M. Peremans, "Thollembeek. Landkunde, Geschiedenis. Volkskunde", Brussel, 1926, p. 32.
De MOLEN WIELANT is gelegen in de Molenstraat. In 1474 hoorde hij toe aan de erfgenamen Engelbert de Dielbeke ; in 1575 en in 1623 aan de erfgenamen Jehan Laverdeys. Werd verwoest tijdens de Beroerten (a este ruynet durant les troubles), volgens een rekening van het jaar 1601 (18). Den 14 Juli 1760, werd de molen gekocht door Paul de Walkiers, Heer van Galmaarden ; deze stond hem aan zijn zoon Jan af, den 10 Mei 1768. De molen werd den 11 April 1812 door Louis Wielant, gekocht van de Prefectuur der Dijle (19). Thans hoort hij toe aan Mevr. We Fideel Wielant. Vroeger bestond de molen uit twee voorname deelen : een graanmolen en een oliemolen, die elk door een houten rad in beweging werden gebracht. De oliemolen, stampmolen of oliestamperij (estordoir) die het jaartal 1774 draagt, is sedert 1880 voor goed stop gezet ; hij wordt reeds vermeld in 1575. Het oliezaad (koolzaad of lijnzaad) werd geplet en daarna gestampt. Op dezelfde wijze, trok men ook uit de beukenootjes olie, die tot verlichting of keukengebruik diende.
(18) Rijksarchief, Rekenkamer (19744-19445) en schepengriffie nr 9472, en Staatsarchief Bergen, Fonds des Etats du Hainaut, nr 1999. (19) De molen stond onder nr 12 van den aanplakbrief (734) vermeld en hoorde toe aan de Fransche Regeering (Gemeentearchief)
-----------------
Uit het Belgisch Staatsblad van 23.07.2009; Bij ministerieel besluit van 8 juni 2009 wordt beschermd, overeenkomstig de bepalingen van het Decreet van 3 maart 1976 tot bescherming van monumenten en stads- en dorpsgezichten, gewijzigd bij de decreten van 18 december 1992, 22 februari 1995, 22 december 1995, 8 december 1998, 18 mei 1999, 7 december 2001, 21 november 2003, 30 april 2004, 10 maart 2006 en 18 maart 2009 : 11° Wegens de historische en industrieel-archeologische waarde : - als monument: De voormalige watermolen Wielant met inbegrip van de bypass, de woelkom en het aangrenzend boomgaardperceel, gelegen te Galmaarden (Tollembeek), Vollezelestraat 32; bekend ten kadaster : Galmaarden, 3e afdeling, sectie B, perceelnummer(s) 280B, 592D(DEEL), 593A, 593B, 594(DEEL), 641F, 645/02, 645B. Met het oog op de bescherming zijn van toepassing : de beschikkingen van het besluit van de Vlaamse regering van 17 november 1993 tot bepaling van de algemene voorschriften inzake instandhouding en onderhoud van monumenten en stads- en dorpsgezichten, gewijzigd bij besluit van de Vlaamse regering van 23 juni 2006 (Belgisch Staatsblad 10 maart 1994 en 22 augustus 2006).
Mailbericht van de heer Ronald Suys, 18.02.2012. Ik wil u meedelen dat de eigenaar Willem De Muylder overleden is op 13 februari 2012 (geboren op 5 februari 1934). Zijn echtgenote Denise Van Belle overleed de week voordien op 5 februari 2012 (geboren op 18 maart 1942).
Literatuur
Archieven Algemeen Rijksarchief Brussel, Rekenkamer, nrs. 19744-19445)(1474, 1575) Algemeen Rijksarchief Brussel, schepengriffie, nr. 9472 (1623) Archives de l'Etat à Mons, Fonds des Etats du Hainaut, nr. 1999 (1601) Gemeentearchief Galmaarden, Aanplakbrief met verkoping van goederen in Tollembeek (waaronder de Wielantmolen als nr. 12)) door de Prefectuur van de Dijle, 11.04.1812.
Gedrukte bronnen "Gazette van Gend", nrs. 1273-1275 van 29 mei, 2 en 5 juni 1806.
Werken Hubert De Weerdt & Luc Cromphout, "De molens van Galmaarden", Londerzeel, 2017. Bernard Roobaert, "Overzicht van de molens van de streek van Edingen met hun oudste vermeldingen", Molenecho's, XXIV, 1996, nr. 3-4, p. 116-180; Yvan Decoster, "Neringdoenden en handelaars te Tollembeek in de 19e eeuw, in: Bij ons in Tollembeek, dl. 6 (2e uitg.), 1995, p. 9-26. vzw Tsap, "Watermolens als 'potentiële kleinschalige waterkrachtcentrales' toegepast op de Mark (bijrivier van de Dender) vanaf Edingen", in: Molenecho's, XXIV, 1996, nr. 3-4, p. 181-203; J. Verpaalen, "Waterbouwkundige werken bedreigen omgeving van Wielantmolen te Tollembeek", in: De Belgische Molenaar, LXXIV, 1979, p. 277-278; M. Peremans, "Thollembeek. Landkunde, Geschiedenis. Volkskunde", Brussel, 1926, p. 32. Herman Holemans, "Kadastergegevens: 1835-1985. Brabantse wind- en watermolens. Deel 3: arrondissement Halle-Vilvoorde (M-Z)", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem", 1992; M.A. Duwaerts e.a., "De molens in Brabant", Brussel, Dienst voor Geschiedkundige en Folkloristische Opzoekingen van de Provincie Brabant, 1961; B. Roobaert, "Een overzicht van de molens van het Oude Land van Edingen en hun oudste vermeldingen", in: "Het oude Land van Edingen en Omliggende, Herne, jg. XXI, 1993, nr. 2, p. 97-133, ill.; Jan Bauwens, "De watermolens van de 'Mark' ", in: Levende Molens, jg. 7 (1985), nr. 9, p. 69-71, ill.; Yvan Decoster, "Bij ons in Tollembeek". Mailbericht Ronald Suys, 18.02.2012.
|