Molenechos's Homepage Molenechos.org

Deurne (Antwerpen), Vlaanderen - Antwerpen

Verdwenen molen

Karakteristiek

Naam
Middelmolen, Kruiningenmolen, Cruyningemolen
Ligging
Middelmolenlaan
2100 Deurne (Antwerpen)
(omgeving ervan)
grens met Schoten
nabij Cruiningenhove
op het Klein Schijn
Vlaanderen - Antwerpen
Gebouwd
voor 1339 / voor 1604
Verdwenen
1576, oorlog / na 1637
Type
Onderslag watermolen
Functie
Korenmolen
Database nummer
5432

Beschrijving / geschiedenis

De Middelmolen of Kruiningenmolen was een korenwatermolen op het Klein Schijn, aan de grens met Schoten, in de omgeving van de huidige Middelmolenlaan, iets ten zuiden van de plaats waar de "Oude Kruiningenloop en de Eethuisbee met de Kleine Schijn samenvloeien. Daar was een overvloed van water.

In 1339 behoorde deze watermolen nabij Cruiningenhove aan de heren van Kruiningen: Adriaan en Arnold, heren van Kruiningen. Ze verkochten in dat jaar "een geldrente van vier vlaamsch nobelen en korenrenten te Middelmolen".
Rond 1368 was Jan van Cruyninghe eigenaar. De erfgename, Joanna van Cruyninge, verbleef na zijn dood op de watermolen tot die in het bezit kwam van C. Van der Heyde.
In 1405 werd geschreven "van den goede... geheeten de Middelmolen" en in 1471 "twee hoven... d'eene tgoed te Middelmoelen en dander goet te Bieshoven.
In 1477 was de watermolen nog aanwezig."

De watermolen werd in 1576 door de Spanjaarden afgestookt.
In 1604 vinden we de molen terug ("sekere hoeve... geheeten ruyningenhoeve op de "Middelmoelen"), ook in 1618 (Kruiningen of Middelmolen) en 1637 (" 't goet ten Middelmolen").

Na het opdrogen van het Klein Schijn verdween de watermolen en de heren van Kruiningen richtten dan in de Broekstraat (tussen de huidige Bankstraat naar de Kerkendijkstraat) een windmolen op.

De Middelmolenlaan herinnert nog aan het bestaan van de watermolen.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Literatuur

P. Pittoors, "Middelmolen of Cruyningemolen te Deurne", in: 't Lauwerkransken, IV, 1960, p. 123-124.T. De Vrij, "Deurne bij Antwepen. Geschiedkundige schets", Antwerpen, 1954.
P. Goetschalckx & B Van Doninck, "Oorkondenboek der abdij van Sint-Bernaards aan de Schelde", I, 1909.
J. Laenen, "Deurne en Borgerhout vanaf den oorsprong tot in het begin der XIVde eeuw", Mechelen, 1929.
F. Prims, "Geschiedenis van Borgerhout", Antwerpen, 1936.
J. Proost, "Gemeente Deurne. Sint-Rochusparochie", z.p., z.d.
J. Stockmans, "Geschiedenis van Deurne en Borgerhout", I-II-III, Brecht, 1895-1897-1899.
J. Van Thillo, "De molens van Deurne-Borgerhout", in: 't Lauwerkransken, III, 1960, p. 75-79.
"Kohier van belastingen te Deurne in 1544", in: Turnimum, III, 1949, p. 41.
H. Holemans & P.J. Lemmens, "Molens van de Voorkempen en van Groot-Antwerpen", Nieuwkerken, Ten Bps - Nieuwkerken - Studiekring Ons Molenheem, 1983, p. 46-47.
G. Kockelberg, "Historische molenvermeldingen in en om Antwerpen", Antwerpen, 1986.
Hugo Lambrechts-Augustijns, "Akkoord voor een nieuwe molen te Deurne", Heemkring Aartselaar, jg. 2006, nr. 2, p. 23-25.
Herman Holemans, "Provincie Antwerpen. Volledig overzicht van bestaande & verdwenen wind- water- & rosmolens", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1986, p. 25.
Hugo Lambrechts-Augustijns, "De molen van Hoofdvunder te Deurne", Heemkundig handboekje voor de Antwerpse regio (Gitschotelbuurschap Borgerhout), jg. 2000, nr. 2.