De "Plompaertmeulen" is een graanwatermolen met (verdwenen) onderslagrad op de (thans omgelegde) Stiemer. De molen komt voor op de zg. Ferrariskaart van ca. 1775. Op de andere oever stond een hennepbraakmolen. Deze werd tussen 1775 en 1844 gebouwd maar verdween reeds in 1862.

De Bestendige Deputatie van de provincie Limburg keurde op 26 april 1848 de vastgestelde pegelhoogte van 0,600 meter goed.

De molen behoorde in 1844 toe aan molenaar Frans Kempeneers, afkomstig uit Genk. Hij vestigde zich op het erf van de Plompaertmolen. Zijn dochter huwde met Guillaume Ceunen, die kort voor 1860 overleed.  Bij regularisatie op het kadaster in 1860 werd genoteerd dat de weduwe en kinderen van Guillaume Ceunen-Kempeneers, landbouwers, de molen in hun bezit hadden.

Ridder Guillaume de Corswarem, rentenier te Hasselt, kocht de molen in 1862 aan. Hij liet meteen de hennepbraakmolen slopen. Zoon Adriaan de Corswarem-de Decker erfde de molen in 1885. Hij was advocaat te Hasselt en werd later volksvertegenwoordiger.
Brouwer Laurent Jagenau-Nartus kocht de molen in 1896. Na zijn overlijden in 1927 erfde zijn zoon Maria Jozef Jagenau-Vandenhove, notaris te Diepenbeek, de molen. Zijn weduwe en kinderen erfden hem in 1955. Het gebouw werd in 1957 vergroot maar was dan niet meer als molen in werking.

De molenloop staat nu droog en het onderslagrad is verdwenen. Het staande werk is geheel van hout. In 1981 stak de houten molenboom nog scheef uit het asgat. Bij de renovatie van het gebouw werd het asgat dichtgemetseld, met een aangebracht getuigenspoor van dat asgat. In 1981 was het gaande werk nog aanwezig: via een houten kamrad, waarop rondsel met spillen, werd een koppel maalstenen op de tussenverdieping aangedreven. Eén molensteen is thans in een nieuwe afsluitingsmuur ingemetseld.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Bouwkundige beschrijving (Agentschap Onroerend Erfgoed)

De kern klimt op tot de 18de eeuw (houten kozijnramen en natuurstenen band aan het woonhuis). Gebouwen onder zadeldaken (mechanische en Vlaamse pannen), in U-vorm gegroepeerd rondom het rechthoekig erf. Molenhuis en woonhuis van elf traveeën. Verankerd bakstenen gebouw met gecementeerde plint. Rechthoekige, beluikte vensters met houten kozijnen, beluikte zoldervensters en rechthoekig poortje in houten omlijsting met houten bovenlicht. Aangepaste, steekboogvormige staldeur. In de achtergevel van het molenhuis bevindt zich een natuurstenen band en enkele kleine vensters in rechthoekige, houten kozijnen. Rechterzijgevel met aandak, vlechtingen en uilengaten. Vernieuwing van de linkerzijgevel in de jaren 1970. Volledig vernieuwde dwarsschuren en stallingen.

Literatuur

Lieven Denewet, "Inventaris van de Limburgse watermolens met hun pegelhoogtes (1846-1849)", Molenecho's, 39, 2011, nr. 2
Herman Holemans é Werner Smet, "Limburgse watermolens. Kadastergegevens: 1844-1980", Kinrooi, 1985, p. 19-20;
F. Schlusmans m.m.v. J. Gyselinck, A. Linters, R. Wissels M. Buyle & M.-Ch. De Graeve, "Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Hasselt, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 6N1 (A-Ha)", Brussel - Gent, 1981.
Jos Pieters (foto's Paul Maris), "De gruwelnacht op de Plompaertmolen", Diepenbeek, Heemkundige Kring Diepenbeek, 1994, 16 p.