Molenechos's Homepage Molenechos.org

Kluizen (Evergem), Vlaanderen, Oost-Vlaanderen

Verdwenen molen

Karakteristiek

Naam
Molen van Zandeken, Molen Van de Steene
Ligging

James Cookstraat


9940 Kluizen (Evergem)
uiteinde
Industrieterrein Zandeken
1,5 km O v.d. kerk van Kluizen
na 1964 grondgebied Ertvelde
kadasterperceel C466
Vlaanderen - Oost-Vlaanderen
Gebouwd
Tussen 1796 en 1810 (hout) / 1837 (steen)
Verdwenen
29 november 1836 (omgewaaid) / 1932 (onttakeld) / 1937 (sloop romp)
Type
Staakmolen, later stenen bergmolen
Functie
Korenmolen
Bescherming
niet,
Database nummer
4606
© Prentkaart edit. Charles Van Hoecke. Verzameling Ons Molenheem

Beschrijving / geschiedenis

De molen van Zandeken (naar de ligging) of Van de Steene (naar de laatste molenaars) was aanvankelijk een houten korenwindmolen op het thans verdwenen gehucht Zandeken, thans Industrieterrein Zandeken, tussen het uiteinde van de James Cookstraat en de Ferdinand Magellaanstraat. Het molenperceel behoorde aanvankelijk bij Kluizen en sinds 1964 bij Ertvelde (thans fusiegemeente Evergem). 

De molen werd tussen 1796 en 1810 gebouwd als een houten korenwindmolen, type staakmolen.

Uit het proces-verbaal van afpaling van de toenmalige gemeente Kluizen in 1810:

"les moulins ne forment qu'une classe. Ils sont au nombre de trois et situés dans l'intérieur de la commune. Deux sont exploités par les propriétaires et j'estime qu'à raison du petit nombre d'habitants que renferme la commune, ils ne peuvent être estimés au dessus de 220 f. brut, ce qui revient, déduction d'un tiers, à 146,67 francs net".

De molen werd in 1834 door de diensten van het Belgisch kadaster ingedeeld in klasse 1, met een kadastraal inkomen van 236 frank.

Samen met vele andere staakmolens, waaide de molen om op 29 november 1836. De molen werd in 1837 herbouwd als een stenen bergmolen.

We zien hem aangeduid op:
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1842) met het rond symbool van een stenen windmolen
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855) met een tekeningetje van een stenen bergmolen

Naast de windmolen werd voor 1830 een rosmolen (op perceel C476) gebouwd, om ook in windstille periodes te kunnen malen. Deze rosmolen werd in 1871 omgevorrmd tot stoommolen, maar er werd ook nog met windkracht gemalen.

De molen werd in 1932 onttakeld en gebruikt als magazijn. De romp werd in 1937 gesloopt.
Bij de molen stond een boerenhuis met erfgebouwen en een hoge ronde schoorsteen van de voormalige stoommaalderij. Ondanks de renovatie van het boerenhuis, werd het in de jaren 2000 gesloopt.

Eigenaars:
- voor 1834: Van de Steene Livinus, molenaar te Kluizen
- 31.05.1847, erfenis: de erfgenamen (overlijden van Livinus Van de Steene)
- 17.08.1847, deling: a) Van de Steene Dominicus, molenaar te Kluizen, b) Van de Steene Pierre, molenaar te Kluizen, c) a) Van de Steene Leon, molenaar te Kluizen, d) Van de Steene Joseph, molenaar te Kluizen (notaris Vermeersch)
- later, erfenis: a) Van de Steene Dominicus, molenaar te Kluizen, b) Van de Steene Pierre, molenaar te Kluizen, c) Van de Steene Leon, molenaar te Kluizen, d) Van de Steene Joseph, de erfgenamen (overlijden van Joseph Van de Steene)
- 15.12.1853, deling: Van de Steene Pieter, molenaar te Kluizen (notaris Vermersch)
- 16.03.1884, erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden van Pieter Van de Steene)
- 03.06.1886, deling: Van de Steene Alfons (notaris Vermeersch - "graanwindmolen met stoomtuig en verder af- en aanhangsels en al de draaiende en staande werken")
- 01.08.1932, erfenis: de erfgenamen (overlijden van Alfons Van de Steene)
- 01.08.1933, deling: Van de Steene Joseph August, ongehuwde molenaar te Kluizen (notaris Bekaert)

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Literatuur

Archieven en landkaarten

- Ferrariskaart (ca. 1775) (niet aangeduid)
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1842)
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1850)

Werken

- "Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Tweede aflevering. De arrondissementen Eeklo en Gent", in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XV, 1961, 2 (Gent, 1962).
- Herman Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 4. Gemeenten K-L", Opwijk, Studiekring Ons Molenheem, 2002, p. 23-24
- Vanacker D. & Hendryckx M., "Langs Het Kanaal", Gent, 1982.
- Wolfaert G., "Oude Prentbriefkaarten van Evergem", Evergem, 1982.
- Lanclus K. & Verbeeck M., Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Gent, Kantons Evergem - Lochristi, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 12N4, Brussel - Turnhout, 1993.
- De Potter F. & Broeckaert J., Geschiedenis van de gemeenten der provincie Oost- Vlaanderen,reeks II, deel 2, Gent, 1870-1872.
- De Vos A., Geschiedenis van Ertvelde, Ertvelde, 1971.