De Kroonmolen was een houten korenwindmolen aan de westzijde van de  Molenstraat (nr. 2), op de hoek met de Burgemeester Achiel Heymanstraat.

Hij werd gebouwd werd voor 1359.

Over Gheeraard, molenaar op de Kroonmolen in de 16de eeuw:
- 1561-1568: Gheeraard, molenaar op de oliemolen te Westkouter (Rijksarchief Beveren, nr. 399, f° 27v°, 106)
- 13.11.1565: Gheeraard, verweer contra Coenraed Van de Velde, molenaar op de Croonmolen te Tielrode (Rijksarchief Beveren, nr. 510/A²)
- 1568: Gheeraard, in kerkrente Kerkrekening 8/4, 30.9.1560-11.5.1563 (Rijksarchief Beveren, nr. 511, f° 178v°, 202v°, 214, 232, 232v°)
- 29.5.1565: Gheeraard, verweer contra de H. Geest, meesters over huis en grond
- 23.12.1567: Gheeraard contra Marten Claes huishuur (Rijksarchief Beveren, nr. 510, f° 18, 55v°)
- 1571: Gheeraard, molenaar op de Kroonmolen te Tielrode, overleden vóór 17.6.1587, haar man met de voogden van zijn kinderen contra Simon Ortisius (Rijksarchief Beveren, nr. 512, f° 141: 1. Marie, gehuwd met Jan Van de Velde, zoon van Luuc, overleden vóór 12.6.1585 (Staten van Goed. Rijksarchief Beveren, Tielrode, nr. 88, f° 21)
- 1556: Gheeraard, molenaar 2. Jacob, overleden te Tielrode op 18.3.1639, gehuwd te Temse op 7.2.1593 met Joanna Loeman, dochter van Philibert Loeman, molenaar & Catelijne Augustijns

In verkoopsadvertenties verschenen in de Denderbode van maart-april 1860, lezen we de omschrijving: "Dezen molen is alom gekend voor eenen der schoonste van het land van Waes".

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: D'Haens Victor, de kinderen (waaronder D'Haens Pierre Jean) molenaars te Tielrode
- 17.04.1860, verkoop: Wauman-Peiffer Ferdinand, molenaar te Tielrode (notaris Vandeperre - wind- en stoommolen)
- 07.08.1874, verkoop: a) Seghers Pierre François Camille Joseph, molenaar te Tielrode en b) Seghers François Dominique, molenaar te Tielrode (notaris Rogman)
- 09.03.1898, verkoop: Wauman-Bals ("Peer") Pierre Louis, molenaar te Sint-Niklaas en later te Tielrode (notaris Bontinck)

Er bestaat een sage over een spookpaard bij de molen, met molenaar "Peer" Wauman.

De staakmolen werd in 1923 afgebroken. De plaats is heden nog aangegeven door een miniatuurmodel.
De mechanische maalderij "Wauman" werd rond 1870 op het erf gebouwd en werd in 1967 stopgezet. Zowel de mechanische maalderij, het miniatuurmodel van de windmolen als de molenaarswoning zijn geplaatst op de vastgestelde inventaris van het bouwkundig erfgoed.

Lieven DENEWET, Jerome SMET & Herman HOLEMANS

Bouwkundige beschrijving van de mechanische maalderij (Anthony Demey, Agentschap Onroerend Erfgoed, 1981)
Rechthoekige bakstenen gebouw van twee bouwlagen onder zadeldak. Brede rondboogvensters met ijzeren roedenverdeling. Technische infrastructuur: verdwenen stoommachine (rond 1914 uitgebroken en vervangen door elektrische aandrijving), haverpletter en koekbreker. Bewaard koppel maalstenen op eikenhouten stoel en kleine builmolen op de zolderverdieping.
De voormalige molenaarswoning van vijf traveeën en één bouwlaag onder zadeldak (nok loodrecht op de straat, Vlaamse pannen). Beraapte voorgevel op gecementeerde plint. Beluikte rechthoekige vensters met arduinen lekdrempels; 19e-eeuws voorkomen doch met oudere kern.

Literatuur

Archieven
Rijksarchief Beveren, nr. 399, f° 27v°, 106
Rijksarchief Beveren, nr. 510/A²
Rijksarchief Beveren, nr. 511, f° 178v, 202v°, 214, 232, 232v°
Rijksarchief Beveren, nr. 510, f° 18, 55v°
Rijksarchief Beveren, nr. 512, f° 141
Rijksarchief Beveren, Staten van Goed. Tielrode, nr. 88, f° 21

Gedrukte bronnen
De Aankondiger, 08.04.1860
De Denderbode, 18.03.1860, 25.03.1860, 01.04.1860.

Werken
F. Van Raemdonck, "Kroniek van Tielrode", Tielrode, 1972-1973, p. 246.
Kamiel D'Hanis, "Zo leefde Tielrode. Ons dorp tot 1976 in woord en beeld", Temse, 2012.
A. Demey, Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Sint-Niklaas, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 7N2 (S-T), Brussel - Gent, 1981.
Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Derde aflevering. De arrondissementen Oudenaarde en Sint-Niklaas", in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XVI, 1962, 2 (Gent, 1963);
H. Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 7. Gemeenten S-T", Opwijk, 2007.
Jerome Smet, "Genealogisch Repertorium van Temse 1166-1620", 2004, p. 213.
Mailbericht Ronny De Keyzer, 26.12.2014.
Hugo Arens, "Volkssagen uit het Land van Waas", met nota door Herman Heyse (sage met molenaar Peer Wauman)
Lucien De Schrijver, "Het spookpaard", d'Euzie, VII, 1988, 1-2, p. 15-18 (sage met molenaar Peer Wauman, overgenomen van Hugo Arens, "Volkssagen uit het Land van Waas).