Molenechos's Homepage Molenechos.org

Wondelgem (Gent), Vlaanderen, Oost-Vlaanderen

Verdwenen molen

Karakteristiek

Naam
Sint-Catharinamolen
Ligging

Kolegemstraat 178


9032 Wondelgem (Gent)
hoek met Gentseaardeweg
kadasterperceel B 502, later 504b
Vlaanderen - Oost-Vlaanderen
Gebouwd
1817 (hout) / 1833 (steen)
Verdwenen
1918, oorlogsschade / 1919, sloop
Type
Stenen grondzeiler
Functie
Snuifmolen, korenmolen
Bescherming
niet
Database nummer
3741
© Private collectie, Wondelgem

Beschrijving / geschiedenis

De Catharinamolen was een snuifmolen en later ook een graanmolen op de zuidelijke hoek van de Kolegemstraat en de Gentseaardeweg.

Hij werd in 1817 opgericht als een staakmolen (op het kadasterperceel B 502, Kolegemstraat 178) en werd herbouwd als een stenen grondzeiler op een naburig perceel (B 504b, Gentseaardeweg 2), mits toelating van 2 november 1833 van de Bestendige Deputatie van de provincie Oost-Vlaanderen aan Bernard Bijl, winkelier te Meulestede (Gent). Kort daarna werd hij ook ingericht als graanmolen.

Notaris Bovyn (Geldmunt 31, Gent) verkocht "openbaerlyk" op 21 februari en 6 maart 1840 in de herberg den Posthoorn, bewoond door de heer Van Neste in Gent, de volgende twee molens:
- Koop I: "Eenen Koorn- en Olie-Molen, beweegd door den wind en een stoomwerktuyg van de kracht van tien peerden". De molen, sterk en goed gebouwd, staat op de Gentse stadsvesten aan de Nieuwe Wandeling en wordt verkocht met "Wooning, Magazynen en Olie-Putten en voordere afhankelykheden. Den "Graen-Molen" is in huer by Francies Billiet, ten fr. 54-00 's jaers, den Olie-Molen is in huer by d'heer Van de Steen, ten fr. 816-32 centimen 's jaers".
- Koop VII: "Eenen Molen, dienende voor Snuyf te malen, gestaen en gelegen buyten de Brugschepoort der stad Gend, op de gemeente Wondelghem. In huer by Francies de Bock, ten advenante van fr. 163.26 centimen 's jaers".

Na verkoop aan de molenaars Colpaert (die ook eigenaar waren van de houten Koutermolen te Wondelgem) in 1891 werd er een stoommaalderij bij gebouwd.
Tijdens de eerste wereldoorlog werd de windmolen beschoten en in 1919 volgde de sloop. 

Opeenvolgende eigenaars
- 1833, eigenaar: Bijl Bernard, winkelier te Gent
- 27.10.1840, verkoop: Haelewijck Pierre Dominicus, winkelier te Gent (vonnis)
- 19.12.1846, verkoop: De Bock-Reykers Jan Franciscus, snuifmolenaar te Gent (notaris Eggermont)
- 01.03.1876, verkoop:  De Meyer-Colombeen Ferdinand Francies, molenaar te Wondelgem (notaris Nowé - stenen molen diende tot het malen van snuif en koren)
- 25.02.1888, erfenis: De Meyer Francies Ferdinand en de kinderen, molenaar te Wondelgem (overlijden vrouw Colombeen)
- 09.01.1891, verkoop: a) Colpaert-Snoeck Hendrik (voor 1/2), molenaar te Wondelgem en b) Colpaert Victor (voor 1/2), molenaar te Wondelgem (notaris Van Wassenhove).
later, erfenis: a) Colpaert-Snoeck Hendrik, de kinderen (voor 1/2), molenaar te Wondelgem en b) Colpaert Victor (voor 1/2), molenaar te Wondelgem (overlijden Hendrik - windmolen en stoommaalderij)
- 28.12.1903, deling: a) Colpaert Victor (voor 1/2), molenaar te Wondelgem, b) Colpaert Polydore (voor 1/8), molenaar te Wondelgem), c) Colpaert Marie Philomène (voor 1/8), d) Colpaert Prosper Victor (voor 1/8) en c) Colpaert Karel Jozef (voor 1/8) (notaris De Henau - windmolen)
- 30.01.1907, verkoop: a) Colpaert Poydoor (voor 1/8), molenaar te Wondelgem, b) Colpaert Maria Philomène (voor 8/24), c) Colpaert Prosper Victor (voor 7/24) en d) Colpaert Karel (voor 7/24) (notaris De Henau - Colpaert Victor verkoopt zijn deel)
- 23.12.1912, deling: Colpaert Polydore (voor 1/8), zonder beroep te Wondelgem en b) Colpaert Karel Jozef (voor 7/8), molenaar te Wondelgem (notaris De Henau - snuif en korenmolen)

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Literatuur

Archieven
Stadsarchief Gent, reeks  B12, bouwaanvragen 1817, nr. 2168.

Uitgegeven bronnen
Gazette van Gend, nr. 3793 van 2 februari 1840.

Werken
Paul Huys, "Molensprokkelingen van anderhalve eeuw gelegen", Molenecho's, jg. 30, 2002, 1, p. 50-53 (50, 51).
De Potter F. & Broeckaert J., "Geschiedenis van de gemeenten der provincie Oost-Vlaanderen", reeks I, deel 7, Gent, 1864-1870.
Vanaverbeke L., "Geschiedenis van Wondelgem", Wondelgem, 1968.
"Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. De arrondissementen Eeklo en Gent", in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XV, 1961, 2 (Gent, 1962).
Herman Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 8. Gemeenten U-Z, Opwijk, Studiekring "Ons Molenheem", Opwijk, 2008.

Internet
Bericht op facebookgroup "Molenaars", 01.03.2015 / 10.03.2015 (Ton Meesters, Leo van der Drift).

Overige foto's

Sint-Catharinamolen, Wondelgem (Gent), Detail van zeer vage foto (coll. T. Meesters, Breda) | Database Belgische molens
© Detail van zeer vage foto (coll. T. Meesters, Breda)
Sint-Catharinamolen, Wondelgem (Gent), De volledige versie van de vorige foto | Database Belgische molens
© De volledige versie van de vorige foto
Sint-Catharinamolen, Wondelgem (Gent), Plan bij de bouwaanvraag in 1817. Stadsarchief Gent, reeks  B12, bouwaanvragen 1817, nr. 2168. | Database Belgische molens
© Plan bij de bouwaanvraag in 1817. Stadsarchief Gent, reeks B12, bouwaanvragen 1817, nr. 2168.