Jaarlijks aantal asomwentelingen 2003: 38.329
Intekendatum: 10.10.2003, 12 u. Molen: Retie (Antw.), De Heerser - standaardmolen met gesloten voet Bouwheer: Gemeente Retie Ontwerper: Architectenbureau P. Gevers, Kasterlee Opdracht: Aanvraag tot deelneming aan de beperkte aanbesteding voor de restauratie; o/cat. D23, klasse 1; 80 werkdagen Plaats aanbesteding: Gemeentehuis, Markt 1, 2470 Retie Toewijzing: Adriaens Molenbouw bv, Weert (Ned.)
Molenbouwer Rik Caers uit Retie Zeer onlangs vernamen we het overlijden van molenmaker Rik Caers op dinsdag 22 november 2011. Rik Caers was meer dan een kwarteeuw actief in de molenbouw en -restauratie, niet alleen in de Kempen, maar in gans Vlaanderen. We wensen de familie alle sterkte toe. (Bart Aertgeerts) De firma Caers heeft ook een tijd in onderaanneming gewerkt voor Adriaens in Weert. De Zwarte Molen in Luyksgestel en ook De Vogelenzang in Lieshout werden toen door hen gerestaureerd. Rik Caers was een graag geziene molenmaker. Gelukkig heeft wijlen Els de Kinderen de nodige interviews vast gelegd van Rik in het blad van Levende Molens. (Bart Hoofs)
Leni Thiers, "Molen de Heerser kan de wind weer trotseren", www. onroerenderfgoed. be, 29.07.2015 Windmolen de Heerser in Retie schittert weer na een recente onderhoudsbeurt. De wieken, het molenkot, het volledige ijzer- en houtwerk zijn geschilderd, enkele hekstokken en windplanken werden vernieuwd en de molen krijgt nieuwe zeilen. Op 3 juli volgde de feestelijke opening. De gemeente kreeg voor de onderhoudswerken een premie van 80% van ons agentschap, namelijk 29.040€. Een vrijwillige molenaar vermaalt in de Heerser nog wekelijks graan tot meel. Zo blijft dit stukje industrieel erfgoed malen. Het maalvaardig houden van een molen heeft veel voordelen. Het molenaarsambacht leeft voort en de specifieke kennis van de molenaars wordt bewaard. Het geregeld laten malen is de beste garantie op het duurzaam behoud. Een molen is een machine en is niet gebouwd om stil te staan. Een (vrijwillige) molenaar voert voortdurend kleine onderhouds- en herstelwerken uit, zoals het aanslaan van wiegen, aandraaien van bouten en moeren, het smeren van lagers, ... Door te malen merkt de molenaar waar problemen zich situeren en hij volgt deze snel op. Als de molen stil staat, zullen kleine gebreken minder snel ontdekt worden met grote vervolgschade tot gevolg. Bovendien kan je als bezoeker de eeuwenoude techniek van het malen in haar volle glorie beleven. Open landschap De Heerser in Retie dankt zijn actieve leven aan de vrijwillige molenaar, aan het gemeentebestuur van Retie, die als eigenaar zorg draagt voor zijn molen en het gunstige molenlandschap. De omgeving van de molen is zeer open, waardoor een goede windvang verzekerd is. Als er hoge bebouwing of bomen in de onmiddellijke omgeving van de molen zouden opduiken, wordt de windvang verstoord en dreigt de molen op termijn stil te vallen. Het vrijwaren van deze molenomgeving is een belangrijke vereiste om het voortbestaan van deze eeuwenoude molen voor de komende eeuwen te verzekeren. Het werk is nooit gedaan De Heerser is een standaardmolen. Standaardmolens zijn nagenoeg volledig opgetrokken in hout en zijn langs de buitenzijde integraal beschilderd. Deze laag beschermt het hout-, ijzer- en metselwerk tegen de weersomstandigheden. Geregeld moet deze beschermlaag vernieuwd worden. Als de laag te dun wordt, zal het achterliggende materiaal beginnen degraderen. De wieken zijn bij uitstek blootgesteld aan weer en wind en onderhoudsgevoelig. Hekstokken of zomen verduren, breken en worden vernieuwd. Gescheurde zeilen worden hersteld of vernieuwd. Kammen en spillen slijten door de wrijving, worden gedraaid, slijten weer. Uiteindelijk zijn de kammen en spillen op en worden vervangen. Het scherpsel van de stenen geraakt uitgesleten, waardoor