Berchem (Kluisbergen), Vlaanderen - Oost-Vlaanderen
- Naam
- Stenen Molen, Molen Vanderdonckt
- Ligging
- Parklaan
9690 Berchem (Kluisbergen)
noordzijde
vroegere spoorlijn Oudenaarde-Moeskroen
300 m ZO v.d. kerk
kadasterperceel A568
Vlaanderen - Oost-Vlaanderen
- Gebouwd
- voor 1820
- Verdwenen
- 1882, sloop
- Type
- Stenen windmolen
- Functie
- Korenmolen, oliemolen
- Bescherming
- ---,
- Database nummer
- 5556
Karakteristiek
Beschrijving / geschiedenis
Molen Vanderdonckt was een stenen graan- en oliewindmolen aan de noorddzijde van de Parklaan, op het tracé van de thans opgebroken spoorlijn Oudenaarde-Moeskroen, dichtbij het vroeger station van Berchem, op 300 meter ten zuidoosten van de kerk van Berchem.
De molen werd kort voor 1820 opgericht door molenaar Jacques Vanderdonckt. Op de Poppkaart zien we de benaming "Steenen Molen"
Een kadasterdocument uit 1820 beschrijft de molen als volgt:
- Le deuxième appartenant à Vanderdonckt et par lui exploité. N'ayant aussi aucun donné pour établir son revenu, l'expert a pris des renseigenemnts sur la production et estime en conséquence que son revenu brut doit être établi à la somme de fl. 99, déduit le 1/3 pour réparation, reste en produit net fl. 66."
Eigenaars na 1820:
- 1820, eigenaar: (van het gebouw) Vanderdonckt Jacques, molenaar te Berchem-Oudenaarde
- 03.11.1847, erfpacht (van de grond): a) Lampo Eduard, pastoor te Berchem-Oudenaarde en b) Vanderhaegen-Lampo Jan-Baptist te Berchem-Oudenaarde en (van het gebouw) Bettens Joseph, molenaar te Melden (notaris Reyntjens)
- later, erfenis: (van de grond): a) Lampo Edouard, pastoor te Berchem-Oudenaarde en b) Vandehaegen-Lampo Jan-Baptist, de weduwe, te Berchem-Oudenaarde en (van het gebouw) Bettens Joseph, molenaar te Melden (overlijden van Jan-Baptist Vanderhaegen)
- 1865, erfenis: (van de grond) Vanderhaegen-Lampo Jan-Baptist, de weduwe te Berchem-Oudenaarde en (van het gebouw) Bettens Joseph, molenaar te Melden (overlijden van Eduard)
- 1866, deling (van het gebouw): Bettens Hubert, molenaar te Berchem-Oudenaarde (notaris Vandenstapele - registratie op 04.01.1866)
- later, erfenis: (van de grond) Vanderhaegen-Lampo Jan-Baptist, de kinderen (overlijden van de weduwe Lampo van Jan-Baptist Vanderhaegen)
- 24.11.1881, onteigening (van het gebouw) Domeinen van de Staat (beslissing gouverneur - "le moulin n'est pas encore démoli")
Notaris Reyntjes verkocht de molen op donderdag 21 oktober 1847 in het Gemeentehuis van Berchem. De molen bevatte 2 steenkoppels en een stampharnas. De nieuwe eigenaar werd Joseph Bettens, molenaar te Melden. Zijn broer Hubert kreeg de molen in 1866 toebedeeld.
De molen werd in 1882 gesloopt. Bij de aanleg van de spoorweg OUdenaarde-Herseaux onteigende het bestuur der Registratie en Domeinen de molen en verkocht hem openbaar met volgende voorwaarden: binnen de twee maanden na de verkoop moest hij afgebroken zijn, hetgeen dan ook gebeurde.
Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS
Literatuur
B. De Keyzer, De Lange Weg naar Kluisbergen, Bijdrage tot de historie van Kluisbergen: Bergen - Ruien - Kwaremont - Zulzeke, II, s.l., 1978, p. 348-349.
Inventaris van de wind- en watermolens in de Provincie Oostvlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster, in Kultureel Jaarboek voor de provincie Oostvlaanderen 1962, Tweede band, XVI, Gent, 1963, p. 2.
J. Vandeputte, "De molens van het arrondissement Oudenaarde uit hun geschiedenis", Oudenaarde, 1974. Herman Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 1. Gemeenten A-B", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1996.