Tienen, Vlaanderen - Vlaams-Brabant
- Naam
- Molen van Grimde, Ottomolen, Bookmolen, Paenhuysmolen
- Ligging
- Bookmolenstraat
3300 Tienen
hoek Kleine Molenstraat
einde Slachthuisstraat
op arm van de Grote Gete
kadasterpercelen C75, C77, C78a
Vlaanderen - Vlaams-Brabant
- Gebouwd
- voor 1263 / 1450 / 1461 / 1600 / 1714 / voor 1834
- Verdwenen
- 1635, oorlog / 1885 (op de ene oever) / 1952 (ontmanteld) / 1963 (sloop gebouw)
- Type
- Onderslag watermolen
- Functie
- Korenmolen, oliemolen, runmolen
- Bescherming
- niet,
- Database nummer
- 5650
Karakteristiek
Beschrijving / geschiedenis
Deze watermolen evolueerde tot een dubbelmolen op beide oevers van een arm van de Grote Gete, op 37,18 meter boven de zeepsiegel (Grimde).
Hij droeg verschillende namen: Molen van Grimde, Ottomolen of Paenhuysmolen en, naar zijn (tijdelijke) als hennepbraakmolen, ook Bookmolen.
Oorspronkelijk stond er slechts op één oever een watermolen, een korenwatermolen die voor 1263 werd opgericht (op het perceel C77). Op dezelfde oever werd in 1858 een schorswatermolen aangebouwd. Voor 1830 werd op de andere oever van de Getearm een oliewatermolen opgericht (op het perceel C75).
De banmolen was, net zoals de Roosmolen, eigendom van de edele Ilde, daarna van de Norbgertijnerabdij van Heilissem en in 1263 van de familie Panhuys. Werd aan de Armentafel of Heilige-Geesttafel verkocht rond 1385. Wederopgebouwd in 1450, 1461 en 1600. Vernield in 1635 bi de verwoesting van Tienen. In 1714 wederopgebouwd door Struyven.
Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Chaltin-de Waelheyns Jacques, molenaar te Tienen
- later, erfenis: de kinderen: a) Chaltin Philibert, b) Chaltin Guillaume, c) Chaltin Hortense, d) Chaltin Pauline Anne, e) Chaltin Marie Thérèse Louise, f) Chaltin Emile Philibert, g) Chaltin Guillaume Polydore ,h) Chaltin Caroline, i) Chaltin Raymond François ,j) Chaltin Victor, k) Chaltin Leonie Jeanne (overlijden van Jacuqes Chaltin)
- 1858, verkoop: Chaltin Philibertus, molenaar te Tienen
- 06.03.1885, deling: a) Chaltin Palmyre, b) Chaltin Louis, c) Chaltin Florence, d) Chaltin Florimond, e) Chaltin Alexander, f) Chaltin Marie, g) Chaltin Florent, h) Chaltin Victor (notarissen Pardon en Delacroix)
- 04.01.887, verkoop: de Waelheyns-Chaltin Carolus Felix, molenaar te Tienen (notaris Pardon - "moulin à farine et à écorces)
- 23.09.1903, verkoop: NV Thiensche Raffinaderij, te Tienen (notaris Rosseuw)
-1947, maatschappij: NV Caisse Tirlemontoise de Depots, te Tienen.
De oliewatermolen (op het perceel C75) werd in 1885 gesloopt. Het gebouw op het perceel C77 werkte in 1834 als een graanmolen. De schorsmolen uit 1868 op dezelfde oever (perceel C78a)kreeg naderhand een stoommachine. Deze werd in 1906 verwijderd, maar het schorsmalen ging nog een tijdlang door.
Na het dempen van de Getearm in 1952 werd het een landgebouw. Het metalen bovenslagrad werd verwijderd. Het gebouw werd in 1963 gesloopt.
Literatuur
Herman Holemans & Werner Smet, "Wind-, water-, rosmolens te Tienen", Nieuwkerken, Ten Bos, 1981, 32 p. (Studiekring "Ons Molenheem, Studie nr. 1);
P. Dewalhens, "Molens te Tienen", in: Brabant, XII, 1960, nr. 6, p. 2-7;
M.A. Duwaerts e.a., "De molens in Brabant", Brussel, Dienst voor Geschiedkundige en Folkloristische Opzoekingen van de Provincie Brabant, 1961;
Herman Holemans, "Kadastergegevens: 1835-1985. Brabantse wind- en watermolens. Deel 5: arrondissement Leuven (M-Z)", Kinrooi, Studiekring 'Ons Molenheem', 1994;
Els De Kinderen, "Ons rijke Brabant. Tienen: de molens en de evolutie die zij doormaken", in: De Belgische Molenaar en Levende Molens. Vakblad voor de maalderij, graan- en veevoerderhandel, Officieel orgaan van het Landelijk Verbond der middelgrote en kleine maalderijen, Maandblad, Ravels, jg. 79 (1984), p. 215-218, ill.