de kwaliteit van het meel vermindert en de steen moet gescherpt worden. Enzovoort. Het onderhoud van een maalvaardige molen houdt nooit op. Als een goede huisvader draagt de gemeente Retie zorg voor haar windmolen via regelmatige onderhoudsbeurten. Ons agentschap ondersteunt eigenaars bij dit onderhoud via erfgoedpremies. Geregeld onderhoud zorgt voor het duurzaam behoud van ons erfgoed en dat willen wij stimuleren. De Europese federatie E-Faith heeft 2015 uitgeroepen tot het jaar van het industrieel en technisch erfgoed. Het krijgt hiervoor de steun van de Raad van Europa. Op onze website zullen wij jou regelmatig briefen over bijzondere initiatieven die met het ‘industrieel feestjaar’ verband houden. Links - Meer over de Heerser op de website van Molenecho's - Lees ook de blog over het belang van het open landschap voor een molen
Literatuur
H. Holemans & P.J. Lemmens, "Molens der Noorder- en Oosterkempen", Nieuwkerken, Ten Bos, 1980, p. 94-97; A. Vermeire & E. Sneyers, "De molens van Retie: de Nieuwe Molen", in: De Zuiderkempen, IX, 1940, nr. 4, p. 66; F. Brouwers, "De toekomst van een verleden. Levende molens in de provincie Antwerpen", s.l., Levende Molens Werkgroep Kempen-Antwerpen, (1997); Jozef Sneyers, "Retiese molens vroeger en nu", Retie, Levende Molens, 1988, 48 p.; Edward Sneyers, "Bijdrage tot de geschiedenis van Retie", Retie, De Berk, 1949; Paul Hendriks, "De windmolens. 26. Retie", in: P. Hendriks & R. Hoeben, "Provincie Antwerpen. Wind- en watermolens", Antwerpen, 1978, p. 21; E. D(e) K(inderen), "De Nieuwe Molen te Retie", in: De Belgische Molenaar, jg. 74, nr. 6 (22 maart 1979), p. 70-72; E. D(e) K(inderen), "Restauratieperikelen en de molen van Retie", in: De Belgische Molenaar, jg. 76, nr. 11 (7 juni 1981), p. 159-160; Arnold Naaijkens, "Retie: molenbouwer snelt Jef Jacobs te hulp", in: De Belgische Molenaar, jg. 76, nr. 15-16 (7-22 aug. 1981), p. 221-222; Arnold Naaijkens, "Herplaatsing van de molenkast", in: De Belgische Molenaar, jg. 76, nr. 22 (22 nov. 1981), p. 300-301; (L. Smet), "Ons molenpatrimonium in de provincie Antwerpen: Nieuwe Molen", in: Molenecho's, VI, 1978, nr. 7 (juli), p. 52; "Stichting 'Levende Molens': Retie", in: De Belgische Molenaar, jg. 75, nr. 14-15 (7-22 aug. 1980), p. 220; R. Hoeben, " 'De Heerser' te Retie (prov. Antwerpen). (Portret van een draaiende molen).", in: Natuur- en Stedeschoon, jg. 55 (1986), nr. 4 (juli-aug.), p. 26-28, ill.; Els De Kinderen, "Molenhoogdagen - Retie", in: De Belgische Molenaar en Levende Molens, jg. 77 (1982), nr. 6 (juni), p. 127-128; Els De kinderen, "Molen lief en leed [Ravels: Nachtegaal der Maatvennen; Ertvelde; Tessenderlo; Geel: Gansakker; Retie], in: Levende Molens, jg. 4 (1981), nr. 23 (7 december), p. 317-318, ill.; J. D(ruyts), "De molenrestauratie te Retie nader bekeken", in De Belgische Molenaar en Levende Molens, jg. 77 (1982), nr. 7 (juli), p. 146-147; P.J. Lemmens, "Molenoverzicht uit het Arrondissement Turnhout van 1830 tot heden", Heemkundig Handboekje voor de Antwerpse Randgemeenten, Kwartaalschrift, Borgerhout, Gitschotel Buurschap, Jg. 12, [1964], nr. 3, p. 1 en 27. Holemans Hermans, "Wind- en watermolens van de provincie Antwerpen. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 3. Gemeenten P-Z", Opwijk, Studiekring Ons Molenheem, 2011. Leni Thiers, "Molen de Heerser kan de wind weer trotseren", www. onroerenderfgoed. be, 29.07.2015
Persberichten EMA, "Molen De Heerser in Kronkelstraat wordt gerenoveerd", Het Nieuwsblad, 13.01.2010. EMA, "Retie investeert 40.000 euro in restauratie van windmolen", Het Nieuwsblad, 23.07.2014. EMA, "Windmolen De Heerser schittert opnieuw in al zijn glorie", Gazet van Antwerpen, 07.07.2015. Eddy Meulemans, "Lokale koeien blij met pas gerestaureerde windmolen", Gazet van Antwerpen, 24.07.2015.
|