt.
Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS
Architecturale beschrijving (Agentschap Onroerend Erfgoed, 1978) Dubbelhuis van twee verdiepingen. Onder aaneengesloten zadeldaken (pannen). Gecementeerde voorgevel met imitatiebanden en versieringen uit de 19de eeuw; vier traveeën met bijkomend linkertravee met laadvenster. Rechthoekige muuropeningen; deur in geprofileerde en beschilderde omlijsting met druiplijst. Deels gecementeerde en witgekalkte zijgevel van vier traveeën met opschrift "Maalderij". Oudere kern aangeduid door zandstenen hoekblokken en rechthoekige muuropeningen met zandstenen onderdorpels. De binnenruimte werd verbouwd, met o.m. nieuwe tussenvloeren.
|