Molenechos's Homepage Molenechos.org

Pulle (Zandhoven), Vlaanderen - Antwerpen

Verdwenen molen

Karakteristiek

Naam
Oude Molen, Molen van Pulle, Molen Heylen
Ligging
Maalderstraat 21
2243 Pulle (Zandhoven)
westzijde
ten O v.h. kerkhof
Vlaanderen - Antwerpen
Gebouwd
ca. 1625
Verdwenen
1962 - augustus, sloop
Type
Staakmolen
Functie
Korenmolen
Bescherming
niet,
Database nummer
3763
© Prentkaart uitg. kinderen Simons, Pulle (coll. D. Vandenbulcke, Staden)

Beschrijving / geschiedenis

De Oude Molen, Molen van Pulle of de Molen Heylen was een houten korenwindmolen aan de westzijde van de Maalderstraat (nr. 21), aan de oostzijde van de gemeentelijke begraafplaats van Zandhoven-Pulle. De molenaarswoning, op de hoek van de Maalderstraat en de Boshovensebaan (nr. 14), bestaat nog en is nu gerenoveerd.

De standaardmolen werd rond 1625 opgericht. We zien hem evenwel niet aangeduid op de Ferrariskaart (ca. 1775), maar wel in de Atlas der Buurtwegen (ca. 1850) met het symbool van een standaardmolen, op de topografische kaart van Vandermaelen (ca. 1850) en op de kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1860).

In kadasterdocumenten wordt de molen als volgt omschreven:
- 1811: "Il n 'existe qu'un seul moulin dans cette commune, il consiste en une baraque en planches tournant sur un pivot, il est exploité par le propriétaire. En égard à l'évaluation donnée à ceux des communes voisines, il sera évalué brut à f. 525 et net à f 350.
- 1831: goeden standermolen hebbende twee paer steenen welke niet gelijktijdig worden gebruyckt. Hij staet in de nabijheid van het dorp en tamelijk wel te wind en scheynt behoorlijk wel geklandeert te zijn. De eygenaer zelve heeft hem in gebruik.

Eigenaars na 1830:
- voor 1830: Heylen-Van Tichelen Adrianus, molenaar te Pulle
- later, eigenaar: a) Heylen Josephine, echtgenote Heylen Josse, molenaar te Oelegem, b) Heylen Jean Baptiste, pastoor in het begijnhof te Lier, c) Heylen Charles, handelaar te Antwerpen en d) Heylen Louis, molenaar te Pulle
- 16.05.1854, deling: Heylen-Dieltjens Ludovicus, molenaar te Pulle (notaris Devries)
- 27.03.1865, erfenis: de weduwe (overlijden van Ludovicus Heylen)
- 22.01.1876, verkoop: a) de weduwe (voor vruchtgebruik) en b) Heylen Jan Baptist en deelhebbers (voor naakte eigendom) (notaris Anthoni)
- 28.02.1883, verkoop: Heylen-Peeters Jan-Baptist Marie, molenaar te Pulle (notaris Anthoni).
Jan Baptist kocht in 1891 ook de nog bestaande stenen molen van Oelegem aan.
- 08.07.1889, erfenis: en de kinderen (overlijden van vrouw Peeters)
- 05.08.1930, deling: Goossens-Heylen Vincent Paul Julien, burgemeester te Oelegem  en tevens eigenaar van de nog bestaande stenen molen van Oelegem (notaris Van de Ven)

Molenaar Louis Van Hool pachtte de windmolen en trok in 1919 naar de Watermolen van Grobbendonk.

Tot in het begin van de jaren 1950 liet een Verlinden (de vader van Wies Verlinden, door de pudere Pullenaars nu nog gekend als  "Wies van de Meulder") de molen draaien. Daarna geraakte de molen vlug in verval. In 1960 werd de trap verwijderd en een jaar later volgde het wiekenkruis. In augustus 1962 volgde de gehele sloop.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Literatuur

H. Holemans & P.J. Lemmens, "Molens van de Voorkempen en van Groot-Antwerpen", Nieuwkerken, Ten Bos, 1983, p. 81.
Jozef Van Overstraeten, "De houten windmolen van Pulle verdween", in: De Toerist, 1962, p. 980.
A. De Lattin, Omzweringen in de provincie Antwerpen. Dl. IV: In de Kempen (Natuur- en Stedenschoon, XXXII, nr. 5-6, mei-juni 1959, p. 92-93).
J. Roelants, Een pareltje uit de Kempen. Santhoven met omgeving van gister, nu en morgen. Brecht, 1934.
Herman Holemans, "Wind- en watermolens van de provincie Antwerpen. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 3. Gemeenten P-Z", Opwijk, Studiekring Ons Molenheem, 2011.
G. Plomteux, R. Steyaert & L. Wylleman, Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 10N3 (Ru-Z), Brussel - Gent, 1985.
Mailbericht Fried Hofmans, 25.08.2013

Overige foto's

Oude Molen, Molen van Pulle, Molen Heylen, Pulle (Zandhoven), Prentkaart Albert. Verzameling Ons Molenheem | Database Belgische molens
© Prentkaart Albert. Verzameling Ons Molenheem
Oude Molen, Molen van Pulle, Molen Heylen, Pulle (Zandhoven), FoMu -FotoMuseum Provincie Antwerpen, Antwerpen,1960 | Database Belgische molens
© FoMu -FotoMuseum Provincie Antwerpen, Antwerpen,1960
Oude Molen, Molen van Pulle, Molen Heylen, Pulle (Zandhoven), Foto zomer 1961 (coll. F. Verniere, Antwerpen) | Database Belgische molens
© Foto zomer 1961 (coll. F. Verniere, Antwerpen)
Oude Molen, Molen van Pulle, Molen Heylen, Pulle (Zandhoven), Vlak voor de afbraak. Foto zomer 1962 (coll. F. Verniere, Antwerpen) | Database Belgische molens
© Vlak voor de afbraak. Foto zomer 1962 (coll. F. Verniere, Antwerpen)
Oude Molen, Molen van Pulle, Molen Heylen, Pulle (Zandhoven), De vier overgebleven teerlingen. Foto augustus 1962 (coll. F. Verniere, Antwerpen) | Database Belgische molens
© De vier overgebleven teerlingen. Foto augustus 1962 (coll. F. Verniere, Antwerpen)